بررسی سرعت و جهت باد بیشینه در ایستگاه‌های همدیدی شرق دریاچه ارومیه

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پویا اللهویردی پور ¹
• محمدتقی ستاری ²

¹ گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22067/geoeh.2024.86654.1464

چکیده

با توجه به اهمیت باد از دیدگاه مخاطرات و پتانسیل‌های آن، بررسی این موضوع مورد توجه محققان کشورهای مختلف است. استان آذربایجان‌شرقی در شرق دریاچه ارومیه و یکی از مناطق بادخیز کشور قرار داشته و به‌علت همجواری با بستر نمکی حاصل از خشک‌شدن دریاچه ارومیه، در معرض مخاطرات زیست‌محیطی و بهداشتی می‌باشد. در این تحقیق سرعت، روند تغییرات و جهت باد بیشینه 16 ایستگاه همدیدی واقع در شرق دریاچه ارومیه در دوره 1401-1394 بررسی شد. برای تعیین روند تغییرات سرعت باد از آزمون ناپارامتری من- کندال و تخمین‌گر شیب سن و برای بررسی جهت باد از نمودار گلباد استفاده شد. مطابق نتایج، تغییرات سرعت باد بیشینه فقط در دو ایستگاه شبستر و سهند به‌ترتیب با شیب 0/089+ و 0/070+ روند افزایشی معنی‌دار و در ایستگاه‌های تبریز، ملکان و مراغه به‌ترتیب با شیب 0/058-، 0/037- و 0/092- روند کاهشی معنی‌دار داشته و در ایستگاه‌های کلیبر، میانه، جلفا، بستان آباد، بناب و سراب بدون روند بود. مطابق نمودارهای گلباد، در اکثر ایستگاه‌ها جهت باد غالب از سمت غرب و جنوب‌غربی می‌باشد که این موضوع می‌تواند در آینده موجب افزایش بیماری‌های تنفسی در اثر طوفان‌های نمکی برخاسته از بستر خشک دریاچه ارومیه در استان‌های شرقی آن شود. فراوانی بادهای شدید در همه ایستگاه‌ها زیاد بوده و بیش از %50 از بادهای بیشینه در همه ایستگاه‌ها سرعتی بیش از m/s 11/11 دارند. این مسأله اگرچه لزوم توجه به آسیب‌پذیری مناطق شرقی دریاچه ارومیه از نظر مخاطرات محیطی را نشان می‌دهد، ولی از دیدگاه انرژی، نشانگر پتانسیل مناسب این منطقه برای تولید انرژی بادی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• باد
• من- کندال
• شیب سن
• گلباد
• دریاچه ارومیه

موضوعات

• مخاطرات اقلیمی و اتمسفریک

---