آتش‌سوزی‌ها در توده‌های جنگلکاری تنک‌شده و تنک‌نشده در شمال ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• رقیه جهدی

دانشگاه محقق اردبیلی

10.22067/geoeh.2022.74988.1164

چکیده

در جنگلکاری‌های پهن‌برگ و سوزنی‌برگ، تیمارهای جنگلشناسی برای افزایش تاب‌آوری از طریق بهبود تنوع ساختاری و کلاسه‌ سنی در شمال ایران، اعمال شده است. این تیمارها شامل دستکاری‌های مکانیکی مانند تنک‌کردن بود که با تیمارهای کاهش ماده‌سوختنی سطحی مانند سوزاندن تجویزی همراه نبود. هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل چگونگی اثر تنک‌کردن جنگلشناسی در سطح توده بر رفتار آتش در مقیاس‌ سیمای‌سرزمین است. از سیستم مدل‌سازی آتش FlamMap با الگوریتم حداقل زمان حرکت (MTT) برای شبیه‌سازی اثر تنک‌کردن بر رشد آتش بر اساس الگوهای مکانی و زمانی احتراق تاریخی و شرایط آب‌وهوا و رطوبت ماده‌سوختنی مرتبط در سیمای‌سرزمین جنگل سیاهکل استفاده شد. شبیه‌سازی‌ها تحت دو سناریو مختلف رطوبت ماده‌سوختنی انجام شد: 1) رطوبت ماده‌سوختنی ثابت با تنک‌کردن توده‌ها و 2) رطوبت ماده‌سوختنی کاهش‌یافته با همان درجه تنک‌کردن. نتایج نشان داد که تنک‌کردن به‌تنهایی می‌تواند تا حدودی در کاهش شدت آتش‌ موثر باشد، به‌نحوی که سهم سیمای‌سرزمین با مقادیر کم احتمال سوختن، طول شعله شرطی و اندازه آتش، افزایش یافت. این روند در مقادیر زیادتر این مولفه‌ها یکسان نبود. اگرچه رطوبت ماده‌سوختنی ریز در توده‌‌های تنک‌شده کمتر از توده‌‌های تنک‌نشده بود، این تفاوت رطوبت ماده‌سوختنی ناشی از تنک‌کردن توده بر رفتار آتش در سطح سیمای‌سرمین تأثیر مهمی نداشت. یافته‌های این مطالعه برای ارزیابی اثربخشی کاهش ماده‌سوختنی ناشی از تنک‌کردن (بدون آتش تجویزی) می‌تواند از طریق مدیریت بهتر آتش و ماده‌سوختنی و سایر اهداف استفاده از زمین در مناطق مستعد آتش‌سوزی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• جنگل سیاهکل
• رطوبت ماده‌سوختنی
• تیمار جنگلشناسی
• تنک‌کردن
• رفتار آتش

---