مقایسه نتایج شبیه‌سازی هیدروگراف مدل GIUH برای بارش‌های زمستانه با بارش‌های بهاره و بررسی کارایی مدل GIUH

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ایرج جباری ¹
• معصومه اسدی ²
• همایون حصادی ³

¹ گروه جغرافیا- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه رازی- کرمانشاه

² عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی ( جغرافیا)، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

³ مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه

10.22067/geoeh.2022.73551.1132

چکیده

سیل به عنوان یک مخاطره محیطی در بسیاری از نقاط دنیا و به خصوص در کشورهایی که در کنترل بحران و حفظ منابع خود ناکارآمد عمل نموده‌‍‌اند با روند رو به رشدی به وقوع می پیوندد. سیلاب‌ها از زمانی که فعالیت‌های نسنجیده بشر در بهره برداری از محیط طبیعی افزایش یافته است، به یکی از خسارت بارترین حوادث طبیعی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت این مسئله، در تحقیق حاضر نتایج مدل هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژی ( GIUH ) در پیش بینی وقوع سیل در فصول زمستان و بهار، در حوضه آبریز میناب (برنطین) مورد مقایسه قرار گرفته شده است. داده های تحقیق شامل حداکثر دبی ساعتی و بارش های متناظر آن ها برای سه واقعه بهار و سه واقعه زمستان است. روش کار به این طریق است که ابتدا پارامترهای مورد نیاز مدل GIUH شامل نسبت انشعاب، نسبت طول و نسبت مساحت برای حوضه تحت مطالعه برآورد گردید سپس با اجرای مدل برای وقایع انتخابی، مقادیر دبی اوج و زمان وقوع دبی اوج محاسباتی با مقادیر مشاهده ای همان وقایع مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این مقایسه بیانگر این است که مدل GIUH در پیش بینی دبی اوج و زمان وقوع اوج وقایع سیل که در زمستان رخ می دهد ( به ترتیب با مقادیر میانگین 09/20 و 64/45 درصد) به لحاظ اینکه با داده‌های مشاهده‌ای فاصله کمتری دارد، ازدقت بالاتری نسبت به وقایع بهار ( به ترتیب با مقادیر میانگین 3/57 و 7/119 ) برخوردار می باشد.

کلیدواژه‌ها

• هیدروگراف
• ژئوموفولوژی
• فصل
• سیلاب
• GIUH

---