ارزیابی اثرات محیط زیستی شبکه آبیاری و زهکشی کانال اصلی شهرستان خداآفرین (استان آذربایجان شرقی و اردبیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشکدة جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

2 دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

طرح‌های توسعه با اثرات مثبت خود همواره دارای تأثیرات منفی مستقیم و غیرمستقیم بالقوه بر محیط‌زیست انسانی و طبیعی هستند و چنانچه از پیش برای اثرات منفی چاره‌اندیشی نشود و از لحاظ اثرات مثبت تقویت نشود، نتایج و عواقب نامطلوبی در پی خواهند داشت. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثرات محیط زیستی شبکه آبیاری و زهکشی پایاب سد خداآفرین در استان آذربایجان شرقی و اردبیل در شهرستان خداآفرین و پارس‌آباد است. به‌منظور بررسی پارامترهای محیط‌زیستی، از سه محیط فیزیکی- آلودگی، اکولوژیکی- بیولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی استفاده شد. سپس با استفاده از روش ماتریس آیکولد، اثر هریک از ریز فعالیت‌های طرح بر عوامل زیست‌محیطی منطقه مطالعاتی، در فاز بهره‌برداری به تفکیک سه محیط‌ مذکور سنجیده شد. یافته­ها نشان داد اجرای طرح بر عدم اجرای آن ارجحیت دارد؛ به این صورت که مجموع پیامدهای ناشی از اجرای طرح بر محیط‌زیست پیرامون مثبت 274 امتیاز هست. در میان پیامدهای اجرای طرح محیط اجتماعی - اقتصادی و فرهنگی دارای بیشترین آثار مثبت 186 امتیاز، محیط فیزیکی و آلودگی با مثبت 46 امتیاز و محیط اکولوژیکی و بیولوژیکی با مثبت 42 امتیاز به خود اختصاص داده است. با توجه به یافته‌های به دست آمده، اجرای طرح شبکه آبیاری و زهکشی کانال اصلی خداآفرین با رعایت استانداردها توجیه‌پذیر است. در راستای کاهش اثرات منفی وارد بر محیط‌های سه‌گانه پیشنهاد می‌گردد در زمان بهره‌برداری پروژه، نظارت مستمر و پایدار و رعایت اصول صحیح آبیاری در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • Anokhin A, & Izrael Y. A. (2001). Monitoring and Assessment of the Environment in the Lake Baikal Region. Aquatic Ecosystem Health & Management, 3(2), 199-201.

https://doi.org/10.1016/S1463-4988(00)00020-8

  • Ataei, P., Yagoubi Farani, A., & Iazidi, A. (2018). Evaluation of the Environmental Components of the Construction of Irrigation and Drainage Network in the Direction of Rural Development (Case Study: Irrigation and Drainage Network of Band Fayzabad Fars Province). Journal of Natural Environment, 70(1), 113-137. https://doi.org /10.22059/jne.201127878.953
  • Dong, S., Lassoie, J., Shrestha, K.K, Yan, Z., Sharma, E., & Pariya, D. (2009). Institutional Development for Sustainable Rangeland Resource and Ecosystem Management in Mountainous Areas of Northern Nepal. Journal of Environmental Management, 90(2), 994-1003. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2008.03.005
  • Emami, K., Pour Mehr, B., & Kabiri Jahanabadi, A. (2009). Solving the Geotechnical Problems of the Main Khodaafrin Water Transfer Channel Using Value Engineering, the Second National Seminar on Geotechnical Problems of Irrigation and Drainage Networks, Karaj. (In Persian)
  • Ghanian, M., Taghipour, M., Abdshahi, A., & Forozani, M. (2023). Evaluation of the Environmental Effects of Implementing the Land Reclamation Plan in Khuzestan Province; The Studied Irrigation and Drainage Network of Mianab Shushtar, Scientific Journal of Geography and Planning, 27(84), 95-109. https://doi.org/10.22034/gp.2023.14887
  • Gilbuena, J.R, Kawamura, A., Medina, R., Amaguchi, H., Nakagawa, N., & Du Bui, (2013). Environmental Impact Assessment of Structural Flood Mitigation Measures by a Rapid Impact Assessment matrix (RIAM) Technique: A Case Study in Metro Manila, Philippines. Science of the Total Environment, 456, 137-147. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2013.03.063
  • Karimi, S., Salehi Moayed, M., & Jafari, H. (2009). A New Method of Utilizing Water Resources in Dry Land Watersheds(Case Study: Marvast Dam-Iran). Journal of Environmental Studies, 34(47), 87-98. (In Persian). https://dorl.net/dor/20.1001.1.10258620.1387.34.47.11.8
  • Karimi, S., & Salehi, S. (2015). Investigating the Development of Khodafarin Dam, the Advantages and hSolutions of the Sustainable Development of Khodafarin Dam in Mughan Region, A Case Study: Khodafarin Dam from East Azarbaijan Province to Parsabad of Mughan, the First Conference of Arts and Crafts in Civil Construction, Architecture and Urban Planning, Tabriz, (In Persian) https://civilica .com/doc/607176.
  • Karlson, M., Mörtberg, U., & Balfors, B. (2014). Road Ecology in Environmental Impact Assessment. Environmental Impact Assessment Review, 48, 10-19. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2014.04.002
  • Khodabakhshi, B., & Jafari, H. (2011). Application of Fuzzy ELECTRE TRI Method for Determination of Environmental Impact Significance of Water Resource Development Projects (the Case of Ardebil Dam, Drainage and Irrigation Network Project). Environmental Researches, 1(2), 31-42. https://dorl.net/dor/20.1001.1.20089597.1389.1.2.4.5
  • Komasi, M., & Beiranvand, B. (2019). Environmental Impact Assessment of the Eyvashan Dam Using the Leopold Modified Matrix and Rapid Impact Assessment Matrix (RIAM). Iranian Journal of Research in Environmental Health. Summer, 5 (2), 133-143. https://doi.org/10.22038/jreh.2019.40232.1302
  • Momayez, , & Qassemi, S.A. (2019). Environmental Impact Assessment (EIA) of South Pars Special Zone (ASSALOOYEH) in Creating a Stable Environment Using the Leopold Matrix. International Transaction Journal of Engineering, Management, & Applied Sciences & Technologies, 10(2), 211-223.  https://doi.org/10.14456/ITJEMAST.2019.21
  • Mondal, M.K, & Dasgupta, B.V. (2010). EIA of Municipal Solid Waste Disposal Site in Varanasi Using RIAM Analysis. Resources, Conservation and Recycling, 54(9), 541-546.

https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2009.10.011

  • Mousavi, S.H, Sheikh Goudarzi, M., & Kaviani, A. (2012). A Comparison of Modified Leopold Matrix and ICOLD Matrix in the Environmental Impact Assessment of Koor (Nahang) Dam in the Sistan and Baluchistan Province. Journal of Environmental Management and Planning, 2(4), 15-25. (In Persian) https://www.magiran.com/p1147937
  • Richmond, L., Kotowicz, D., & Hospital, J. (2015). Monitoring Socio Economic Impacts of Hawai ‘i's 2010 Bigeye Tuna Closure: Complexities of Local Management in a Global Fishery. Ocean and Coastal Management, 106, 87-96. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2015.01.015
  • Richter, B.D, Postel, S., Revenga, C., Scudder, T., Lehner, B., Churchill, A., & Chow, M. (2010). Lost in Development's Shadow: The Downstream Human Consequences of Dams. Water Alternatives, 3(2), 14-42.

https://www.water-alternatives.org/index.php/alldoc/articles/vol3/v3issue2/80-a3-2-3/file

  • Sarbazi, M., Akbari, M. (2019). Evaluation of the Environmental Effects of Dam Construction Using the ICOLD Method. Case study: Golbo Dam, the 4th International Congress of Agricultural Development, Natural Resources, Environment and Tourism of Iran. https://www.iraneiap.ir/article_106935.html
  • Thomas, T.T, Sony, D, Kuruvila,  E.C, Lake, P., Thomas, T., Sony, T., Dinil, C., & Kuruvila, E.C. (2017). Rapid Environmental Impact Assessment of Eco-tourism in Pookote Lake, Wayanad. International Research Journal of Engineering and Technology, 14(4), 3149–3154. https://mail.irjet.net/archives/V4/i4/IRJET-V4I4755.pdf
  • Vanclay, F. (2017). Principles to Gain a Social Licence to Operate for Green Initiatives and Biodiversity Projects. Current Opinion in Environmental Sustainability, 29, 48-56.‏

https://doi.org/10.1016/j.cosust.2017.11.003

  • Water Power Consulting Engineers (2014). Project of the main and sub-irrigation and drainage network of the main Khodaafrin canal, second stage studies. [In Persian] https://tavanab.com
  • Zoratipour, ,  Hooshmand, A., & Cheraghi, M. )2022(. Environmental Impact Assessment of Irrigation and Drainage Network Using the Conventional and Modified ICOLD Matrix Methods. Environment and Water Engineering, 8(2), 317-332.

https://doi.org/10.22034/jewe.2021.299672.1611

 

 

ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار