برآورد شاخص واریانس حرارتی محدوده شهری و طبقه‌بندی آسایش حرارتی با استفاده از دمای سطح زمین (مطالعه موردی: شهر ساری)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاکا شاهدی ¹
• آرمان کیانی ²
• صلاح محمدی سروآله ²

¹ استاد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

² دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

10.22067/geoeh.2025.88391.1492

چکیده

با توجه به اهمیت جزایر حرارتی شهری، در این پژوهش شاخص واریانس حرارتی محدوده شهری و طبقه‌بندی آسایش حرارتی در شهر ساری مورد مطالعه قرار گرفت. پس از اخذ تصاویر ماهواره لندست 8 برای 11 سال، شاخص واریانس حرارتی محدوده شهری براساس دمای سطح زمین و میانگین دما استخراج، و آسایش حرارتی براساس آن طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد میانگین دمای سطح زمین شهر ساری، در تاریخ 17 مرداد 1392 دارای کمترین میزان یعنی1/30 درجه سلسیوس و بیشترین میانگین دما در 21 تیر 1397 به میزان 62/40 درجه سلسیوس می‌باشد. بنابراین می‌توان دریافت که، مناطق دارای ساختمان‌های مسکونی و تجاری و پوشش‌های مصنوعی بیشترین دما را دارا می‌باشند. کمترین میزان شاخص واریانس حرارتی محدوده شهری در سطح پیکسل در 10 مرداد ماه 1401 برابر با 352/0- و بیشترین مقدار آن در 17 مرداد 1395 به مقدار 122/0 محاسبه شد. طبقه عالی، خوب و نرمال آسایش حرارتی در 19 تیر 1402 دارای بیشترین پهنه به میزان 49/58 درصد مساحت و کمترین میزان آن در 17 مرداد 1392 یعنی 39/50 درصد مساحت را دارا می‌باشد. طبقه بد، بدتر و بدترین آسایش حرارتی در 17 مرداد 1392 دارای بیشترین پهنه به میزان 61/49 درصد مساحت و کمترین میزان آن در 19 تیر 1402 به میزان 51/41 درصد را شامل می‌شود. براساس این نتایج می‌توان دریافت که، مناطق مرکزی شهر ساری و دیگر مناطقی از شهر که پوشش سبز کمتری دارند یا در آن‌ها ساخت و سازهای غیراصولی بدون توجه به الگوهای زیست شهری انجام گرفته در طبقه پایینی از آسایش قرار می گیرند.

کلیدواژه‌ها

• دمای سطح زمین
• جزایر حرارتی شهری
• تصاویر لندست
• پوشش سبز
• شهر ساری

موضوعات

• مخاطرات محیط‌ های شهری و مدیریت ‌شان

---