ارزیابی اثر خشکسالی بر پوشش گیاهی استان لرستان با استفاده از تصاویر پیشرفته مادون‌قرمز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صمد خسروی یگانه ¹
• مصطفی کرم پور ²

¹ گروه جغرافیا.دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان

² گروه جغرافیا - دانشگاه لرستان

10.22067/geoeh.2023.82117.1356

چکیده

مجموعه رادیومتر تصویربرداری مادون قرمز مرئی (VIIRS) یکی از ابزارهای کلیدی روی فضاپیمای سازمان ملی امریکا در مدار قطبی (Suomi NPP) است که با موفقیت در 28 اکتبر 2011 پرتاب شد که نسل جدیدی از قابلیت‌های تصویربرداری با وضوح متوسط عملیاتی پس ازAVHRR در NOAA ، MODIS در ماهواره‌های Terra و Aqua را امکان پذیر می کند. VIIRS نظارت عملیاتی محیطی و پیش‌بینی عددی آب و هوا را با 22 باند تصویربرداری رادیومتریک با طول موج‌های 41/0 تا 5/12 میکرومتر را پوشش می‌دهند. به‌منظور آشکارسازی تاثیر بارش بر پوشش گیاهی استان لرستان، میانگین ماهانه شاخص استاندارد بارش (SPI) با استفاده از داده‌های بارش 7 ایستگاه هواشناسی استان محاسبه شد. سپس با استفاده از تصاویر مادون‌قرمز به‌صورت میانگین هفتگی در دوره زمانی2021-2013 (اول آوریل تا پایان ژولای) اخذ شده از سنجنده Suomi NPP به بررسی وضعیت پوشش گیاهی پرداخته شد. نتایج نشان داد میزان همبستگی شاخص استاندارد بارش با شاخص (NDVI) ، (VCI)،(TCI) و (VHI) به ترتیب 0037/0 ، 0048/0 ، 174/0 و 150/0 است. (TCI) همبستگی بیشتری با (SPI) دارد که به‌عنوان یک روش ترکیبی از سنجش‌ازدور و اطلاعات ایستگاه‌های هواشناسی برای بررسی شرایط پوشش گیاهی در استان لرستان مناسب است. پوشش گیاهی همه‌ساله با درجات مختلفی از خشکسالی روبه‌رو بوده و شدیدترین خشکسالی پوشش گیاهی در 2021 در بیشتر مناطق استان به‌ویژه قسمت‌های مرکزی، جنوبی و شمال شرقی استان رخ‌داده است. در 2013 ، 2015 و 2018 خشکسالی پوشش گیاهی با شدت کمتری رخ‌داده و در 2016 ،2018 ، 2019 و2020 پوشش گیاهی در شرایط مطلوب‌تری قرار داشته است.

کلیدواژه‌ها

• شاخص استاندارد بارش
• خشکسالی
• تصاویر مادون قرمز
• استان لرستان

---