پهنه بندی سطوح ارضی حوضه شاهرود در مقابل وقوع زمین لغزش به کمک مدل شانون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلام حسن جعفری
• روح اله خدایی

دانشگاه زنجان

10.22067/geoeh.2022.75401.1183

چکیده

جابه جایی مواد یکی از رخدادهای سطوح ارضی شیبدار است؛ برای کاهش خطرات ناشی از چنین حرکاتی، شناخت دقیق مکان های در معرض خطر بسیار مؤثر است؛ یکی از مشکلات چنین رخدادهایی، عدم توانایی محقق در شناخت تمام و کامل عوامل مؤثر بر آن هاست و حتی در صورت شناخت، میانکنش های عوامل، ناشناخته باقی می ماند. در این بررسی تلاش شده است بر اساس تحلیل موقعیت زمین‌لغزش‌های حوضه شاهرود، به عوامل مؤثر امتیاز داده شود؛. با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS، موقعیت مکانی 183 زمین‌لغزش نقطه ای حوضه‌ی شاهرود، با توجه به عوامل خطی گسل، آبراهه و جاده و عوامل سطحی لیتولوژی، شیب، جهت شیب، مقدار بارش و ارتفاع، تحلیل و تفسیر گردید؛ ماتریس آنتروپی برای آن‌ها تنظیم و سطوح ارضی حوضه شاهرود از نظر رخداد زمین‌لغزش، به کمک مدل شانون پهنه‌بندی گردید. بر اساس نتایج کاربرد مدل آنتروپی شانون ، پهنه‌های پرخطر 79/41% و متوسط 76/52% از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده‌اند. انطباق زمین لغزش های رخداده با عوامل مؤثر بر زمین لغزش، تمرکز 86/74 درصد از زمین‌لغزش‌ها در شیب‌های 40-10 درصد، 97/64 درصدی آن ها در لیتولوژی‌های مارن - سیلتستون، کنگلومرا و بازالت، 97/87 درصدی آن ها در ارتفاع بین 2169-823 متر، 79/85 درصدی آن ها در طبقات بارشی نیمه‌خشک و معتدل (685-315 میلی‌متر) در سطوح ارضی با شیبی در جهت غربی، 74/55 درصدی آن ها در فاصله 300-0 متر از رودخانه و 500-0 متری از گسل و در فاصله 1000-500 متر از جاده را مورد تایید قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها

• زمین لغزش
• شاهرود
• مدل آنتروپی شانون
• الموت
• طالقان

موضوعات

• لغزش و حرکات توده ‌ای

---