بررسی رابطه واحدهای زمین شناسی با شدت فرسایش به کمک دو مدل با ساختار متفاوت (مطالعه موردی: حوزه آبخیز اخترآباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهارک معتمدوزیری ¹
• صادق واله ²
• حسن احمدی ³

¹ دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی -واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² دانش آموخته دکتری گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

³ استاد گروه احیاء منطق خشک و کوهستانی،دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

10.22067/geoeh.2022.78329.1269

چکیده

هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه واحدهای زمین شناسی با شدت فرسایش می‌باشد. لذا جهت نیل به این هدف در ابتدا به بررسی شدت فرسایش با استفاده از دو مدل پسیاک اصلاح شده و فارگاس پرداخته شد. در تحقیق حاضر با بدست آوردن شدت فرسایش از طریق دو مدل به بررسی رفتار سازندها از نظر شدت فرسایش پرداخته شد.برای برآورد فرسایش خاک در زیرحوضه‌های مورد مطالعه از مدل RUSLE استفاده گردید. برای تعیین خطر فرسایش با استفاده از ضریب ارزشی ارائه شده از مدل فارگاس بدست آمد. و در مدل پسیاک‌اصلاح شده، برای هریک از عوامل نه‌گانه ضرایبی در نظر گرفته شد.بررسی‌ها نشان داد که درمدل پسیاک اصلاح شده 79% ازسطح حوضه دارای شدت فرسایش زیاد و 21% دارای شدت فرسایش خیلی زیاد بوده است و در مدل فارگاس 3/0% شدت فرسایش متوسط، 10% زیاد، 7/4% شدید و 85% بسیار شدید بوده است که از این بین 18% دارای تطابق با شدت فرسایش بسیار زیاد(بسیار شدید) و 2/7% دارای تطابق با شدت فرسایش زیاد در هر دو مدل بوده است. بررسی سازندها درمدل فارگاس نشان داده است که واحدهای سنگ چینه ای E1t1, E1t2, E2ig3, Q2f, Qt1 و Qt2 دارای شدت فرسایش بسیار شدید بوده‌اند در حالیکه در مدل پسیاک اصلاح شده واحدهای سنگ چینه ای E1t1, Qt1 و Qt2 دارای شدت فرسایش زیاد هستند که دلیل آن فرسایش‌پذیری سازندها است، همچنین واحدهای سنگ چینه ای E1t2 و Q2t دارای شدت فرسایش خیلی زیاد هستند که دلیل آن علاوه بر فرسایش‌پذیر بودن سازندها، تراکم بالای زهکشی در آنها نیز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• فرسایندگی
• فرسایش
• رواناب
• سازند

---