شناسایی مناسب‌ترین نقاط دیده بانی در پایش عرصه های منابع طبیعی با استفاده از تحلیل های مکانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن مصطفی ¹
• شعبان شتایی ²

¹ استادیار بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

² استاد گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

10.22067/geoeh.2022.76598.1220

چکیده

شناسایی نقاط مناسب دیده‌بانی و پایش عرصه‌های منابع طبیعی برای تهدیداتی نظیر آتش سوزی با میدان دید وسیع یکی از مراحل اصلی پایش یک حوزه ‌آبخیز با استفاده از تحلیل رویت پذیری سامانه های اطلاعات مکانی می‌باشد. در این تحقیق 30 روستای قرار گرفته در حوزه ‌آبخیز چهل‌چای همراه با 26 نقطه با چشم‌انداز مناسب و قابل‌دسترس به‌عنوان نقاط مشاهده‌گر انتخاب شدند. رویت‌پذیری این نقاط در چهار سناریو (ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 1200 متر، ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/1 متر و شعاع دید 10000 متر و ارتفاع نقطه مشاهده‌گر برابر 6/11 متر و شعاع دید 10000 متر) برای پایش غیرمستقیم حوزه آبخیز با استفاده از برنامه جانبی Viewshed در محیط نرم‌افزار QGIS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برنامه جانبی Viewshed مکان‌یابی مناطق قابل‌رؤیت و غیرقابل‌رویت را از نقاط مشاهده‌گر با توجه به سناریوهای مختلف امکان‌‌پذیر می‌کند. به‌علاوه با ترکیب این نقاط با همدیگر می‌توان پوشش مناطق قابل دید برای پایش کل حوضه را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

• Viewshed
• مناطق قابل‌رؤیت
• پایش
• عرصه های منابع طبیعی

---