تعیین مناطق هم خشکسالی استان گیلان با استفاده از شاخص ناهنجاری بارش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده‌های خزنده محیطی است که ویژگی موقت همه نواحی اقلیمی دنیاست. این پدیده، ازجمله مخاطرات محیطی است که پیوند جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی دارد که ویژگی‌های آن از قبیل شدت، مدت، دوره تناوب و ... از محلی به محل دیگر متفاوت است. پژوهش حاضر به تحلیل شرایط بارشی استان گیلان، بررسی ویژگی‌های خشکسالی استان ، پهنه بندی خشکسالی‌های فراگیر و در نهایت تعیین مناطق با ذات مشابه برای وقوع خشکسالی با استفاده از تحلیل خوشه ای-فاصله ای پرداخته است. برای انجام پژوهش از روش‌های مختلف آماری از جمله شاخص ناهنجاری بارش(RIA)، روش‌های آماری ناپارامتریک و روش تحلیل خوشه ای-فاصله ای استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که با آزمودن روش‌های مختلف برای تعیین تعداد خوشه‌ها، بهترین روش، روش وارد و برای تعیین فاصله بین طبقات نیز از میان روش‌های رایج، روش فاصله اقلیدسی مناسب‌ترین روش است. در نهایت تعداد 4 خوشه با درصد تشابه قابل قبول در مورد مناطق هم‌خشکسالی در استان گیلان شناسایی گردید: خوشه اول، که بیشتر به صورت لکه‌هایی است در مناطق مرکزی و تا حدودی در بخش شمالی؛ خوشه دوم -گسترده‌ترین خوشه هم‌خشکسالی در استان گیلان- در قسمت‌های غربی، مرکزی و شمالی استان؛ خوشه سوم در قسمت جنوب و جنوب غرب استان و خوشه چهارم به صورت یک محدوده مجزا در گوشه شرقی استان قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحلیل‌ها به لحاظ فراوانی وقوع خشکسالی به ترتیب خوشه های دوم، اول، چهارم و سوم در اولویت خطر وقوع خشکسالی قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


Alijani,B., Banivaheb,AR., 2005. Evaluation of drought and wet and predict climate change of Birjand region using statistical models. Journal of Geographical Research 52, 45-33.
Alijani,B,. 2000. Climate of Iran. publisher of Payam Noor, fourth edition.
Alijani,B,.2002. synoptic climatology. SAMT publishing,Tehran.
Bodaghjamali,J., Javanmard,S., Shirmohamadi,R,. 2002. Drought monitoring and classification of Khorasan Province Using the Standardized Precipitation Index. Geographical Research Quarterly 67, 24-4.
Bazuhair, A., S., Algohani, A,. 1997. Determination of Monthly Wet and Dry Periodsin Saudi Arabia”3. International Journal of Climatology 17, 303-311.
Bhattacharyya Gouri K., Richard A. J,. 1977. Statistical concepts and methods. John Wiley and Sons.
Dupigny-Giroux, L., 2001. Towards Characterizing and Planning for Drought in Vermont - Part I: A Climatologically Perspective. of the Am. Water Res. Assoc 37, 505-525.
Estrela, M.J., Pennarrocha, D. and Milan, M., 2000. Multi-Annual Drought Episodes in The Mediterranean (Valencia Region) From (1950-1996)”. International Journal of Climatology 20 1599-1618.
Farajzadeh,M., 2005. droughts of concept to remedy. Geography Publications of the armed forces.
Fesharaki,P., 2005. Geography Encyclopedia. Amir Kabir Publications.
Ghayoor,H.A., Montazeri,M,. 2004. Zoning of Thermal regime by components analysis and cluster analysis. Journal of Geography and Development 4, Zahedan.
Hayes, M.J., M.D. Svoboda, D.A. Wilhite and Vanyarkho. O.V,. 1999. Monitoring the 1996 drought using the Standardized precipitation Index. Bulletin of the American Meteorological Society, 80(3) 429- 437.
Hong, W U., Hayesi, J.M., Weiss, A. and Qihu,.2001. An Evaluation of The Standardized Precipitation Index. The China-Z Index and The Statistical Z-Score”, International Journal of Climatology 21, 745-758.
Hosniha,H,. 2000. Evaluation of Zanjan Province drought status. The first national conference on strategies to combat water shortage, Kerman, March 2000.
Jahanbakhsh,S., Tadaion,M .,Yazdani,M,. 2008. Temporal and spatial analysis of droughts and wet periods and dry salt lake basin. Journal of Geography 1, 54-37.
Khosravi,M., Akbari,M,. 2009. Drought analysis in Southern Khorasan Province an climatological perspective. Journal of Geography and Development 7, 68-51.
Lloyd-Hughes, B., Saunders. M.A,. 2002. A drought climatology for Europe". International Journal of Climatology 22, 1571–1592.
Masoodian,A,. 2003. Climatic regions of Iran. Journal of Geography and Development 2, 184 171.
Masoodian,A,. 2004. Survey of Iran temperature trends in the past half century. Journal of Geography and Development, Spring and Summer 2009.
Masoodian,A,. 2006. Synoptic Climatology. Isfahan University Press.
Mavi,H.S., Tupper,G.J,. 2004. Agrometeorology Principles and Applications of Climate Studies in Agriculture. Food Products Press.
Moghadasi,M., Moridsaeid,R., Ghaemi,H., Mohammadvalisalman,J,. 2004. Monitoring drought index DI-SPI-EDI in Tehran. Agricultural Research Service.
Pashiardis, S., Michaelides, S,. 2008. Implementation of the Standardized Precipitation Index (SPI) and The Reconnaissance Drought Index (RDI) for Regional Drought Assessment: A Case Study for Cyprus” . European Water 23/24, 57-65.
Poorhemat,J,. 2000. Evaluation drought of the Karoun basin. the first national conference of strategies to combat dehydration, Kerman, March 1379.
Raziei,T., Daneshkar,P., Akhtari,RA., Saghafian,B,. 2007. Evaluation of drought meteorology (climate) in the Sistan and Baluchestan province using SPI index and Markov chain model. Water Resources Research Journal, Year III 1, 81.
Soltani,S., Saadati,S,. 2007. Zoning of drought in Isfahan province using the Standardized Precipitation Index (SPI). Journal of Watershed Science and Engineering. First Year, Issue 2.
Tajdari,Kh,. 2011. Characteristics of Gilan province droughts or wet in water years 2009-2010, Department of Energy, Gilan Regional Water Company.
Vinnikov Konstantin Y,. 2002. Trends in moments of climatic indices. Geophysical Research Letters 29, 2, 141-144.
Zahedi,M., Ghavidelrahimi,Y,. 2007. Evaluation of threshold drought and calculation of unreliable rainfall stations in Uromia lake basin. Journal of Geographical Researches 59, 34-21.
CAPTCHA Image