Evaluation of Morphoscopy and Granulometry Characteristics of Nebkha Sediments

Document Type : مقاله پژوهشی

Authors

• Omid Nakhai
• Adel Sepehr
• Alireza Rashki

Ferdowsi University of Mashhad

10.22067/geo.v0i0.71954

Abstract

1 Introduction
Nabkhas are sand dunes that form around vegetation. They have been reported in many parts of the world. Nabkhas are often associated with areas having degraded soil and vegetation. In these landscapes, information on the formation, structure and growth of coppice dunes can provide distinct clues about environmental changes. Therefore, to evaluate and control desertification resulting from vegetation change it is critical to understand the coppice dune dynamics. Many studies have showed the importance of aeolian processes, including the erosion of sediments and their deposition under the shrub canopies. This study focused on evaluation of morphoscopy and granulometry characteristics of nebkha sediments in Shahdad-Kerman.
2 Materials and Methods
The study was conducted in the Southwest Lut playa, Shahdad, Kerman province. A coppice dune was selected. The height of the selected dune was measured from the base of the dune to the center of the mesquite canopy, which typically protrudes about 15m. Sediment sampling was conducted on the top 10cm of the sediment. Sediments were sampled every 0.5m coppice dune. The samples were transported to laboratory for determining morphoscopy and granulometry characteristics such as sorting and skewness and sediments physiochemical properties such as EC, pH, SAR, particle size distribution (sand, silt and clay).
3 Results and Discussion
The samples belonging to lower part of nebkha had higher EC than those of the upper parts. Average pH of the samples was 4.23. Mean grain size for sediments on the upper and lower parts of the dune was 208μm and 115μm, respectively. Mean sorting was 1.29. The lower samples are generally better sorted compared with the upper samples. Skewness of grain-size distribution was 0.16-0.82. Mean kurtosis of all the samples was 1.74. The results of kurtosis showed that the upper samples exhibited the lowest kurtosis. The results of morphoscopy showed distance of deposited sediments around Nebkha from their source area was approximately 20-50 km exhibiting their short distance from source area.

Keywords

• Nebkha
• Mineralogy
• XRD
• Shahdad

---

References

احمدی، حسن؛ 1387. ژئومورفولوژی کاربردی. جلد دوم: فرسایش بادی. انتشارات دانشگاه تهران.

توکلی فرد، اصغر؛ نظری سامانی، علی اکبر؛ قاسمیه، هدیه؛ مشهدی، ناصر؛ 1392. کاربرد ویژگی‌های دانه‌بندی رسوبات بادی در تعیین مورفولوژِی تپه‌های ماسه‌ای همگن بر اساس تحلیل‌های آماری دو و چند متغیره (مطالعه موردی: ارگ کاشان). مجله مدیریت بیابان. شماره 2. 26-13.

رفاهی، حسنعلی؛ 1384. فرسایش بادی و مبارزه با آن. انتشارات دانشگاه تهران.

رودگرمی، پژمان؛ عباسی، حمیدرضا؛ 1392. ویژگی‌های ریخت‌شناسی، فیزیکی-شیمیایی و کانی‌شناسی تپه‌های ماسه‌ای ابردژ ورامین. مجله پژوهش‌های خاک (علوم آب و خاک). شماره 1. 243-233.

زمانزاده، سید محمد؛ انوشه، منا؛ 1393. بررسی پارامترهای گرانولومتریک در محیط بادی، (مطالعه موردی: بند ریگ کاشان). مجله اطلاعات جغرافیایی. شماره 87. 98-93.

صفدری، علی اکبر؛ محمودی، زهرا؛ معماریان خلیل آباد، هادی؛ 1387. منشایابی رسوبات بادی منطقه دشت مختاران بیرجند. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع بیابان ایران. شماره 3. 319-304.

عباسی، مرضیه؛ فیض نیا، سادات؛ عباسی، حمیدرضا؛ کاظمی، یونس؛ قرنجیک، احمد؛ 1390. بررسی‌های دانه‌بندی و کانی‌شناسی رسوبات در منشایابی تپه‌های ماسه‌ای بلوچستان. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران. شماره3. 451-441.

عظیم زاده، حمیدرضا؛ مصلح آرانی، اصغر؛ 1392. بررسی اثر نبکا بر نفوذپذیری اراضی در شرایط بیابانی و ارزیابی برخی معادلات نفوذ در گونه‌های ارمک (Ephedra strobilacea) و گز Tamarix) rasmosissima). مجله مدیریت بیابان. شماره 1. 62-51.

قربانیان، داریوش؛ حسنی، نصرت الله؛ عباسی، حمیدرضا؛ گلی جیرنده، عباس؛ 1392. بررسی خصوصیات مورفوسکوپی و گرانولومتری ذرات ماسه در ارگ خارتوران شاهرود. سومین همایش ملی فرسایش بادی و طوفان‌های گردوغبار.

معماریان خلیل آباد، هادی؛ احمدی، حسن؛ اختصاصی، محمدرضا؛ علوی پناه، سید کاظم؛ 1384. منشایابی رسوبات بادی منطقه رفسنجان. مجله منابع طبیعی ایران. شماره3. 544-531.

معماریان خلیل آباد، هادی؛ صفدری، علی اکبر؛ اختصاصی، محمدرضا؛ 1387. منشایابی رسوبات بادی منطقه فدیشه نیشابور. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران.شماره1. 41-26.

مقصودی، مهران؛ نگهبان، سعید؛ باقری سیدشکری، سجاد؛ چزغه، سمیرا؛ 1391. مقایسه و تحلیل ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی نبکاهای چهار گونۀ گیاهی در غرب دشت لوت (شرق شهداد-دشت تکاب). پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. شماره 79. 76-55.

Forman SL, Nordt L, Gomez J, Pierson J., 2009. Late Holocene Dune Migration on the South Texas Sand Sheet. Geomorphology 108, 159–170.

Seifert CL, Cox RT, Forman SL, Foti TL, Wasklewicz TA, McColgan, AT., 2009. Relict Nebkhas (Pimple Mounds) Record Prolonged Late Holocene Drought in the Forested Region of South-Central United States. Quaternary Research 71, 329–339.

Wang X, Xiao H, Li J, Qiang M, Su Z., 2008. Nebkha Development and its Significance on Environmental Changes in the Alaxa Plateau, China. Environmental Geology 56,359–365.