بررسی تغییرپذیری رگبارها با استفاده از روش گورجی (مطالعه موردی: ایستگاه‌های منتخب استان مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ساینا وکیلی آذر ¹
• یعقوب دین پژوه ²
• سعید جهانبخش ³

¹ 'گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز

² گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

³ گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز

10.22067/geoeh.2024.89692.1518

چکیده

مطالعه الگوهای بارشی در ایستگاه‌های مختلف از دیدگاه هیدرولوژیکی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در مطالعه حاضر، با استفاده از 564 رگبار ثبت شده در سه ایستگاه باران-سنجی استان‌ مازندران (ساری، عباس‌آباد و فیروزجاه،) منحنی‌های هاف در سه کلاس بارشی 1) کمتر از 6، 2) 12-6 و 3) بیش از 12 ساعت رسم شدند. با استفاده از منحنی‌های هاف 50 درصد، رگبارها از دیدگاه چارکی مورد بررسی قرار گرفتند سپس، هیتوگراف بارش طرح برای ایستگاه‌های منتخب در کلاس‌های بارشی مختلف رسم شد. در ادامه، به منظور بررسی میزان تغییر پذیری رگبارها، از یک روش نوین که بر پایه فواصل قائم منحنی‌های هاف 80 و 20 درصد ( که با V نشان داده شد) و نیز مقادیر منحنی هاف 50 درصد (d50) در مقاطع زمانی 25، 50 و 75 درصد است، استفاده گردید. نتایج نشان داد که تیپ اغلب رگبارها در کلاس‌‌های بارشی مختلف، از نوع چارک دومی بود. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که در اغلب کلاس‌ها، درصد قابل توجهی از تمامی مقدار بارش (بیش از 80 درصد)، تا دهک هفتم مدت دوام بارش نازل‌ می‌شود. با حرکت به سمت دهک‌های آخر، میزان درصد بارش نازل شده کاهش می‌یابد. با توجه به نتایج مشخص شد که بیشترین میزان تغییرپذیری رگبارها در کلاس‌های بارشی 6-0، 12-6 و بیش از 12 ساعت به‌ترتیب، مربوط به ایستگاه‌های ساری، عباس‌آباد و فیروزجاه می‌باشد

کلیدواژه‌ها

• رگبار
• توزیع زمانی بارش
• منحنی هاف
• هیتوگراف
• استان مازندران

موضوعات

• مخاطرات اقلیمی و اتمسفریک

---