بررسی افت سطح آب های زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: آبخوان دشت خوی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• حسن حاجی حسینلو

آزاد اسلامی

10.22067/geo.v7i2.67365

چکیده

بهره­برداری بیش از ظرفیت منابع آب­های زیرزمینی منجر به پایین رفتن سطح آن­ها ازیک‌طرف و از طرف دیگر منجر به ایجاد فرونشست زمین در بعضی مناطق ایران شده است. به دلیل دسترسی آسان و سادگی بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی، میزان برداشت از این منابع افزایش قابل‌ملاحظه‌ای یافته و متأسفانه در سال­های اخیر حتی در بعضی مناطق، بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی بیشتر از امکانات تغذیه­ای بوده است. معیارهای اصلی برای پهنه­بندی شامل بود و نبود شکاف­ها، مقدار افت سطح آب، نوع رسوبات و عمق سطح آب می­باشد. در اصل چهار پهنه­بندی تشخیص و نقشه­برداری شد که شامل پهنه­های خیلی بالا، بالا، متوسط و کم است. نقشه­های تهیه شده از این منطقه نشان می­دهد که گسترش پهنه­های فرونشست خیلی زیاد و زیاد در منطقه فیرورق وجود دارد. در نقشه­های مشاهده شده به ترتیب 10 درصد و 29 درصد پهنه­های خیلی بالا و پهنه­های بالا وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده طی 12 سال گذشته دشت فیرورق حدود 04/5 متر افت سطح آب داشته­اند که به طور متوسط سالیانه افت سطح آب در دشت فیرورق حدود 42 سانتی­متر بوده است. این افت سطح آب باعث فرونشست زمین در این دشت شده است.

کلیدواژه‌ها

• فرونشست تراز آب
• دشت
• خوی
• فیرورق

---

مراجع

خدابنده، علی‌اکبر؛ 1387. نقشه زمین‌شناسی چهارگوش سلماس مقیاس. انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور

خدابنده، علی‌اکبر؛ امینی فضل، عباس؛ 1372. نقشه زمین‌شناسی‌چهارگوش‌تسوج مقیاس 1:100000. انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور.

رادفر، جواد؛ امینی، بابک؛ 1380. نقشه زمین‌شناسی چهارگوش خوی مقیاس 1:100000. انتشارات سازمان زمین-شناسی کشور.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی ایواوغلی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی خوی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی دیزج دیز مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح؛ 1376. نقشه توپوگرافی شکریازی مقیاس 1:50000، چاپ دوم.

Stöcklin, J., 1968. Structural history and tectonic of Iran: A review, American Association of Petroleum Geologists bulletin American Association of Petroleum Geologists bulletin, 52, 1229-1258.