2024-03-29T15:03:46Z
https://geoeh.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4253
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
تأثیر ویژگی های رسوب شناسی در توسعه فرسایش تونلی در سازند فلیش مکران (مطالعه موردی: محدوده شهرستان جاسک)
مجتبی
یمانی
محمد
اکبریان
فرسایش تونلی از مهمترین اشکال ژئومورفولوژیکی تپهماهورهای بیشکل یا هزاردره در بخش عمدهای از فلیشهای مکران است. تحقیق حاضر با هدف تعیین ویژگیهای رسوبشناسی مؤثر در ایجاد فرسایش تونلی سازند فلیش مکران، در محدوده شهرستانهای جاسک و سیریک انجام شده است. ویژگیهای رسوب نظیر درصد آهک، گچ، هدایت الکتریکی ، اسیدیته ، بافت، نوع کانی رسی، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و...، دادههای این تحقیق است. نقشههای توپوگرافی و زمینشناسی، عکسهای هوایی، تصاویر ماهوارهای، ادوات آزمایشگاهی و نیز نرمافزارهای رایانهای اِلویس، آرکجیآیاِس و مینیتَب ابزارهای اصلی تحقیق را تشکیل دادهاند. با استفاده از مدارک موجود و بازدید صحرایی، نقشه لندفرمهای محدوده پراکنش بدلندهای مکران ترسیم و بخشهای دارای فرسایش تونلی و فاقد آن مشخص شد. با شبکه بندی لندفرمها، محلهای نمونه گیری(نمونه و شاهد)، مشخص و حین کارهای میدانی در عرصه پژوهش، نمونهگیری رسوب نیز انجام شده است. نمونهها به آزمایشگاه خاک و رسوب انتقال یافته و عواملی نظیر آهک، گچ، بافت، نوع کانی رسی و ... تفکیک و نتایج آزمایشگاهی با آزمونهای مناسب آماری در برنامه مینیتَب برازش داده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد هدایت الکتریکی گل اشباع، درصد سیلت، درصد ماسه، درصد آهک، درصد گچ، یون منیزیم، یون کلسیم، یون سدیم و یون پتاسیم، دامنه حساسیت سازند را تعیین کرده و میزان اسیدیته گل اشباع، درصد اشباع خاک و درصد رس، باعث پایداری و مقاومت سازند در مقابل فرسایش تونلی شدهاست.
فرسایش تونلی
هزاردره
سازند فلیش مکران
جاسک
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26689_8143baa40885cc7921be1abc344f46e7.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
نقش سامانه موسمی در تشدید بیماری مالاریا در جنوب استان سیستان و بلوچستان با تاکید بر شهر چابهار
تقی
طاوسی
محمود
خسروی
نسرین
حسین آبادی
در این پژوهش داده های سالانه مبتلایان به بیماری مالاریا و داده های روزانه و سالانه رطوبت و بارش طی دوره آماری (2010-1991) مورد استفاده قرار گرفته و داده های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 850 هکتوپاسکال و داده های تراز دریا محدوده 0 تا 80 شمالی و 0 تا 120 شرقی بعنوان داده های جو بالا بررسی شده است. به کمک تحلیل خوشه ای مکانی چهار الگوی اصلی فشار تراز دریا و چهار الگوی ارتفاع ژئوپتانسیل شناسایی گردیده است. نتایج حاصل نشان میدهد که بین میزان رطوبت سالیانه و آمار سالانه مبتلایان به بیماری با توجه به مقدار همبستگی (p-value) حاصل در ایستگاه چابهار (026/0) رابطه معناداری وجود دارد. بررسی ها نشان داد تقریبا در تمام االگوها یک کم فشار بر روی هند و پاکستان مستقر است که ترافی از آن به جنوب شرق ایران کشیده می شود. بررسی کانون های نفوذ رطوبت به منطقه نشان داد که رطوبت دریای عرب و دریای عمان بعد از گذر از هندوستان با رطوبت موجود بر روی خلیج بنگال ترکیب شده و در یک چرخش بزرگ از حاشیه جنوبی رشته کوه های هیمالیا به سمت غرب و منطقه مورد مطالعه کشیده می شود.
موسمی
مالاریا
سیستان و بلوچستان
پشه آنوفل
چابهار
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26728_b6e752d38825cfe75c470898019b584a.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
تحلیل همدید پویشی فراگیرترین روز گرم ایران طی سال 1340 تا سال 1386
حسین
عساکره
سید ابوالفضل
مسعودیان
حسن
شادمان
روزهای گرم فراگیر از جمله رویدادهای ناهنجار اقلیمی به شمار می آیند. رخداد چنین روزهایی عمدتاً بر اثر عوامل همدید است. مطالعه عواملی که منجر به رخداد چنین پدیده ای می شود، می تواند حاوی اطلاعات با ارزشی از شرایط تکوین این پدیده باشد. در این تحقیق از داده های شبکه ای دمای بیشینۀ کشور از ابتدای سال 1340 تا انتهای سال 1386 و داده های جوی استفاده گردیده و روز 17/12/1382 به عنوان فراگیرترین روز گرم ایران شناسایی شده است. در این روز حدود 7/96 درصد از پهنه ایران، گرمای فراگیر را تجربه کرده است. نتایج حاصل از بررسی داده های جوی نشان می دهد شرایط جوی توأم با این پدیده، عبارتند از: حضور شرایط متباین فشار و به تبع آن جهت جریانات جوی گرم بر روی کشور، حضور یک ناوه در نواحی گرم و خشک و قرار گرفتن ایران در بخش جلویی محور ناوه، قرارگرفتن کشوردر ربع ورودیِ جنوبی رودباد و درنهایت وزش گرم درتمامی ترازهای مورد بررسی جو.
روز گرم
ناهنجاری دما
تاوایی
فرارفت گرم
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26752_57fe0d3022d40b98ebd87f1acfeecfc0.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
تحلیل ریسک مخاطرات چندگانه شهری در اثر سیل و زلزله (مطالعه موردی: منطقه بیست تهران)
خدیجه
نوروزی خطیری
بابک
امیدوار
بهرام
ملک محمدی
سجاد
گنجه ای
با گسترش جامعه (شهری) و اقتصاد، به تدریج نیاز به کاهش دادن مخاطرات، اطمینان در ارتباط با کنترل ریسک مخاطرات و دیگر اقدامات مهم و مدیریتی در جهت تهیه برنامه ها و پیگیری طرحهای بازدارنده از بروز آسیب پذیریهای بیشتر، زیاد شده است. با توجه به توسعه شهرنشینی و تراکم بالای ساختمانی در شهرهای بزرگ، به خصوص شهر تهران، ریسک خسارت مالی و تلفات انسانی توسط سوانح طبیعی نظیر سیل و زلزله به طور چشم گیری بالا می رود. در این تحقیق به بررسی ریسک مخاطرات چندگانه ساختمانهای منطقه بیست شهر تهران بر اساس نتایج تحلیل خسارت پرداخته شده است. در راستای به دست آوردن ریسک خسارت های چندگانه، احتمال وقوع دو مخاطره سیل و زلزله محاسبه گردید. همچنین با توجه به اینکه عمر مفید سازه ها 50 سال است، احتمال خرابی سازه ها در سطوح مختلف هم برای مخاطره سیل و هم برای مخاطره زلزله با در نظر گرفتن این عمر مفید محاسبه شده است. در ادامه با در نظر گرفتن روش های احتمالاتی تعیین ریسک مخاطرات چندگانه، میزان ریسک خرابی تعیین گردید و در نهایت با استفاده از محیط GIS نقشه های ریسک مخاطرات چندگانه تولید شد. در این تحقیق، میزان درصد خرابی در ساختمان ها مشخص گردید و با توجه به نتایج به دست آمده، میزان درصد خرابی در ساختمان ها با توجه به سطوح خرابی مختلف در مخاطرات مجزا و چندگانه بدست آمد و تعداد ساختمان های آسیب دیده بنایی، فولادی و بتنی به ترتیب به میزان 25/1، 26/1 و 5/1 برابر افزایش می یابد.
مخاطرات چندگانه
ریسک
احتمال
زلزله
سیل
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26792_7aab0a1cb78d142faf2a1ee6ce189d61.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
پهنه بندی آلودگی هوای تهران به فلزات سنگین با استفاده از برگ های گونۀ توت
مریم
ملاشاهی
حبیب
علیمحمدیان
سید محسن
حسینی
وحید
فیضی
علیرضا
ریاحی بختیاری
تهران از جمله آلوده ترین پایتخت ها بوده و در دهه های اخیر مساله آلودگی هوای آن به عنوان یکی از معضلات زیست محیطی شهروندان تهرانی تلقی میشود و امروزه از نظر آلودگی محیط زیست و هوا یکی از آلوده ترین شهرهای جهان است. استفاده از گیاهان، جهت پایش و سنجش آلودگی هوا روشی مناسب و موثر شناخته شده است. از این رو در این تحقیق جهت بررسی میزان آلودگی، گونه توت(Morus alba) که پراکنش همگنی در سطح شهر تهران دارد، انتخاب شد و مقدار فلزات سنگین Al, As, Fe, Co, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Zn در هر یک از مناطق 22 گانه شهر تهران مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای این کار 100 نقطه نمونه گیری در کل سطح شهر در نظر گرفته شد. نمونه گیری در مهرماه سال 1388 انجام شد. در ابتدا برگ های گونه ذکر شده از نقاط مورد نظر در سطح شهر جمع آوری شد. نمونه ها از ارتفاع 1/5-1 متری از سطح زمین و از برگ هایی که در سمت جاده قرار گرفته بودند و جهت اطمینان از اندازه آنها، برگ هایی با سطوح مشابه و با درازای 15- 10 سانتی متری انتخاب شدند. سپس بعد از آماده سازی نمونه ها ( شامل خشک کردن، پودر کردن و هضم کردن) با استفاده از دستگاه ICP اقدام به اندازه گیری میزان غلظت فلزات سنگین مورد نظرگردید. در نهایت نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار GIS پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که بیشترین تمرکز انواع فلزات در قسمت-های مرکزی، جنوب و جنوب شرق تهران است. هم چنین در بین عناصر مختلف، آلومنیوم و آهن، بیشترین آلودگی را دارند، به طوری که حداقل میزان دیده شده از عنصر آهن در منطقه 3 ، از حد استاندارد آن بالاتر میباشد.
آلودگی هوا
فلزات سنگین
گونۀ توت
تهران
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26822_8532ca92b1a43a7e560d75758d778589.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
شبیه سازی الگوی پراکنش CO با مدل خرداقلیمی Envi-met در مسیر آزادی ـ تهران پارس
علی اکبر
شمسی پور
ژوان
امینی
تهران از کلان شهرهای آلوده جهان است و مناطق مرکزی آن ناشی از تمرکز انواع منابع انتشار آلاینده ها با شرایط آلودگی شدید هوا مواجه است. محدودۀ مورد مطالعه خیابان مرکزی تهران، از میدان آزادی تا سه راه تهران پارس با طول تقریبی 19 کیلومتر است. برای مطالعۀ خرد مقیاس آلودگی هوا تعامل عناصر فیزیکی شهر با عناصر جوّی شدت و جهت باد، دما و رطوبت هوا استفاده شدند. روش شناسی مطالعه ترکیبی از برداشت پیمایشی، محاسبات آماری و مدل سازی عددی است. با انتخاب سه برش از میدان آزادی، چهارراه ولیعصر و سه راه تهران پارس و تهیه فیلم های ترافیکی آنها برای تاریخ 26 ژوئیه 2011 در دو نوبت پرترافیک صبح و کم ترافیک ظهر حجم تردد خودروها در تقاطع ها بررسی شد. با واکاوی آماری حجم ترافیک در واحد زمان، میزان مصرف بنزین و حجم خروجی گاز CO محاسبه شده و با داده های عناصر جوی ایستگاه هواشناسی مهرآباد بعنوان ورودی مدل اقلیمی خردمقیاس ENVI-met تعریف شدند. نتایج به دست آمده گویای تمرکز بیشینۀ آلودگی در بخش های با تراکم بافت شهری مانند چهارراه ولیعصر و ضلع شرقی میدان آزادی به ویژه در ساعت های آغازین روز و کمترین مقادیر در معبرهای باز مانند ضلع غربی میدان آزادی، ضلع جنوبی سه راه تهران پارس، فضاهای سبز و نواحی دور از کانون انتشارات به خصوص ساعات میانی روز است.
آلودگی هوا
منواکسید کربن
مدلسازی اقلیمی
Envi-met
محور آزادی ـ تهرانپارس و تهران
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26850_431ffc7a9bf9511eb987b2418ea10930.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
اصلاح ضریب کریگر براساس دورههای بازگشت مختلف به منظور برآورد دبی حداکثر سیل (مطالعه موردی: حوضه آبریز ایران مرکزی)
علی
فتحزاده
اعظم
جایدری
سیل یکی از مهمترین عوامل تهدید انسان، سرمایه و امکانات بشری محسوب شده که بهدلیل شرایط اقلیمی و توپوگرافی و بهویژه بارشهای با شدت و مدت زیاد بهوقوع میپیوندد. مقابله با سیلاب در هر منطقه مستلزم اطلاع از مقدار دبی سیلابی و دوره بازگشت آن میباشد. در بسیاری از مناطق دنیا و در حوضههای فاقد آمار جهت برآورد دبی حداکثر سیل از روابط تجربی استفاده میشود که در این میان فرمول کریگر به دلیل سادگی و در دسترس بودن پارامترهای مورد نیاز از کارایی گستردهای برخوردار است. این در حالی است که مشخص نبودن دوره بازگشت ارقام دبیهای برآورد شده نیز از جمله ایرادات وارد بر این روش میباشد. این تحقیق با وارد نمودن دوره بازگشت به مقادیر ضریب منطقهای کریگر به بررسی دامنه تغییرات آن را در مناطق مختلف حوضه آبریز ایران مرکزی پرداخته است. بدین منظورآمار مربوط به دبی حداکثر لحظهای 29 ایستگاه هیدرومتری واقع در حوضه ایران مرکزی طی سالهای90-1344 جمعآوریگردید. سپس با انجام آزمون دادههای پرت، با استفاده از روش گروبزـ بک و آزمون کفایت داده های ماکوس، صحت و قابلیت اعتماد نسبی داده های ثبت شده مورد ارزیابی قرار گرفت و در هر ایستگاه با استفاده از روش عصبی- فازی، بازسازی نواقص آماری صورت گرفت. در مرحله بعد با هدف تعیین دوره بازگشت و با استفاده از تحلیل فراوانی سیلاب، ارقام دبیهای سیلابی برآورد و سپس ضریب منطقهای فرمول کریگر تعیین گردید. نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل نشان داد که دامنه تغییرات ضریب منطقهای کریگر در حوضه ایران مرکزی بسیار کمتر از میانگین جهانی آن بوده و میانگین درصد خطای مطلق روش کریگر در برآورد دبی حداکثر سیلابی این مناطق، 85/54 درصد میباشد. همچنین برخلاف تصور موجود حل رابطهی کریگر از طریق برقرار تناسب بین دبی حداکثر با مساحت حوضه بالادست همگن با آن منجر به خطاهای فاحشی خواهد گردید.
سیلاب
مدل کریگر
مدل فازی
ایران مرکزی
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26896_31c94e114246f182536647ab92ecaac5.pdf
جغرافیا و مخاطرات محیطی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
2322-1682
2322-1682
1392
2
3
استخراج پهنههای شوری خاک در مناطق خشک و نیمهخشک با استفاده از نظریه زمینآمار (استان اصفهان)
سمیه
صدر
مجید
افیونی
زهرا
موحدی راد
افزایش جمعیت در سالهای اخیر و رشد سریع مصرف آب شرب و آبیاری، که متاسفانه با گرم شدن تدریجی کره زمین و خشکسالیهای منطقه خاورمیانه نیز همزمان بوده است، نیاز آبی موثر برای گیاهان را بالا برده است. این موضوع در عمل، خطر انهدام پوشش گیاهی و کویرزایی افزایشی در مناطق خشک و نیمه خشک را در بر دارد. این فرایند در نظر بسیاری از صاحبنظران یکی از خطراتی است که جوامع بشری رو به رشد را به قهقرا میکشاند. در این میان، استان اصفهان، به عنوان یکی از مراکز کشاورزی ایران که شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک بر آن حاکم است، از این روند مخرب در امان نیست. مسلماً آگاهی از نحوه پراکنش شوری خاک، از مهم ترین امور در شناسایی مناطق بحرانی، برنامهریزی، مدیریت و بهرهبرداری از منابع خاک و همچنین توزیع آب جهت اصلاح خاک میباشد. در این پژوهش، شاخهای از علم آمار کاربردی به نام زمینآمار، جهت تهیه نقشههای شوری خاک بکار گرفته شده است. در این مطالعه نمونهبرداری به روش تصادفی نظامدار به تعداد 255 نمونه از عمق 0-20 سانتیمتری سطح خاک، انجام شد. هدایت الکتریکی در نمونههای خاک اندازهگیری گردید. تغییرنمای جهتی متغیر مورد بررسی، رسم و پس از کنترل اعتبار تغییرنما و به دست آوردن خطای تخمین، بهترین مدل تغییرنما انتخاب شد و پارامترهای آن برای انجام کریجینگ و ترسیم نقشه توزیع شوری مورد استفاده قرار گرفت.
هدایت الکتریکی
WinGslib
کریجینگ
تغییرات مکانی
2013
11
22
https://geoeh.um.ac.ir/article_26928_f7b088830966d7a9ebe564cddecf76f1.pdf