TY - JOUR ID - 39864 TI - بررسی نقش فرایندهای ژئومورفیک در مورفولوژی نبکاهای مناطق نیمه‌خشک JO - جغرافیا و مخاطرات محیطی JA - GEOEH LA - fa SN - 2322-1682 AU - ربانی, ابوالفضل AU - محسنی, ندا AU - حسین زاده, سید رضا AD - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - استادیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 4 SP - 93 EP - 105 KW - رواناب KW - فرایندهای بادی KW - فضای بین تپه‌ها KW - نبکا DO - 10.22067/geoeh.2021.68982.1021 N2 - در این پژوهش چگونگی عملکرد فرایندهای آبی و بادی در تحول مورفولوژی ساختمان نبکاهای مناطق نیمه‌خشک نشان داده شده است؛ ازاین­رو 9 نبکا انتخاب و نمونه‌برداری از عمق 10-0 سانتی‌متری رسوبات در موقعیت­های مختلف ساختمان نبکا شامل رأس نبکا، دامنه­های رو به باد و پشت به باد، حاشیه نبکا و فضای بین نبکا انجام شد. تغییرات معنی‌دار در توزیع اندازه ذرات بیانگر روش­های متفاوت عملکرد باد در حمل و تراکم رسوبات است. ذرات ماسه به‌طور معنی­داری در قسمت رأس نبکا افزایش یافته که نتیجۀ جابه­جایی ذرات به‌وسیلۀ فرآیند جهش و خزش بادی است. افزایش ذرات ریزتر مانند سیلت متوسط و سیلت درشت در دامنه­های رو به باد و پشت به باد حاکی از غلبه فرآیند حمل رسوبات بادی به‌صورت جهش و تعلیق در این موقعیت­هاست. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که افزایش معنی‌دار رسوبات رس در حاشیه نبکا می­تواند نتیجۀ عملکرد رواناب­هایی باشد که قادر به حمل رسوبات ریزدانه از فضای بین تپه­ها به سمت موقعیت­های حاشیه­ای نبکا هستند؛ شرایطی که با تجمع ذرات ریزدانه­ منجر به افزایش ظرفیت نگهداشت رطوبت در موقعیت­های حاشیه­ شده که می­تواند به‌نوبه خود منجر به گسترش جزایر حاصلخیز در حاشیه نبکا نسبت به سایر موقعیت­ها گردد. UR - https://geoeh.um.ac.ir/article_39864.html L1 - https://geoeh.um.ac.ir/article_39864_0969d1c0d76c913e2432e27442cf7f9a.pdf ER -