TY - JOUR ID - 39418 TI - پهنه‌بندی و تحلیل ژئومورفولوژیکی سیلاب رودخانه دینور (استان کرمانشاه) با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS JO - جغرافیا و مخاطرات محیطی JA - GEOEH LA - fa SN - 2322-1682 AU - پناهی, رویا AU - حسین زاده, محمد مهدی AD - دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران AD - دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 4 SP - 45 EP - 64 KW - پهنه بندی سیلاب KW - رودخانه دینور KW - مدل عددی HEC-RAS DO - 10.22067/geoeh.2021.67233.0 N2 -  سیل متداول‌ترین مخاطره طبیعی است که تکرار وقوع آن در حال افزایش و خطرات مرتبط با آن در حوضه­های شهری و روستایی از اهمیت جهانی برخوردار است. هدف این پژوهش پهنه­بندی مخاطره سیلاب رودخانه دینور در استان کرمانشاه است؛ بنابراین جهت شبیه‌سازی سیلاب از مدل عددی HEC_RAS استفاده شد و از طریق الحاقی HEC–GEORAS در محیط GIS و پردازش داده­های ژئومتری به کار گرفته شد. با استفاده از نرم­افزار SMADA، دوره بازگشت دبی پیک لحظه‌ای محاسبه شد و پهنه سیلاب با دوره بازگشت­های مختلف 2 و 3، 5،10، 25،50، 100 و 200 سال منطقه شبیه­سازی شده است و با کمک مدل رقومی عمق آب و لایه کاربری­ اراضی، میزان خسارت با استفاده از معادله تابع عمق و خسارت در دوره بازگشت­های 25 سال، 50 و 100 سال محاسبه شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که پهنه گسترش سیلاب در دوره بازگشت 25 سال 34/40 کیلومترمربع و در دوره بازگشت 50 سال 51/43 و در دوره بازگشت 100 سال، 28/44 کیلومترمربع را تحت مخاطره قرار داده­ است. از نظر خسارت، سیل با دوره بازگشت 25 سال یک سیل مبنا در نظر گرفته شده است که خسارت قابل‌توجهی را نشان می­دهد که تمام مزارع زراعی را تحت پوشش قرار می­دهد، ولی سیل در دوره بازگشت­های کمتر قسمت­هایی از مزارع را تحت تأثیر قرار می­دهد اما قابل‌کنترل است؛ درحالی‌که سیل­های 25 و 50 و 100 ساله بسیاری از مراکز روستایی و مزارع را کامل تحت مخاطره قرار داده است با توجه به نتایج میزان خسارت سیلاب 100 ساله نسبت به 25 ساله، در حدود 70 درصد و نسبت به 50 ساله به‌طور متوسط 85 درصد بیشتر بوده است که لزوم کنترل سیلاب جهت مدیریت پایدار ضرورت دارد. UR - https://geoeh.um.ac.ir/article_39418.html L1 - https://geoeh.um.ac.ir/article_39418_c12991825d6237bbb99680a8ada93204.pdf ER -