ORIGINAL_ARTICLE
تبیین عوامل مؤثر بر تابآوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 (مطالعه موردی: شهر زنجان)
رسالت این نوشتار تبیین عوامل مؤثر بر تابآوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. برای گردآوری دادههای موردنیاز از روش کتابخانهای (نقشه توزیع بیماری کووید 19، کتابها و مقالات معتبر در راستای موضوع پژوهش) و از روش پیمایشی بهصورت پرسشنامه و روش دلفی استفاده شد. برای تجزیهوتحلیل و آمادهسازی دادهها از نرمافزار spss برای جامعه آماری 133156 خانوار شهر زنجان با حجم نمونه 321 استفاده شد و با استفاده از ابزارهای تحلیلی تحقیق (از مدل تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی در قالب مدلسازی معادلات ساختاری) اقدام به تحلیل دادهها گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که تحلیل شاخصههای مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل تبیینکننده اصلی را بهصورت عوامل: آگاهی و سلامت با ضریب 0.74، نگرش با ضریب 0.78، مهارت با ضریب0.82، سرمایه اجتماعی و عدالت با ضریب0.73 مورد شناسایی قرارداد و تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناساییشده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که عوامل شناساییشده دارای ارتباط ساختاری معناداری در تابآوری اجتماعی در برابر کرونا در شهر زنجان است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39676_ecf8cef955c3184a4e5acb76a81fb443.pdf
2021-05-22
1
19
10.22067/geoeh.2021.67234.0
تابآوری اجتماعی
تحلیل عاملی
کرونا ویروس
کووید -19
شهر زنجان
حسین
طهماسبی مقدم
tahmasebihossein@znu.ac.ir
1
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
AUTHOR
محسن
احد نژادروشتی
ahadnejad@znu.ac.ir
2
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد تقی
حیدری
mt.heydari@znu.ac.ir
3
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
AUTHOR
علیرضا
شغلی
shoghli@zums.ac.ir
4
دانشیار پزشکی اجتماعی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران
AUTHOR
بسطامینیا، امیر؛ رضائی، محمدرضا؛ سرائی، محمدحسین؛ 1397. تبیین و تحلیل تابآوری اجتماعی برای مقابله با سوانح طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران. ۸ (۳): ۲۰۹-۲۲۴.
1
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ شایان، سیاوش؛ 1390. تبیین مفهومی تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماعمحور (CBDM). برنامهریزی و آمایش فضا. ۱۵ (۴): ۱۹-۴۱.
2
مرکز پژوهشهای مجلس؛ 1399. درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (28) چالشهای خانواده ایرانی در مواجهه با کرونا. گزارش پژوهشی، معاونت پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ. قابلدسترسی در پایگاه مجازی مرکز پژوهشهای مجلس.
3
مرکز پژوهشهای مجلس؛ 1399. درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (32) بررسی ابعاد گسترش ویروس کرونا بر حوزه شهری و شهرسازی. گزارش پژوهشی، معاونت پژوهشهای زیربنایی و امور تولیدی، دفتر مطالعات زیربنایی. قابلدسترسی در پایگاه مجازی مرکز پژوهشهای مجلس.
4
میرزایی، محمد؛ دارابی، سعد اله؛ باباپور، میترا؛ 1396. سالخوردگی جمعیت در ایران و هزینههای رو به افزایش بهداشت و درمان. سالمند: مجله سالمندی ایران. ۱۲ (۲): ۱۵۶-۱۶۹.
5
Acuto, M., 2020. COVID-19: Lessons for an Urban (izing) World, On Earth Journal, Cell Press, pp 317-319.
6
Almond, D., 2006. Is the 1918 influence pandemic over?Long-term effects of in utero influenza exposure in thepost-1940 U.S. population.Journal of Political Economy,114(4), 672 712.https://doi.org/10.1086/507154
7
Bill Lindeke 2020. It’s Not Density That’s Driving the American Pandemic, Streets MN (https://streets.mn); at https:// streets.mn/ 2020/ 03/ 24/ its -not- density -thats- driving- the-american -pandemic.
8
Burton, C. G. 2015. A validation of metrics for community resilience to natural hazards and disasters using the recovery from Hurricane Katrina as a case study. Annals of the Association of American Geographers, 105(1), 67-86.
9
CEBM (2020. Global COVID-19 Case Fatality Rates, Centre for Evidence-Based Medicine (www.cebm.net); at www.cebm.net/COVID-19/global-COVID-19-case-fatality-rates.
10
Cinner, J.; Fuentes, M. M. P. B. and Randriamahazo, H., 2009. “Exploring social resilience in Madagascar’s marine protected areas”, In: Ecology and Society 14(1), 41.
11
Cutter, Susan l. et al., 2008. “Community and regional resilience: Perspectives from hazards disasters and emergency management, Community and Regional Resilience Initiative,” CARRI Research Report 1, pp. 1-19.
12
Daneshpour, Z. A., 2020. Out of the coronavirus crisis, a new kind of urban planning must be born.
13
Dennis Normile., 2020. “Coronavirus Cases have Dropped Sharply in South Korea. What’s the Secret to its Success?” Science, 17 March (www.sciencemag.org); at https:// bit.ly/ 39wxa29.
14
Dinh, H., & Pearson, L., 2015. Specifying community economic resilience-a framework for measurement (No. 426-2016-27235).
15
Fleming, D. O., 2006. Risk assessment of biological hazards. Biological Safety: Principles and Practices, 79-91.
16
Hall, P. A., & Lamont, M., (2013). Social resilience in the neoliberal era. Cambridge University Press.
17
Keck, M. and P. Sakdapolrak., 2013. "What is social resilience? Lessons learned and ways forward." Erdkunde: 5-1.7
18
Kluge, H. H. P., 2020. Statement-Physical and mental health key to resilience during COVID-19 pandemic.
19
Kwok, A. H., Doyle, E. E. H., Becker, J., Johnston, D., & Paton, D., 2016. What is ‘social resilience’? Perspectives of disaster researchers, emergency management practitioners, and policymakers in New Zealand. International Journal of Disaster Risk Reduction, 19, 197-211.
20
Lee, V. J., Ho, M., Kai, C. W., Aguilera, X., Heymann, D., & Wilder-Smith, A., 2020. Epidemic preparedness in urban settings: new challenges and opportunities. The Lancet Infectious Diseases, 20(5), 527529.-
21
Litman, T., 2020. Pandemic-Resilient Community Planning. Victoria Transport Policy Institute.
22
Maguire, B., & Hagan, P., 2007. Disasters and communities: understanding social resilience. Australian Journal of Emergency Management, the, 22(2), 16.
23
Maldonado-González, A. L., Cruz-Sánchez, G. E., Bello-Benavides, L. O., & González-Gaudiano, E. J., 2019. Shared commitments towards social resilience in populations vulnerable to extreme weather conditions. Southern African Journal of Environmental Education, 35(1).
24
Martí, P., García-Mayor, C., & Serrano-Estrada, L., 2019. Identifying opportunity places for urban regeneration through LBSNs. Cities, 90, 191-206.
25
Martinelli, k., 2019. A Guide to the Most Common Workplace Hazards, high speed training. co. uk.
26
Matthew, R. A., & McDonald, B., 2006. Cities under siege: Urban planning and the threat of infectious disease. Journal of the American Planning Association, 72(1), 109-117.
27
National Institutes of Health., 2007. Understanding emerging and re-emerging infectious diseases. Biological sciences curriculum study. NIH Curriculum Supplement Series. National Institutes of Health, Bethesda, MD.
28
Ortiz, E., 2008. Towards a World Charter for the Right to the City. UNESCO, 2008, 97-106.
29
Oxford, J. S., 2001. The so-called Great Spanish Influenza Pandemic of 1918 may have originated in France in 1916. Philosophical Transactions of the Royal Society of London, B, 356:1857–1859.
30
Oxford, J. S., Sefton, A., Jackson, R., Innes, W., Daniels, R. S., and Johnson, N. P. A. S., 2002. World War I may have allowed the emergence of”Spanish” influenza. The Lancet Infectious Diseases, 2:111–114.
31
Pelling, M., 2020. Tomorrow’s Cities and Covid-19: A discussion document, UK Research and Innovation, Commentary accessed from https://www.tomorrowscities.org/tomorrows-cities-and-covid-19-discussion
32
Ramesh, S., 2015. Biological and environmental hazards, risks, and disasters. Biological and environmental hazards, risks, and disasters.
33
Ramesh, S., 2015. Biological and environmental hazards, risks, and disasters. Biological and environmental hazards, risks, and disasters.
34
Reimers, F. M., & Schleicher, A. (2020. A framework to guide an education response to the COVID-19 Pandemic of 2020. OECD. Retrieved April, 14, 2020.
35
Robert Steuteville., 2020. “Facts Don't Support the ‘Density Is Dangerous’ Narrative,” Public Square (www.cnu.org); at www.cnu.org/publicsquare/2020/03/23/plague-don.
36
Robinson, L., 2017. Words into Action Guidelines: National Disaster Risk Assessment, special topic: Public Communication for Disaster Risk Reduction. United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNISDR).
37
Ross, Helen; Cuthill, Michael; Maclean, Kirsten; Jansen, Danni & Witt, Bradd,. 2010. Understanding, Enhancing and Managing for Social resilience at the regional scale: opportunities in north Queensland.
38
Ruiqi Li, Peter Richmond and Bertrand M. Roehner,. 2018. “Effect of Population Density on Epidemics,” Physica A, Vol. 510, pp. 713-724 (doi.org/10.1016/j.physa.2018.07.025); at https://bit.ly/2R9TFn5.
39
Sadati, A. K., MH, B. L., & Bagheri Lankarani, K., 2020. Risk Society, Global Vulnerability and Fragile Resilience; Sociological View on the Coronavirus Outbreak. Shiraz E-Med J, 21, e102263.
40
Saja, A. A., Goonetilleke, A., Teo, M., & Ziyath, A. M., 2019. A critical review of social resilience assessment frameworks in disaster management. International journal of disaster risk reduction, 35, 101096.
41
Saja, A. A., Teo, M., Goonetilleke, A., Ziyath, A. M., & Gunatilake, J., 2020. Selection of surrogates to assess social resilience in disaster management using multi-criteria decision analysis. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment.
42
Saja, A. M. A., 2020. Surrogate approach to assess social resilience in disaster management (Doctoral dissertation, Queensland University of Technology).
43
Shatnawi, M., Lazarova-Molnar, S., & Zaki, N., 2013. Modeling and simulation of epidemic spread: Recent advances. In 2013 9th International Conference on Innovations in Information Technology (IIT) (pp. 118-123). IEEE.
44
Shroder, J. F., 2015. Biological and environmental hazards, risks, and disasters.Elsevier.
45
Stohlgren, T. J., & Schnase, J. L., 2006. Risk analysis for biological hazards: what we need to know about invasive species. Risk Analysis: An International Journal, 26(1), 163-173.
46
T. Easton, K. Carlyle, J. Anderson, and M. James., 2011. "Simulating the Spread of an Epidemic in a Small Rural Kansas Town," International Journal of Artificial Life Research (IJALR), vol. 2, pp. 95-104.
47
United Nations. (2015. Sendai framework for disaster risk reduction 2015–2030.
48
Wilder-Smith, A.; Chiew, C.J.; Lee, V.J., 2020. Can we contain the covid-19 outbreak with the same measures as for SARS? Lancet Infect. Dis.
49
World Health Organization., 2020. Considerations for public health and social measures in the workplace in the context of COVID-19: annex to considerations in adjusting public health and social measures in the context of COVID-19, 10 May 2020 (No. WHO/2019-nCoV/Adjusting_PH_measures/Workplaces /2020.1). World Health Organization.
50
Wu, A., Peng, Y., Huang, B., Ding, X., Wang, X., Niu, P., et al., 2020. Genome composition and divergence of the novel coronavirus (2019-nCoV) originating in China. Cell Host Microbe 27, 325–328.
51
ORIGINAL_ARTICLE
کارایی مدل ویکور در پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام
پدیدۀ زمینلغزش یکی از مخاطرات طبیعی است که همواره با خسارات مالی و جانی همراه است. شناخت عوامل ایجاد و گونههای مختلف آن برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد زمینلغزش میتواند ضمن جلوگیری از بروز خسارتها، زمینه را برای اجرای طرحهای پایدارسازی دامنهها فراهم آورد. در پژوهش حاضر ارزیابی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز سد گلال استان ایلام با استفاده از روش تصمیمگیری چند شاخصه ویکور انجام شده است. بر این اساس، از بین عوامل مختلف تعداد 8 پارامتر زمینشناسی، ارتفاع، شیب، بارش، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و کاربری اراضی بهعنوان مهمترین پارامترهای مؤثر در وقوع زمینلغزشهای منطقه، تشخیص داده شدند، سپس ضریب اهمیت هرکدام از عوامل مؤثر در وقوع زمینلغزش، با روش تحلیل سلسله مراتبی سیستمها به دست آمد که معیارهای زمینشناسی، شیب و بارش بیشترین ضریب اهمیت را کسب کردند. سپس بر پایه الگوریتم بهینهسازی ویکور، درجه سودمندی و پشیمانی انتخاب گزینههای برتر (زیر حوضهها)، مشخص و در پایان با محاسبه میزان شاخص بهینه ویکور (Q)، زیر حوضهها برحسب درجه حساسیت پذیری به زمینلغزش در سه کلاس کیفی حساسیتپذیری کم، متوسط و زیاد طبقهبندی شدند. نتایج نشان داد زیر حوضههای بان سوهان، پلکانه و حاجی بختیار بیشترین حساسیت پذیری و زیرحوضههای چگان، داره میرناصر و چگاه دارای کمترین حساسیتپذیری به وقوع زمینلغزش هستند. از انطباق نقشههای پهنهبندی و زمینلغزشهای منطقه میتوان به صحت نقشه حاصل پی برد و همچنین مشخص شد که مدل ویکور مورد استفاده در این پژوهش روش کاملاً مناسبی جهت پهنهبندی خطر احتمال وقوع زمینلغزش در حوضه موردمطالعه است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39617_f2a27daa3ea4d53b420be8a685a8af1a.pdf
2021-05-22
21
39
10.22067/geoeh.2021.67235.0
زمینلغزش
تصمیمگیری چند شاخصه
ویکور
سد گلال
ایلام
فتح الله
نادری
naderigeo@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
بهروز
ناصری
naseribehroz@yahoo.com
2
استادیار گروه منابع طبیعی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
AUTHOR
نعمت اله
بسطامی
n.bastami1355@gmail.com
3
دانشآموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، همدان، ایران
AUTHOR
اصغری سراسکانرود، صیاد؛ پیروزی، الناز؛ زینالی، بتول؛ 1394. پهنهبندی خطر سیلاب در حوضه آبخیز آق لاقان چای با استفاده از مدل ویکور. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. سال 4. شماره 3. صص 245-231.
1
امیری، مهدیس؛ پورقاسمی، حمیدرضا؛ عرب عامری، علیرضا؛ 1397. اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه های آبخیز مهارلو در استان فارس با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و مدل تصمیمگیری VIKOR. اکوهیدرولوژی. دوره 5. شماره 3. صص 827-813.
2
انتظاری، مژگان؛ خدادادی، فاطمه؛ رستمی، اکبر؛ 1395. ارزیابی خطر ریسک زمینلغزش حوضه آبخیز طالقان رود بر پایه الگوریتم بهینهسازی توافقی ویکور. مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 17. صص 34-5.
3
بنی حبیب، محمدابراهیم؛ چیت ساز، نسترن؛ 1395. مدل تصمیمگیری چندمعیاره ویکور برای ارزیابی گزینههای مدیریت سیلاب. مهندسی آبیاری و آب ایران. دوره 6. شماره 25. صص 82-68
4
حجازی، سید اسدالله؛ روستایی، شهرام؛ رنجبریان شادباد، مریم؛ 1398. ارزیابی و پهنهبندی خطر وقوع زمینلغزش با استفاده از مدل ویکور در حوضه آبریز حاجیلرچای. فصلنامه جغرافیای طبیعی. سال دوازدهم. شماره 44. صص 65-51.
5
خدادادی، فاطمه؛ انتظاری، مژگان؛ ساسان پور، فرزانه؛ 1398. تحلیل و پهنهبندی مخاطرات ژئومورفولوژیک (لغزش و سیل) استان البرز با استفاده از مدلهای VIKOR-AHP و FR. پژوهشهای جغرافیای طبیعی (پژوهشهای جغرافیایی). دوره 51. شماره 1. صص 199-183.
6
زنگنه شهرکی، سعید؛ زیاری، کرامت اله؛ پوراکرمی، محمد؛ 1396. ارزیابی و تحلیل میزان تاب آوری کالبدی منطقه 12 شهر تهران در برابر زلزله با استفاده از مدل FANP و ویکور. نشریه جغرافیا. دوره 15 (دوره جدید). شماره 52. صص 101-81.
7
سپهر، عادل؛ بهنیافر، ابوالفضل؛ محمدیان، عباسعلی؛ عبدالهی، ابوالفضل؛ 1392. تهیه نقشه حساسیت پذیری زمینلغزش دامنههای شمالی بینالود بر پایه الگوریتم بهینهسازی توافقی ویکور. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. سال دوم. شماره 1. 36-19.
8
سوری، سلمان؛ بهاروند، سیامک؛ احمدیان مقدم؛ رضا و مریم دهبان؛ 1392. پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: حوضه کسمت). نشریه زمینشناسی ژئوتکنیک (زمینشناسی کاربردی). شماره 2. صص 110-101.
9
شریفی کیا، محمد؛ شایان، سیاوش؛ یمانی، مجتبی؛ عرب عامری، علیرضا؛ 1397. طبقهبندی زیرحوضه های آبخیز نکارود با استفاده از مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره ی TOPSIS, SAW و VIKOR. اکوهیدرولوژی. دوره 5. شماره 1. صص 83-69.
10
عابدینی، موسی؛ پیروزی، الناز؛ آقایاری، لیلا؛ استادی، الناز؛ 1396. پهنهبندی خطر سیلاب در شهرستان مشکین شهر با استفاده از مدل ویکور. جغرافیایی سرزمین. دوره 14. شماره 56. صص 34-21.
11
فیض نیا، سادات؛ احمدی، حسن؛ 1380. پهنهبندی خطر زمینلغزش (حوضه آبریز شلمانرود در استان گیلان). مجله منابع طبیعی ایران. شماره 3. صص 58-50.
12
کریمی، حاجی؛ نادری، فتح اله؛ ناصری، بهروز ؛ سلاجقه، علی؛ 1393. مقایسه مدلهای مختلف برای پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضه آبخیز زنگوان ایلام. نشریه مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران). دوره 3. شماره 67. صص 474-459.
13
مددی، عقیل؛ غفاری گیلانده، عطا؛ پیروزی، الناز؛ 1394. ارزیابی و پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل ویکور (مطالعه موردی: حوضه آبخیز آق لاقان چای). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی. شماره 4. صص 141-124.
14
مددی، عقیل؛ غفاری، عطا؛ پیروزی، الناز؛ 1394. ارزیابی و پهنهبندی خطر ریزش با استفاده از مدل VIKOR (مطالعه موردی: حوضه آبخیز آق لافان چای). مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی. شماره 60. صص 80-63.
15
میرنظری، جواد؛ شهابی، هیمن؛ خضری، سعید؛ 1393. ارزیابی و پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل AHP و عملگرهای منطق فازی در حوضه آبریز پشت تنگ سرپل ذهاب (استان کرمانشاه). نشریه جغرافیا و توسعه. شماره 12. صص 70-53.
16
نوجوان، محمدرضا؛حیاتی، غلامرضا؛ 1392. پهنهبندی خطر زمینلغزش حوزه آبخیز سیاه خور اسلامآباد غرب با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP). نشریه جغرافیایی سرزمین. شماره 38. صص 92-81.
17
Demir G, Aytekin M, Akgun A, et al., 2013. A comparison of landslide susceptibility mapping of the eastern part of the North Anatolian Fault Zone (Turkey) by likelihood-frequency ratio and analytic hierarchy process methods. Natural Hazards, 65(3): 1481–1506.
18
El Bchari. F., Theilen-Willige, B., Ait Malek, H., 2019. Landslide hazard zonation assessment using GIS analysis at the coastal area of Safi (Morocco). International Cartographic Association (ICC), 2: 1-7.
19
GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of results and confirmations
20
Huang, J. J, Tzeng, G. H., Liu, H. H., 2009. A Revised VIKOR Model for Multiple Criteria Decision Making - The Perspective of Regret Theory, Communications in Computer and Information Science, 35:761-768
21
Khanh Linh, N. H. Degener, J., Bich Ngoc, N., Minh Chau, T., 2018. Mapping Risk of Landslide at A Luoi District, Thua Thien Hue Province, Vietnam by GIS-Based Multi-Criteria Evaluation, Asian Journal of Agriculture and Development (AJAD). 15: 1-12.
22
Komac, M., 2006. A landslide susceptibility model using the Analytical Hierarchy Process method and multivariate statistics in perialpine Slovenia. Geomorphology., 74(1):17-28.
23
Wen Fan, Xin-sheng Wei, Yan-bo Cao & Bin Zheng., 2017. Landslide susceptibility assessment using the certainty factor and analytic hierarchy process, Journal of Mountain Science, 14: 906–925.
24
Yalcin, A., 2008. GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of results and confirmations, CATENA, 72: 1-12.
25
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی خطر فرسایش خاک در کاربریهای اراضی با استفاده از معادله اصلاح شده جهانی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیکان)
نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستیوبلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. در این پژوهش با استفاده از معادله جهانی فرسایش خاک و با بهرهگیری از تصاویر ماهوارهای سنتینل 2، میزان فرسایش خاک در کاربریهای مختلف حوضه آبریز سیکان برآورد گردید. ابتدا هر یک از لایههای R (عامل فرسایندگی بارندگی)، K (عامل فرسایشپذیری)، LS (عامل توپوگرافی) و P (عامل حفاظت خاک) و تحلیلهای مرتبط با آن در نرمافزار Arc GIS تهیه شدند. از تصاویر سنجنده ماهواره Sentinel 2 نیز جهت تهیه عامل پوشش گیاهی (C) و کاربریهای اراضی حوضه در محیط ENVI 5.3 استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان کل فرسایش در حوضه برابر با 12811004 تن در سال و میانگین فرسایش برابر 62/17 تن در هکتار در سال است. در بین کاربریها، مراتع متوسط با میانگین فرسایش 98/27 تن در هکتار در سال بیشترین و مناطق کشاورزی آبی و مسکونی به ترتیب با میانگین فرسایش 43/0 و 44/0 تن در هکتار در سال کمترین فرسایش را نشان دادند. در بین عوامل تأثیرگذار در هدر رفت خاک حوضه، عامل LS با همبستگی 9/0= r بیشترین سهم به خود اختصاص داد. بر اساس طبقهبندی هدر رفت خاک، 42 درصد از حوضه با مقادیر بالاتر از 16 تن در هکتار در سال در وضعیت شدیدی از لحاظ هدر رفت خاک قرار دارند که اجرای عملیاتهای حفاظت خاک و آبخیزداری بهمنظور جلوگیری از تخریب خاک و تقویت پوشش گیاهی بهویژه در بالادست حوضه بیش از پیش ضرورت و اهمیت مییابد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39852_3d906a992fd28ea4c47843387aab0d12.pdf
2021-05-22
41
63
10.22067/geoeh.2021.67238.0
فرسایش خاک
مدل RUSLE
سنجنده Sentinel 2
حوضه آبریز سیکان
درهشهر
مهدی
مزبانی
m.mezbani@tabrizu.ac.ir
1
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد حسین
رضایی مقدم
rezmogh@tabrizu.ac.ir
2
استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
اسد اله
حجازی
s.hejazi@tabrizu.ac.ir
3
دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
آرخی، صالح؛ نیازی، یعقوب؛ 1389. بررسی کاربرد GISو RS برای تخمین فرسایش خاک و بار رسوب با استفاده مدل RUSLE (مطالعه موردی: حوضه بالادست سد ایلام). مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک. 7 (2): 27-1.
1
بابایی، مهنار؛ حسینی، سید زینالعابدین؛ نظری سامانی، علی اکبر؛ المدرسی، سیدعلی؛ 1395. پهنهبندی فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE 3D، مطالعه موردی: حوزه آبخیز کن. مهندسی و مدیریت آبخیز، 8 (2): 18-165.
2
بیگلربیگی، محمدرضا؛ کوچپیده، نوراله؛ پاشاپور، میترا؛ 1387. سند توسعه منابع طبیعی و آبخیزداری در افق 1404. پونه، 1، صص 44.
3
پژوهش، مهدی؛ گرجی، منوچهر؛ طاهری، محمود؛ سرمدیان، فریدون؛ محمدی، جهانگرد؛ صمدی، حسین؛1390. اثر کاربری اراضی مختلف حوضه سد زاینده رود علیا در تولید رسوب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی. نشریه پژوهش آب ایران، 8، صص152-143.
4
جواندوست، هانیه؛ اونق، مجید؛ حسنعلیزاده، محسن؛ سکوتی، رضا؛ 1393. برآورد فاکتور فرسایندگی با استفاده از الگوریتمهای زمین آمار برای برآورد فرسایش در مدل WaTEM/SEDEM در حوضه روضه چای. پانزدهمین کنفرانس دانشجویان عمران سراسر کشور، دانشگاه ارومیه، صص، 11.
5
جوزی، سیدعلی؛ مرادی مجد، نسرین؛ 1394. ارزیابی عوامل مؤثر بر شدت فرسایش خاک در روش شش عامله فائو با استفاده از تکنیک TOPSIS. نشریه حفاظت و بهرهبرداری از منابع طبیعی، 4 (1): 100-79.
6
حاجی، خدیجه؛ اسمعلی عوری، اباذر؛ مصطفیزاده، رئوف؛ نظرنژاد، حبیب؛ 1394. تهیه و ارزیابی نقشه فرسایش خاک حوزه آبخیز روضه پای ارومیه با استفاده از GIS و RUSLE. دومین همایش ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه محقق اردبیلی، 13-12 اسفند. 6-1.
7
حبشی، خلیل؛ محمدی، شاهین؛ کریمزاده، حمیدرضا؛ پورمنافی، سعید؛ 1397. ارزیابی خطر فرسایش خاک در دشت کوهپایه – سگزی با استفاده از مدل تجدید نظر شده جهانی فرسایش خاک (RUSLE). مخاطرات محیط طبیعی، 7 (15): 178-161.
8
صادقی، سید حمیدرضا؛ مصطفیزاده، رئوف؛ سعدالدین، امیر؛1394. پاسخ رسوب نمود و حلقههای سنجه رسوب به نوع و توزیع مکانی کاربری اراضی. نشریه مهندسی و مدیریت آبخیز، 7 (1): 26-15.
9
طالبی خیاوی، حسین؛ ذبیحی، محسن؛ مصطفیزاده، رئوف؛ 1396. تأثیر سناریوهای مختلف مدیریت کاربری اراضی بر میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل USLE و GIS در آبخیز سد یامچی اردبیل. علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 21 (2): 234-221.
10
فیضی زاده، بختیار؛ 1396. مدلسازی تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر سیستم فرسایش در حوضه سد علویان با استفاده از تکنیکهای سنجش از دور وGIS. هیدروژئومورفولوژی، 3 (11): 38-21.
11
محمدی، شاهین؛ کریمزاده، حمیدرضا؛ علیزاده، میثم؛ (1397). برآورد مکانی فرسایش خاک ایران با استفاده از مدل.RUSLE اکوهیدرولوژی، 5 (2): 569- 551.
12
محمدی، مازیار؛ فلاح، مقدسه؛ کاویان، عطاءاله؛ غلامی، لیلا؛ امیدوار، ابراهیم؛ 1395. کاربرد مدل RUSLE در تعیین توزیع مکانی خطر هدر رفت خاک. اکوهیدرولوژی، 3 (4): 658-645.
13
مختاری، لیلا گلی؛ شفیعی، نجمه؛ رحمانی، ابوالفضل؛ 1397. برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE: مطالعه موردی حوضه آبریز نورآباد ممسنی. هیدروژئومورفولوژی، 17، صص 21-1.
14
مصطفیزاده، رئوف؛ حاجی، خدیجه؛ اسمعلی عوری، اباذر؛ نظرنژاد، حبیب؛ 1396. اولویتبندی زیرحوزههای بحرانی از لحاظ فرسایش و رسوب با استفاده از مدل پاسخ فرسایش حوزه (WERM) و آنالایز مورفومتری (مطالعه موردی: حوزه آبخیز روضه چای استان آذربایجان غربی). پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، 8 (16): 156-142.
15
مهدیان، محمد حسین؛ 1384. بررسی وضعیت تخریب اراضی در ایران. همایش ملی فرسایش و رسوب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور. 6 تا 9 شهریور. دوره 3، صص 6.
16
Cebecauer T, Hofierka J., 2007. The consequences of land- cover changes on soil erosion distribution in Slovakia. Geomorphology. 98: 187-198.
17
Drzewiecki W, Wężyk P, Pierzchalski M, Szafrańska B., 2014. Quantitative and qualitative assessment of soil erosion risk in Małopolska (Poland), supported by an object-based analysis of high-resolution satellite images. Pure and Applied Geophysics. 171: 867-895.
18
Ganasri B.P, Ramesh H., 2016. Assessment of soil erosion by RUSLE model using remote sensing and GIS: A case study of Nethravathi Basin. Geoscience Frontiers. 7 (6): 953-961.
19
Garcia-Ruiz G.M, Lasanta T, Ruiz-Flano P, Ortigosa L, White S, Gonzalez C, Marti C., 1996. Land-use changes and sustainable development in mountain areas: A case study in the Spanish Pyrenees. Landscape Ecology. 11(5): 267-277.
20
Jones D.S, Kowalski D.G, Robert B.S., 2008. Calculating Revised Universal Soil Loss Equation (RUSLE) Estimates on Department of Defense Lands: A Review of RUSLE Factors and U.S. Army Land Condition-Trend Analysis (LCTA) Data Gaps. Center for Ecological Management of Military Lands Department of Forest Science, Colorado State University Fort Collins, CO 80523.
21
Jose A, MartõÂnez C, IneÂs SaÂnchez B., 2000. Impact assessment of changes in land se/conservation practices on soil erosion in the PenedeÁs-Anoia vineyard region. Soil & Tillage Research.57: 101-106.
22
Karaburun A., 2010. Estimation of C factor for soil erosion modeling using NDVI in Buyukcekmece watershed. Ozean Journal of Applied Sciences. 3 (1): 77-85.
23
Li H, Chen X, Kyoung J.L, Cai X, Myung S., 2010. Assessment of Soil Erosion and Sediment Yield in Liao Watershed, Jiangxi Province, China, Using USLE, GIS, and RS. Journal of Earth Science. 21 (6): 941–953.
24
Maerker M, Sommer C, Zakerinejad R, Cama E., 2017. An integrated assessment of soil erosion dynamics with special emphasis on gully erosion: Case studies from South Africa and Iran. EGU General Assembly Conference Abstracts.
25
Nearing M.A, Jetten V, Baffaut C, Cerdan O, Couturier A, Hernandez M, Le Bissonnais Y, Nichols M.H, Nunes J.P, Renschler C.S, Souchre V, Van Oost K., 2005. Modeling response of soil erosion and runoff to changes in precipitation and cover. Catena. 61:131-154.
26
Nwaogu C, Okeke OJ, Adu SA, Babine E, Pechanec V., 2017. Land use land cover change and soil-gully erosion relationships: A study of Nanka, South-Eastern Nigeria using geoinformatics. Proceedings of GIS Ostrava: Dynamics in GIscience. Pp. 305-319.
27
Remortel Van R, Hamilton M, Hickey R., 2001. Estimating the LS factor for RUSLE through iterative slop length processing of digital elevation data. Cartography,30(1): 27-35.
28
Renard K, Foster G, Weesies G, McCool D, Yoder D., 1997. Predicting soil erosion by water: a guide to conservation planning with the Revised Universal Soil Loss Equation RUSLE). US Department of Agriculture (Ed.).Agricultural Handbook.US Department of Agriculture, Washington. 703: 1–251.
29
Renard K.G, Freidmund J.R., 1994. Using monthly precipitation data to estimate the R-factor in the RUSLE, J. Hydro. 157: 287-306.
30
Sadeghi S.HR.2017. Soil erosion in Iran: state of the art, tendency and solutions. Transcultural Studies. 63(3).
31
Santos J. C. N, Andrade E. M, Medeiros P. H. A, Joao M., 2017. Land use impact on soil erosion at different scales in the Brazilian semi-arid. Revista Ciencia Agronomica. 48(2): 251-260.
32
Sharma A, Kamlesh N., 2010. Effec of land use land cover change on soil erosion potential in a agricultural watershed.Environ Monit Assess.173: 789-801.
33
Shi Z.H., 2002.Assessment of Erosion Risk with the Rusle and Gis in the Middle and Lower Reaches of Hanjiang River. 12th ISCO Conference Beijing. 73-78.
34
Shinde K.N, Manjushree S., 2010. Prioritization of micro watersheds on the basis of soil erosion hazard using remote sensing and geographic information system. International Journal of Water Resource and Environmental Engineering. 2(3): 130-136.
35
Teng H, Rossel RA, Shi Z, Behrens T, Chappell A, Bui E., 2016. Assimilating satellite imagery and visible_near infrared spectroscopy to model and map soil loss by water erosion in Australia. Environmental Modelling & Software. 77:156-167.
36
Wischmeier W.H, Smith.D.D., 1978. Predicting rainfall erosion losses: a guide to conservation planning. The USDA Agricultural Handbook. No. 537, Maryland.
37
Zakerinejad R, Maerker M., 2015. An integrated assessment of soil erosion dynamics with special emphasis on gully erosion in the Mazayjan basin, southwestern Iran. Natural Hazards. 79 (1): 25-50.
38
ORIGINAL_ARTICLE
پهنهبندی مناطق مستعد خطر زمینلغزش در محدودۀ سدّ شهید عباسپور
زمینلغزش، یکی از مهمترین حرکات دامنهای است. ازجمله مناطق زمینلغزش، محدوده اطراف سد و دریاچه آن است که خسارات زیادی را در سدها ایجاد میکند. هدف از این پژوهش شناسایی مناطق مستعد ایجاد زمینلغزش در محدودۀ سد شهید عباسپور است. این پژوهش با استفاده از دو روش حائری-سمیعی و تحلیل سلسله مراتبی انجام گردید. براین اساس هفت عامل سنگشناسی، زاویه شیب، طول گسل، طول راه و رودخانه، عامل بارندگی، شدت بارندگی و زمینلرزه موردبررسی قرار گرفت. در مدل حائری-سمیعی این هفت عامل بررسی شده و وزن به دست آمده هر یک از آنها در معادله کلی قرار گرفته و در محیط GIS به نقشه پهنهبندی تبدیل شده و مناطق مستعد در محدوده شناسایی میشود. در روش تحلیل سلسله مراتبی، براساس مقایسات زوجی بین هفت عامل ذکرشده، پس از بررسی نظر کارشناسان وزن هریک از عوامل به دست آمده و در نرمافزار Expert Choice، مقایسه زوجی انجام شده و وزن نهایی به دست میآید. پس از بررسیهای به عمل آمده در دو روش، بیشترین مناطق حساس به لغزش در آبرفتهای جوان کواترنری است و عامل سنگشناسی مهمترین عامل در محدوده است. بهطورکلی مناطق با خطر زیاد در محدوده جنوب غربی سد و بخش کوچکی در شمال است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39853_7902c3e0ce82716dc2a9beee33abd69b.pdf
2021-05-22
65
80
10.22067/geoeh.2021.67029.0
زمینلغزش
سد شهید عباسپور
مدل حائری-سمیعی
مدل تحلیل سلسله مراتبی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
پهنهبندی
اکبر
مجد باوی
akbarbavi59@gmail.com
1
کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
AUTHOR
مهدی
مومی پور
mumipur@kmsu.ac.ir
2
استادیار گروه زمینشناسی، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر، ایران
LEAD_AUTHOR
ایلانلو، مریم و مقیمی، ابراهیم و ثروتی، محمدرضا و قهرودی تال، منیژه؛ 1398، پهنهبندی خطر حرکات تودهای با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی حوضه آبریز سیرا). نشریه مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی. چشمانداز جغرافیا. دوره 5. شماره 11. صص 34-19.
1
آقانباتی، سیدعلی؛ 1385. زمینشناسی ایران. انتشارات سازمان زمینشناسی کشور. تهران
2
برزگر، فرح و مالکی، ابراهیم و قرشی، منوچهر و بربریان، مانوکل و معینی فر، علیاکبر و نادرزاده، احمد، 1376. پهنهبندی خطر نسبی زمینلرزه. مجموعه مطالعات طرح کالبدی ملی ایران. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران
3
حائری، سیدمحسن و سمیعی، امیرحسین؛ 1376. روش جدید پهنهبندی مناطق شیبدار در برابر خطر زمینلغزش با تکیه بر بررسیهای پهنهبندی استان مازندران. نشریه علوم زمین. شماره 23 و 24.
4
حسنی، حسین و قلی نژاد، محمدرضا و تهرانی مقدس، سیاوش؛ 1392. پهنهبندی خطر سقوط سنگ در دامنههای مشرف به مسیر خط راهآهن لرستان با استفاده از GIS. نشریه علمی-پژوهشی امیرکبیر. دوره 45. شماره 2. صص 104-97.
5
حسینآبادی، مهدی و موسوی، سید مرتضی و ناظمی، محمد؛ 1398. پهنهبندی خطر زمینلرزه و زمینلغزش به روش منطق فازی در رشتهکوه باقران (جنوب بیرجند). فصلنامه جغرافیا و توسعه. شماره 55. صص 47-55.
6
حسین زاده، سیدرضا و قربانی شورستانی، علی و نورمحمدی، علیمحمد و رضاعارفی، محسن؛ 1394. بررسی عوامل مؤثر بر وقوع زمینلغزش با استفاده از GIS و RS(مطالعه موردی سد دولتی). هیدروژئوموفولوژی. شماره 4. صص 38-21.
7
سرکوبی فریدنی، نازیلا؛ 1395. پهنهبندی حساسیت خطر زمینلغزش با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در حوضه هراز (از امامزاده هاشم تا امامزاده علی). پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران و مرکزی. دانشکده ادبیات و علوم تاریخی. گروه جغرافیا
8
صمدزاده، رسول؛ 1394. ارزیابی پهنهبندی خطر زمینلغزش در جاده اردبیل-سرچم. پژوهشهای دانش زمین. سال ششم. شماره 33. صص 33-19.
9
عابدینی، موسی و یعقوب نژاد اصل، نازیلا؛ 1396. پهنهبندی خطر زمینلغزش در استان تهران با استفاده از مدل فازی. دوره 6. شماره 11. نشریه مدیریت بحران. صص 155-145
10
غلامیان، حسین و فناطی رشیدی، رؤیا و سجادی، سیدهادی؛ 1394. مطالعه خاردارن میوسن (سازندمیشان) در برش گهره. شمال بندرعباس استان هرمزگان. نشریه علوم زمین. شماره 98. صص 82-73.
11
مکرم، مرضیه و شایگان، مهران؛ 1397. ارزیابی خطر زمینلغزش و ارتباط آن با نوع لندفرم در محیط GIS. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی. سال ششم. شماره 4. صص 31-17.
12
نیاسری، مهراد و قبادی، محمد؛ 1383. نقش تکتونیک در زمینلغزشها و ریزشهای سنگی حوضه آبخیز شلال خوزستان. هشتمین همایش انجمن زمینشناسی ایران. شاهرود.
13
Aksoy, B. Ercanoglu, M., 2012. Landslide identification and classification object based image analysis and fazzy logic: An example from the Azdavay region (Ckastamonu, Turkey), computers and Geosciences, 38. 92-97
14
Anbalagan, R. Sharma, L. Tyagi, s., 1994. Landslide Road research laboratory report 1039. Transport and hazard zonation (LHZ) Mapping of a part of Doon valley, Garhval Himalaya, India. In: proceedings Aspects Wollongong Australia pp 253-260
15
Broeckx, J. Vanmaercke, M. Duchateau, R, poesen, j., 2018. A data-based Landslide map of Africa, Journal Earth Science Reviews DOI: 10-1016. Reference: Earth 2623 PII: S0012-3252(17)-30540-4
16
Chawla, A- Chawla, s- pasupuleti, S-Rao, A- Sarkar, Dwivedi, R., 2018. Landslide susceptibility mapping in Darjeeling Himalayas, India, Hindawi, Article ID 6416492, 17 p.
17
Classens, L, A. Knapen, M, G. Kitutu, J. poesen and Deckers, J, A., 2007. Modelling Landslide Hazard soil redistribution and sediment yield of Landslide on the Uganda footlopes of Mount Elgon. Geomorphology 4: 23-35
18
Herrera, g. Mateos, R, M. Garcia, J, C. Grandjean. G. Poyiadji, E. Maflic, R. Filipcius, T, C. Auflic, M, J. Laszlopodolszki, J. Trigila, C. Raetzo, H. and Kocius, A., 2017. Landslide databases in the geological surveys of Europe, Springer 15: 359-379
19
Highland, L, M. and Bobrowsky, P., 2008. The Landslide handbook: a guide to understanding Landslide, US Geological survey.129 p.
20
Komac, M., 2006. A Landslide suscepibiliy model using the Analytical Hierarchy process method and multi variate statistic in peralping Slovenia Geomorphology vol. 24 pp 17-28
21
Li, Y. Ping, M., 2019. A unified Landslide classification system for Loess slopes: a critical review. Geomorphology, vol 340, pp. 67-83.
22
Maa, J. Yingtao, Ch. He, Q. Shahabi, H. Shirzad, A. Shaojunlid, C. Wei, Ch. Wanga, H. Bian, H., 2019. Landslide spatial modelling using novel bivariate statistical based Noive Baves Rbf clasifer, and Rbf network machine learning algorithms, science of the total Environment. pp 1-15.
23
Polleck, W. grant, A. Wartman, J. Abou Jaoude, G., 2019. Multimodal method for Landslide risk analysis. Journal methods x. 827-836.
24
Pradhan, B., 2013. A comparative study on the predictive ability of decision tree, support vector machine and neuro-Fuzzy models in Landslide susceptibility mapping using GIS computer and Geosciences: 51:350-365
25
Van westen, C, J. Rengers, N. and Soeters, R., 1993. Geographic Information system Applied to Landslide Hazard zonation mapping awareness and GIS in Europe, vol7 No5
26
Wang, H. Jianmei, L. Bo, ZH. Zhou, Y. Yoan, Q. Chen, P., 2017. Application of a hybrid model of neural networks and genetic algoritms to evaluate Landslide susceptibility, geoenvivonmental Disasters, 4: 15, Doi: 1786/s 40677-017-00765-y
27
Yalcin, A. Reis, A, C. Aydinogla, X and Yomraliglu, T., 2011. A GIS-based comparative study of frequency vatio, analytical hirarchy process, bivariate statistics and Logistics regression methods for Landslide susceptibility mapping in trabazon NE Turkey catena 85: 274-287pp
28
Zhou, CH. Lee, C, F. Li, J. and Xhou, Z,W., 2002. On the spatial relationship between Landslide and causative factors on lantua Island, Hongkong. Geomorphology, 43: 127-207
29
ORIGINAL_ARTICLE
مورفولوژی و فرآیندهای مؤثر در تغییرات مسیر جریان رودخانه سفیدرود برای پیشبینی افق 2030
سفیدرود بهعنوان بزرگترین و مهمترین رودخانه سواحل جنوب دریای خزر نقش مهمی در زندگی، فعالیتها و سرمایههای انسانی منطقه دارد. عوامل مورفولوژیک رودخانه و محیطهای پیرامون آن و پیشبینی شرایط آینده میتواند در برنامهریزی و آمایش دشتهای ساحلی مؤثر و ضروری واقع شود. در این پژوهش از تصاویر ماهوارهای لندست 5، 7 و 8 سالهای، 2002،1987 و 2018، همراه با دادههای تغییرات تراز دریای خزر و دبی سفیدرود، بررسیهای میدانی و نرمافزارهای Envi 5.3، ArcGIS 10.4.1 و Idrisi TerrSet بهعنوان ابزار تحقیق بهره گرفته شد. ابتدا مقادیر احتمال تبدیل کاربری اراضی در سال 2018 بر مبنای مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلولهای خودکار به دست آمد. نتایج نشان داد که مدل تلفیقی، دارای دقت و صحت بالایی جهت پیشبینی الگوی آینده است. سپس با توجه به دقت و صحت خروجی مدل، نقشه پیشبینی کاربری اراضی و مورفولوژی رودخانه برای سال 2030 تهیه شد. با برازش دو نقشه سال 2018 و پیشبینی 2030 تغییرات محتمل در محیط رودخانه به دست آمد و در چهار محدوده مورد تحلیل قرار گرفت. درنهایت با استفاده از دادههای تغییرات تراز دریای خزر و دبی سالانه رودخانه سفیدرود، روند تغییرات و پیشبینی مدل، موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین احتمال تغییرات در منطقه مطالعه مربوط به واحدهای رودخانه، اراضی ساحلی، تأسیسات ساخت انسان و دشت است. همچنین تا سال 2030، روند افزایش عرض کانال رودخانه رخ خواهد داد. این امر نشان دهنده افزایش میانگین دبی سالانه رودخانه تا حدود 100 مترمکعب بر ثانیه و افزایش تراز دریای خزر به سطح بالاتر از 27- متر تا سال 2030 است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39917_1c0e601c6f046ae07908307e126cbe3b.pdf
2021-05-22
81
97
10.22067/geoeh.2021.68445.1012
کانال رودخانه
زنجیره مارکف
مدل سلولهای خودکار
مطالعات سنجشازدور
سفیدرود
حمیدرضا
معصومی
h.masoumi@iauba.ac.ir
1
گروه زمین شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
LEAD_AUTHOR
علیرضا
حبیبی
habibi1354@yahoo.com
2
پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
AUTHOR
علیرضا
قدرتی
ghodrati_2000@yahoo.com
3
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
AUTHOR
اقتصادی، شهمیر؛ زاهدی، رفیعه؛1390. مطالعه عوامل تأثیرگذار بر نوسانات تراز آب خزر جنوبی. مجله علوم و فنون دریایی. شماره 10(3)، صص 4-13.
1
جداری عیوضی، جمشید؛ یمانی، مجتبی؛ خوش رفتار، رضا؛ 1384. تکامل ژئومرفولوژی دلتای رود سپیدرود در کواترنر. پژوهشهای جغرافیایی. دوره 37. شماره 53. صص 99-120.
2
سازمان نقشه برداری کشور؛ 1398. آمار پایش تراز آب دریای خزر، ایستگاه انزلی.
3
شرکت مدیریت منابع آب ایران؛ 1398. دفتر مطالعات پایه منابع آب. آمار دبی رودخانه سفیدرود، ایستگاه هیدرومتری آستانه.
4
عبدالهی باغسیاهی، علی؛ حشمتیان، رضا؛ سویزی، مهدی؛ 1397. پهنه بندی سیلاب اصلی ساحل مکران با تلفیق مدل HEC-RAS&GIS (رودخانه باهوکلات). یازدهمین سمینار بین المللی مهندسی رودخانه. اهواز. ایران.
5
عبدالهی کاکرودی، عطا؛ 1392. نوسانات دریای خزر و تأثیر آن بر سواحل جنوب شرقی دریای خزر. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، شماره 2(3)، صص 33-44.
6
عطایی، سهیل؛ عجمی، مهدی؛ لشته نشایی، میراحمد؛ یعصوبی، سیدحسین؛ 1395. تأثیر نوسانات تراز آب دریا بر تغییرات خطوط ساحلی دریای خزر. نشریه مهندسی دریا. شماره 12(4)، صص 103-113.
7
معصومی، حمیدرضا؛ غریب رضا، محمدرضا؛ معتمد، احمد؛ 1390. بررسی مورفولوژی و الگوی پیچانرودی رودخانه زهره در جلگه ساحلی هندیجان. مجله مهندسی و مدیریت آبخیز. دوره 3. شماره 2. صص 102-112.
8
هلالات ناصریان، حسین؛ صادقی، محمد عامل؛ واعظی پور، حسینعلی؛ سیف، سامان؛ 1392. مدلسازی جامع سیلاب منطقه دشتیاری شهرستان چابهار توسط مدل MIKE FLOOD و ارائه طرح علاج بخشی سیل در منطقه. دوازدهمین کنفرانس هیدرولیک ایران. تهران. ایران.
9
Bravard, JP. Petit, F., 2009. Geomorphology of streams and rivers. In Tochner K, Likens GE, editors. Encyclopedia of inland waters. Elsevier, 387-95. DOI: 10.1016/B978-012370626-3. 00043 -0.
10
Chen, J. L., Pekker, T., Wilson, C. R., Tapley, B. D., Kostianoy A. G., Cretaux, J. F., Safarov, E. S., 2017. Long-term Caspian Sea level change. Geophysical Research Letters, 6993- 7001. DOL: 10.1002/2017GL073958.
11
Janes, V. J. J., Nicholas, A. P., Collins, A. L., Quine, T. A., 2017. Analysis of fundamental physical factors influencing channel bank erosion: results for contrasting catchments in England and Wales. Environmental Earth Science, 76-307. DOI: 10.1007/s12665-017-6593-x.
12
Khoshravan, H., Naqinezhad, A., Alinejad-Tabrizi, T., Yanina, T., 2020. Effects of the Caspian Sea water level change on Boujagh National Park, southwest the Caspian Sea. Caspian Journal of Environmental Science, 19(2), 99-110.
13
Kondolf, G. M., Piégay, H., David, R. M., Schmitt, L., David, R. M., 2016. Geomorphic classification of rivers and streams, Chapter 7. Tools in fluvial geomorphology. 169-202. DOI: 10.1002/9781118648551.ch7.
14
Medel, I. D., Stubblefield, A. P., Sheam C., 2020. Sedimentation and erosion patterns within anabranching channels in a lowland river restoration project. International Journal of River Basin Management, DOI: 10.1080/15715124.2020.1809435.
15
Mirzaeizadeh, V., Niknwzhad, M., Ouladi, J., 2015. Evaluating non-parametric supervised classification algorithms in land cover map using LandSat-8 Images. Journal of RS and GIS for natural resources, Vol. 6, No. 3, 29-44.
16
Mondal, S., Sharma, N., Kappas, M., Garg, P. K., 2020. Cellular automata (CA) contiguity filters impacts on CA Markov modelling of land use land cover change predictions results. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XLIII, B3, 1585–1591.
17
Muller, M. R., Middleton, J., 1994. A Markov model of land-use change dynamics in the Niagara Region, Ontario, and Canada. Landscape Ecology, 9, 151-157.
18
Pal, M., Mather, P. M., 2005. Support vector machines for classification in remote sensing. International Journal of Remote Sensing, 26 (5), 1007-1011.
19
Sang, L., Zhang, C., Yang, J., Zhu, D., Yun, W., 2011. Simulation of land use spatial pattern of towns and villages based on CA–Markov model. Mathematical and Computer Modelling, 10, 883-848. DOI: 2002022/j.mcm.10200220028.
20
Subedi, P., Subedi, K., Thapa, B., 2013. Application of a Hybrid Cellular Automation Markov (CA-Markov) Model in Land-Use Change Prediction: A Case Study of Saddle Creek Drainage Basin, Florida. Applied Ecology and Environmental Sciences, 16, 126-132.
21
Zhang, F., Tiyip, T., Feng, ZD. Kung, H-T., Johnson, V. C., Ding, JL., Tashpolat, N., Sawut, M. Gui, DW., 2015. Spatio-temporal patterns of land use/cover changes over the past 20 years in the middle reaches of the Tarim River, Xinjiang, China. Land Degradation and Development, 26,284- 29.
22
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر معادن شن و ماسه شهریار بر ریز گردهای استان تهران
ریز گردها بر وجوه مختلف زندگی و سلامت انسانها اثر میگذارند؛ ازاینرو ترکیب این ذرات و اثرات زیستمحیطی آن به یک نگرانی بزرگ تبدیلشده است. شهرستان شهریار دارای قریب به ۱۲ واحد معدن ازجمله سیلیس، نمک، شن و ماسه و خاک است که این معادن، شهرستان را به یک منبع تولید گردوغبار در استان تهران تبدیل کرده است. گردوغباری که به استان نفوذ میکند، از جهتهای شمال غربی در جهت باد شهریار است. پژوهش حاضر میزان تأثیر معادن شهریار را بر تشدید گردوغبار استان تهران، موردبررسی قرار داده است. جهت ترسیم جهت و سرعت باد منطقه، دادههای روزانه باد این ایستگاه در بازه زمانی 2007 تا 2015 تهیه گردید. سرعت و جهت باد منطقۀ موردمطالعه با استفاده از نرمافزار WRPLOT ترسیم شد. برای استخراج میزان گردوغبار، تصاویر سطح یک سنجنده مودیس ماهوارۀ ترا و آکوا از سایت ناسا تهیه گردید، سپس میزان گردوغبار با استفاده از شاخصهای NDDI،DBAAEL،AOD همچنین تراکم پوشش گیاهی و رطوبت به ترتیب از شاخصهای NDVI و NDMI استخراج شد. نتایج نشان داد که در فصل تابستان، بهار و پاییز تأثیر معادن شن و ماسه در تشدید ریز گردها فراوان است؛ بهطوریکه علاوه برشدت گردوغبار، عمق ذرات گردوغبار در فصول بهار، تابستان و پاییز در استان تهران افزایش مییابد که میتواند ناشی از حاکمیت شرایط خشک و وجود معادن شن و ماسه در شهرستان باشد؛ بنابراین باد شهریار در انتقال گردوغبار در غرب و جنوب استان سهم قابلملاحظهای دارد؛ زیرا معادن شن و ماسه در مسیر باد شهر استقراریافتهاند؛ بنابراین میتوان گفت این معادن یکی از عوامل تشدید گردوغبار در استان تهران بهویژه جنوب و غرب آن است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39930_ce1ad26565785ed4a989568762b8a06a.pdf
2021-05-22
99
117
10.22067/geoeh.2021.66965.0
معادن شن و ماسه
گردوغبار
NDDI
AOD
DBAAEL
منیژه
قهرودی تالی
m-ghahroudi@sbu.ac.ir
1
استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
خدیجه
علی نوری
khadijehalinoori@gmail.com
2
پژوهشگر پسادکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
AUTHOR
مریم
اجاقلو
3
کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
AUTHOR
برهام وش شمس، شیما؛ محمد زاده، علی؛ 1392. بررسی ویژگیهای اپتیکی و اندازه ذرات گردوغبار و وابستگیهای آنها به کمک دادههای AERONET. مجله زمینشناسی کاربردی پیشرفته. دوره 3، 4، 63-54. دانشگاه شهید چمران.
1
پهلوان، احمد؛ پهلوان، راضیه؛ اسماعیلی، علی؛ 1393. برآورد غلظت آلایندههای PM10 و pm2.5 در کلانشهر استان تهران با استفاده از دادههای سنجنده مودیس ماهوارۀ ترا و آکوا. مجله علمی ترویجی نیوار. شماره 85-84. سازمان هواشناسی کشور.
2
جهانبخش، سعید؛ ولی زاده کامران، خلیل؛ خسروی، محمد؛ زینالی، بتول؛ اصغری سراسکانرود، صیاد؛ 1393. شناسایی و آشکارسازی طوفان فراگیر ژوئیه 2008 ایران با استفاده از تصاویر مودیس. فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی. سال چهاردهم. شماره ۴۶، 50-31. دانشگاه آزاد واحد اهر.
3
رنگزن، کاظم؛ زراسوندی، علی؛ عبد الخانی، علی؛ مجردی، برات؛ 1393. مدلسازی آلودگی هوا با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس: مطالعه موردی تودههای گردوغبار استان خوزستان. مجله زمینشناسی کاربردی پیشرفته. شماره 14، 45-38.
4
صابرنیا، زهرا؛ حسین زاده، محمدمهدی؛ براتی، غلامرضا؛1391. اثرات تغییرات پوشش گیاهی و کاربری اراضی بر فرسایش بادی. پایاننامه کارشناسی ارشد. ژئومورفولوژی. دانشگاه شهید بهشتی.
5
صبر، ابوطالب؛ معینالدینی، مظاهر؛ کمالی، محمدصادق؛ 1393. انتشار گردوغبار از معادن شن و ماسه اطراف استان تهران. کنفرانس بینالمللی توسعه پایدار، راهکارها و چالشها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطزیست و گردشگری، دبیرخانه دائمی کنفرانس بینالمللی توسعۀ پایدار، راهکارها و چالشها. تبریز.
6
علیجانی، بهلول؛ 1382. آبوهوای ایران. تهران. موسسه انتشارات دانشگاه پیام نور.
7
قربانی سالخورده، رضوان؛ مباشری، محمدرضا؛ رحیم زادگان، مجید؛ 1389. توانایی دادههای سنجندۀ مودیس در تحلیلهای کیفی و کمی کیفیت هوا در مناطق شهری. نشریه پژوهشهای اقلیمشناسی. شمارۀ سوم و چهارم،72-59.
8
قهرودی تالی، منیژه؛ ۱۳۸۹. تغییرات الگوی فضایی طوفانهای گردوغبار در ایران. دومین همایش ملی فرسایش بادی. انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران، یزد.
9
محمد پور پنجاه، محمدرضا؛ معماریان، محمدحسین؛ میر رکنی، سید مجید؛ 1393. تحلیل طوفانهای گردوغبار استان یزد بر مبنای مدلسازیهای عددی. جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 12، صص 83-67. دانشگاه فردوسی مشهد.
10
محمدی، فهیمه؛ کمالی، سمیه؛ اسکندری، مریم؛ 1394. ردیابی منابع گردوغبار در سطوح مختلف جو تهران با استفاده از مدل HYSPLIT. جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 16، صص 54-39. دانشگاه فردوسی مشهد.
11
ملکوتی، حسین؛ بابا حسینی، سمیرا؛ 1393. مطالعه عددی شکلگیری و تکامل یک توفان گردوغبار سنگین در منطقه خاورمیانه. جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 12، 65-53. دانشگاه فردوسی مشهد.
12
مهرابی، شهباز؛ جعفری، رضا؛ سلطانی کوبانی، سعید؛ 1394. بررسی کارایی NDDI در پهنهبندی طوفان گردوغبار (مطالعه موردی، استان خوزستان). فصلنامه مهندسی اکوسیستم بیابان. سال چهاردهم، شمارۀ 8، 10-1. دانشگاه کاشان.
13
میری، پروین؛ راشکی، علیرضا؛ سپهر، عادل؛ 1396. بررسی تغییرات مکانی و زمانی شاخصهای گردوغبار در شرق خراسان بر پایه دادههای ماهوارهای.جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 23، 20-1.
14
نبوی، سید سعید؛ مرادی، حمیدرضا؛ شریفی کیا، محمد؛ 1395. نقش بیابانهای استان خوزستان و جنوب شرق عراق در توفانهای ریز گرد این استان در سالهای 2003 تا 2014. دومین کنگره سراسری در مسیر توسعه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گروه آموزش و پژوهش شرکت مهندسی باروگستر پارس. گرگان.
15
نجفی، محمد سعید؛ خوشاخلاق، فرامرز؛ زمانزاده، سید محمد؛ شیرازی، محمدحسن؛ صمدی، مهدی؛ 1392. بررسی ترکیبات بار گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 6، 36-17.
16
نرماشیری، فاطمه؛ محمدخان، شیرین؛ 1393. اثرات زیستمحیطی فعالیت صنعتی غیر منطبق با توسعۀ پایدار بر رودخانههای فصلی در اکوسیستمهای خشک، مطالعۀ موردی، معادن شن و ماسه استان کرمان. کنفرانس بینالمللی توسعۀ پایدار، راهکارها و چالشها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطزیست و گردشگری، دبیرخانه بینالمللی توسعه پایدار، راهکار، چالشها تبریز.
17
نوحهگر، احمد؛ خورانی، اسدالله؛ تمسکی، احسان؛ 1392. تحلیل اقلیمی گردوغبار معلق در ایستگاه هواشناسی سرپل ذهاب (2009-1986). جغرافیا و مخاطرات محیطی. شماره 6، 109-89.
18
Baddock M.C; Bullard J.E, Bryant R.G., 2009. Dust source identification using Modis:A comparison of techniques applied to the lake Eyre Basin, Australia. Remote Sensing of Environment,113: 1511–1528.
19
Karimi N Moridnejad A , Golian S , Samani J M V , Karimi D , Javadi S., 2012. Comparison of dust source identification techniques over land in the middle east region using MIDIS data. Canadian Journal of Remote Sensing:586-599.
20
Park S S, Kim J , Lee J, Lee S , Kim J’ S chang L S Ou S., 2014. Combined Dust Detection Algorithm by Using Modise infrared Channels Over East Asia. Remote Sensing Of Enviroment 141: 24-39
21
Qu J J, Hao X , Wang W, Wang L , Kafatos, M., 2005. Study of African Dust Storm and Its Effects on Tropical Cyclones over Atlantic Ocean from Space. CEOSR/SCS, George Mason University, 4400, University Drive, Fairfax, VA 22030, USA, NASA/GSFC/614.4, Greennbelt, MD 20771, USA: 2715-2718.
22
Xu D , Qu J J Niu, S , HAO X., 2011. Sand and dust storm detection over desert regions in china with MODIS measurements. International Journal of Remote Sensing, 23: 93
23
ORIGINAL_ARTICLE
هرمنوتیک و مخاطرات آب و هواشناسی؛ با تأکید بر واکاوی تغییرات زمانی- مکانی پر ارتفاع جنبحاره و اثرات آن بر وقوع خشکسالی
اقلیمشناسی بهطور عام و مخاطرات آبوهوایی بهطور خاص، علمی کاربردی است که به واکاوی، شناخت و تحلیل پدیدههای جوی تحت عوامل کنترلکننده داخلی و خارجی در بلندمدت میپردازد و دامنه موضوعی آن فوقالعاده وسیع است، ازاینرو در این عرصه، مباحث روششناسی ازجمله ابزارهای علمی و فکری هستند که هیچ دانشپژوه جدی در این رشته نمیتواند خود را از آنها معاف کند. به همین دلیل در این نوشتار به کمک دو نوع روششناسی مبتنی بر روش اثباتی (تحلیل آماری- تصویری) و فرا اثباتی (تحلیل و تفسیر هرمنوتیکی) تغییرات پر ارتفاع جنبحاره در دوره گرم سال و اثرگذاری آن بر خشکسالی، بهمنظور کاربردی نمودن نتایج این مطالعه، مورداستفاده قرار گرفت. یافتههای این مطالعه نشان داد موضوعات کاربردی در دانش اقلیمشناسی و ازجمله مخاطرات آب و هوایی با اتکای به روششناسی اثباتی بهصورت مستقل و استفاده صرف از تجزیهوتحلیل آماری و خروجی نرمافزارهای تخصصی، قادر نیست ایدهای نظاممند در عرصه مدیریت و پایداری محیط، سازگاری با خشکسالی و ... ارائه دهد. به همین دلیل در این مطالعه تلاش شد در راستای روششناسی فرا اثباتی و با بررسی نمونههای موردی از نقشههای سینوپتیک و نمودارهای استخراج شده از انواع تحلیلهای هرمنوتیکی پیرامون تغییرات زمانی- مکانی پر ارتفاع جنبحاره و اثرات آن بر خشکسالی، روند سازمانیافتهای در مطالعات اقلیمشناسی برای تحقق به نتایج اصولیتر ایجاد شود. چنانچه هنر یک اقلیمشناس، تبدیل نمودن متنهای غیرفعال به فعال جهت استفاده کاربردی نتایج ناشی از پدیدههای آب و هوایی در سایر گرایشهای علوم جغرافیایی نظیر مطالعات ژئومورفولوژی، جغرافیای شهری، جغرافیای روستایی، جغرافیای سیاسی و... است. این موضوع از سوی دیگر بر احیای ماهیت و وظیفه اصلی علم جغرافیا تأکید میکند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39613_af55d18b6a0a3f08be26fc064f81e308.pdf
2021-05-22
119
141
10.22067/geoeh.2021.67027.0
سیستم آب و هوایی
روششناسی اثباتی
تفسیر هرمنوتیکی
مخاطرات خشکسالی
مدیریت محیط
ندا
مجیدی راد
nedamajidirad@gmail.com
1
دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سعید
رحیمی هر آبادی
rahimi.saeed64@gmail.com
2
دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
AUTHOR
احمدی، بابک؛ 1386. ساختار و تأویل متن. تهران: انتشارات مرکز. چاپ نهم.
1
اسمیت، کیت؛ 1382. مخاطرات محیطی. ترجمه ابراهیم مقیمی و شاپورگودرزینژاد. تهران: انتشارات سمت.
2
افضلی، رسول؛ کیانی، وحید؛ 1389. تبیین جایگاه روشهای اثباتی و فرا اثباتی در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی. شماره 42. تابستان 1389. صص 103-120.
3
افضلی، رسول؛ 1396. روششناسی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4
بشیریه، حسین؛ 1396. احیای علوم سیاسی. تهران: انتشارات نی.
5
حجازیزاده، زهرا؛ جویزاده، سعید؛ 1389. مقدمهای بر خشکسالی و شاخصهای آن. تهران: انتشارات سمت.
6
حجازیزاده، زهرا؛ هدائی آرانی، مجتبی؛ مجیدی راد، ندا؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ 1393. اثرات خشکسالیهای اقلیمی بر مخاطرات طوفان ماسهای، مطالعه موردی: بند ریگ کاشان. فصلنامه جغرافیا. سال 12. شماره 42. پائیز 1393. صص 25-44.
7
داناییفرد، حسن؛ 1396. نظریه پردازی: مبانی و روششناسیها. تهران: انتشارات سمت. چاپ چهارم.
8
رامشت، محمدحسین؛ 1391. فلسفهگرایی در اندیشههای علمی مرحوم دکتر شکویی. مجموعه مقالات بربلندای اندیشه، واکاوی سیر تحول اندیشه علمی دکتر حسین شکویی. به اهتمام سیدعلی بدری. تهران: انتشارات نورعلم.
9
رامشت، محمدحسین؛ صفاری، امیر؛ کرم، امیر؛ محمدیان، عبرت؛ 1396. نسبیگرایی در ژئومورفولوژی. فصلنامه پژوهشهای جغرافیای طبیعی. دورة 49. شماره 1. بهار 1396. صص 1-20.
10
ریخته گران، محمدرضا؛ 1378. منطق و مبحث علم هرمنوتیک. تهران: انتشارات کنگره.
11
عزیزی، قاسم؛ روشنی، علیاکبر؛ 1380. بررسی خشکسالیها و ترسالیها و امکان پیشبینی آنها با استفاده از مدل سری زمانی هالت ویتزر در استان هرمزگان. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. شماره 661. صص 48-63.
12
علیجانی، بهلول؛ 1381. تیپهای هوا و اثر آنها بر اقلیم ایران. دوفصلنامه کاوش نامه علوم انسانی دانشگاه یزد. شماره 2. صفحات 1 تا 19.
13
علیجانی، بهلول؛ 1398. روششناسی کمّی در جغرافیا. تهران: انتشارات سمت.
14
کاویانی محمدرضا؛ علیجانی، بهلول؛ 1395.مبانی آب و هواشناسی. تهران: انتشارات سمت. چاپ نوزدهم.
15
کردوانی، پرویز؛ 1380. خشکسالی و راههای مقابله با آن در ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
16
لشگری، احسان؛ 1397. تبیین مفهوم فضای جغرافیایی در مکاتب روششناسی اثبات گرا و هرمنوتیک. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی محیطی. سال 29. شماره 2. تابستان 1397. صص 35-54.
17
مجیدیراد، ندا؛ 1398. اثرجابهجاییپرفشارجنبحارهایدرتغییراتزمانی ومکانیخشکسالیهایایران. رساله دکتری در رشته آب و هواشناسی، گرایش تغییرات و آب و هوایی. دانشگاه خوارزمیتهران. به راهنمایی دکتر بهلول علیجانی.
18
مجیدیراد، ندا؛ علیجانی، بهلول؛ فتاحی، ابراهیم؛ 1398. رفتارشناسی در سیستمهای آب و هوایی؛ با تأکید بر جابهجایی پر ارتفاع جنبحاره و تأثیر آن بر وقوع مخاطرات خشکسالی. فصلنامه مدیریت مخاطرات محیطی. دوره 6. شماره 4. زمستان 1398. صص 301-315.
19
محمدی، حسین؛ 1387. مخاطرات جوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
مدنی، امیرحسین؛ 1391. بررسی چیستی هرمنوتیک. فصلنامه پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال دوازدهم. بهار و تابستان 1391. صص 85-96.
21
مرادی، اسکندر؛ افضلی، رسول؛ 1392. اندیشههای جدید در ژئوپلیتیک. تهران: انتشارات زیتون سبز.
22
مرداک، جاناتان؛ 1392. جغرافیای پسا ساختارگرا. ترجمه رسول افضلی و مصیب قره بیگی. تهران: انتشارات زیتون سبز.
23
معینیعلمداری، جهانگیر؛ 1385. روششناسی نظریههای جدید در سیاست. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
24
نیچه، فردریش؛ گادامر، هانسگئورک؛ ریکور، پل؛ 1379. هرمنوتیک مدرن: گزینه جستارها. ترجمه بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: انتشارات مرکز.
25
Dracup, J, A. 1980, on the Definition of Drought, Dater Resource Res.
26
Frydrychova, K, B. Semradova, I., 2012. Hermeneutic Approach and Virtual Study Environment, Procedia Technology 1, doi: 10.1016/j.protcy.2012.02.034, pp183 – 186.
27
Goudie, A, S., 2006. Global Warming and Fluvial Geomorphology, Geomorphology, No 79, pp 384–394.
28
Isidori, E. 2015. Education as Synesis: A Hermeneutical Contribution to the Pedagogical Theory of Educational Practice, Procedia - Social and Behavioral Sciences 197, pp, 531 – 536.
29
Kaplantzis, N., 2015. Paul Ricoeur, Visual Hermeneutics and Political Science: an Incompatible Relation’?, Department of Media and Communication , Volume 1, Issue 1: New Directions in Media Research 2015.
30
Kecmanovic, C,D. Boell S, K., 2014. A Hermeneutic Approach for Conducting Literature Reviews and Literature Searches, Communications of the Association for Information SystemsVolume 34, Article 12, pp. 257-286.
31
Martin, D., 2017. Environmental Hermeneutics and the Meaning of Nature The Oxford Handbook of Environmental Ethics, Edited by Stephen M. Gardiner and Allen Thompson, Social and Political PhilosophyOnline, DOI: 10.1093/oxfordhb/9780199941339.013.15.
32
Smith, K. Petley, N., 2009. Environmental Hazards Assessing and Reducing Disaster, Routledge Pub, Fifth Edition.
33
ORIGINAL_ARTICLE
شبیهسازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجشازدور (نمونه موردی: تربتجام سالهای 2000 تا 2019)
شهرنشینی یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که روند توسعه آن را متحول کرده و باعث گسترش مهاجرتها به شهر شده است. یکی از نتایج اصلی گسترش شهرنشینی در دهههای گذشته تغییرات کاربری زمینها در شهرها و رشد ناموزون آنهاست که این مسئله، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهمترین چالشهای قرن 21 تبدیل کرده است. پژوهش حاضر تغییرات زمینهای شهر تربتجام را طی سالهای 2000 تا 2019 ارزیابی و سپس این تغییرات را تا سال 1420 هجری شمسی پیشبینی میکند و در پایان با استفاده از شاخص توسعه سیمای سرزمین، نوع رشد شهر مشخص میشود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری دادهها در این پژوهش از تصاویر لندست، سنجنده، ETM سالهای 2000 و 2010 و سنجنده OLI سال 2019 استفاده شده است. پس از طبقهبندی تصاویر در ادامه برای پی بردن به تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی شهر تربتجام و پیشبینی تغییرات تا سال 1420 از الگوی زنجیره مارکوف و CA استفاده شده است. نتایج به دست آمده در بازه زمانی 2000 و 2010 و 2019 نشان میدهد که مساحت تمام کاربریهای منطقه موردمطالعه به جز کاربری اراضی بایر روندی افزایشی داشته است؛ بهطوریکه مساحت کاربری شهر از 81198 مترمربع در سال 2000 به 108720 مترمربع در سال 2010 و به 144441 مترمربع در سال 2019 رسیده است. همچنین مساحت اراضی کشاورزی از 207828 مترمربع در سال 2000 به 266265 مترمربع در سال 2010 و به 202941 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی فضای سبز و باغات از 2007 مترمربع در سال 2000 به 30861 مترمربع در سال 2010 و به 27351 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی بایر از 756504 مترمربع در سال 2000 به 659754 مترمربع در سال 2010 و به 690867 مترمربع در سال 2019 رسیده است و این نشان میدهد مساحت این اراضی با گذشت زمان کاهش داشته است. همچنین پیشبینی وضعیت چهار طبقه پوشش زمین شامل اراضی شهر، کشاورزی، بایر و فضای سبز و باغات در شهر تربتجام در افق ۱۴۰۴ نشان میدهد مساحت کاربری شهر در افق 1420 افزایش خواهد داشت؛ بهطوریکه این کاربری 13/192% دچار تغییر خواهد شد. مساحت کاربری کشاورزی با 05/71% و فضای سبز و باغات با 53.32% تغییرات روندی کاهشی خواهند داشت و مساحت کاربری بایر نیز با 87/100% تغییرات روندی افزایشی خواهد داشت. در پایان با شاخص توسعه چشمانداز، نوع رشد شهری مشخص شد. همچنین براساس این شاخص، نوع رشد شهر تربتجام از نوع لبهای است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39382_78d020d219e87d305c271213e05cfbb1.pdf
2021-05-22
143
160
10.22067/geoeh.2021.67025.0
شهرنشینی
کاربری اراضی
لندست
زنجیره مارکوف و CA
تربتجام
احمد
اسدی
asdi@buqaen.ac.ir
1
استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قاین، ایران
LEAD_AUTHOR
زینت
محمدپورسنگانی
z.mohammadpoor2667@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
علی
حاجی زاده شیخوانلو
alihajizadeh3773@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
AUTHOR
احدنژاد روشتی، محسن؛ حسینی، سیداحمد؛ 1390. ارزیابی و پیشبینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر ماهوارهای چند زمانه و سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی: شهر تبریز در مقطع زمانی 1363 – 1400). مجله پژوهش و برنامهریزی شهری. 2(4): صص 20 – 1.
1
اصغریزمانی، اکبر؛ ملکی، سعید و موحد، علی؛ 1389. پیشبینی تغییرات کاربری اراضی شهرزنجان با استفاده ازالگوی CLUE-S. مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای. شماره 15. صص 64-39.
2
اکبری، ابراهیم؛ زندی، رحمان؛ کلاته، رقیه؛ 1398. تحلیل و پیشبینی گسترش شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهوارهای چند زمانه و زنجیره مارکوف (طی سالهای 1379 -1404). مجله جغرافیا و مخاطرات محیطی. دوره 8. شماره 30. صص 166-149.
3
امانپور، سعید؛ کاملیفر، محمدجواد؛ بهمئی، حجت؛ 1395. تحلیلی بر تغییرات کاربری اراضی در کلانشهرها با استفاده از آنالیز تصاویر ماهوارهای در محیط ENVI (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز). فصلنامه علمی – پژوهشی اطلاعات جغرافیایی. دوره 26. شماره 102. صص 150-139.
4
پوراحمد، احمد؛ یدقار، علی؛ حبیبی، کیومرث؛ 1383. بررسی روند و الگوی توسعه شهر سنندج با استفاده از GIS و RS. نشریه هنرهای زیبا. دوره 16. شماره 16. صص 32 – 15.
5
رحیمی، اکبر؛ 1397. ارزیابی رشد اسپرال تبریز با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مدلسازی توسعه احتمالی. جغرافیا و برنامهریزی محیطی. سال 29. پیاپی 72. شماره 4. صص 123-109.
6
شیعه، اسماعیل؛ آنام پور، محمد؛ 1390. پیادهسازی الگوریتمهای فازی مبتنی بر GIS در الگوهای نوین برنامهریزی برای تهیه برنامه گسترش کالبدی مناسب شهرهای میانه جمعیتی ایران (نمونه موردی: شهر خرمدره). فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات شهری. صص 127 – 109.
7
علیزاده ربیعی، حسن؛ 1392. سنجشازدور: اصول و کاربرد. انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
8
قاسمی، علی؛ 1380. بررسی روند و شناخت الگوی توسعه فیزیکی شهر بهشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه تهران.
9
ماجدی، حمید؛ زبردست، اسفندیار؛ مجربی کرمانی، بهاره؛ 1392. بررسی متغیرهای مؤثر در رشد شهری ارومیه با استفاده از مدل لاجیستیک رگرسیون. معماری و شهرسازی آرمان شهر. شماره 21. 392-377.
10
محمدزاده، رحمت؛ 1386. بررسی اثرات زیست محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها – با تأکید بر تهران و تبریز. مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای. شماره نهم. پاییز و زمستان. صص 110-94.
11
مرکز آمار ایران، سالهای (1365-1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
12
هادوی، فرامرز؛ روستایی، شهریور؛ 1390. شبیهسازی رشد شهری با استفاده از تصاویر ماهوارهای (مطالعه موردی: شهر زنجان)؛ هجدهمین همایش و نمایشگاه ملی ژئوماتیک. سازمان نقشهبرداری کشور.
13
Aurambout, J.P., Barranco, R., Lavalle, C., (2018). Towards a Simpler Characterization of Urban Sprawl across Urban Areas in Europe, Land, Vol 7 (33), Pp 1-18.
14
Batisani, N. & Yamal, B. (2099). Urban Expansion in Center County, Pennsylvania: Spatial Dynamics and Landscape Transformations. Applied Geography. 29: 235-249.
15
Bhatta, B, (2010), Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing; DataSpringer; London; p 191.
16
Brueckner, J.K., Helsley, R.W., (2011). Sprawl and blight, J. Urban Economics. Vol 69 (2), 205-213.
17
Deep, S., Saklani, A., (2014), Urban sprawl modeling using cellular automata. The Egyptian Journal of Remot Sensikg and Space Sciences, Vil 17. Pp 179-187.
18
Fan, Fenglei, Wang, Yunpeng, and Wang, Zhishi, 2008, Temporal and spatial change, detecting (1998–2003) and predicting of land use and land cover in Core corridor of Pearl pp: 127-147.
19
Guan, DongJie, Li, HaiFeng, Inohae, Takuro, Su Weici, Nagaie, Tadashi, and Hokao, Kazunori, 2011, Modeling urban land use change by the integration of cellular automaton and Markov model, Ecological Modelling, 222 (20–22), 3761-3772.
20
Jensen, J.R., (2005). Introductiry digital Imag Processing: A Remote Sensing Perspective.
21
Mas, Jean-François, Melanie, Kolb, Martin, Paegelow, María Teresa, Camacho Olmedo, and Thoma, Houet, 2014, Inductive pattern-based land use/cover change models: Acomparison of four software packages, Environmental Modelling & Software, 51: 94-111.
22
Stevens, D. et al, (2007). “iCity: A GIS-CA modelling tool for urban planning and decision making”, Environmental Modelling & Software, 22. pp 761-773.
23
Tewolde, M. G., and P. Carbal, (2011), Urban Srawl Analysis and Modeling in Asmara.
24
Thapa, R.B. and Y. Murayama. 2012. Scenario based urban growth allocation in Kathmandu Valley, Nepal. Landscape and Urban Olanning 105(1-2): 140-148.
25
Wakode, Hemant Balwant, Klaus, Bater, Ramakar, Jha. & Raffig, Azzam, (2013), Analysis of yrban growth using Lands at TM/ETM data and GIS- a case study of Hyderabad, India. Arabian Journal of Geoscience ces, 7(1), 109-121.
26
Zarei, R., Alsheikh, A.A., (2012). Modeling of Urban Development Using Cellular Automata and Genetic Algorithm, Case Study: shiraz City. Journal of Research and Planning, 3(11).
27
Zhang, Zh., V. Lieven, C. Eva De, X. Ou and De.W. Robert. 2008. Vegetation change detection using artificial neural networks with ancillary data in Xishuangbanna, Yunnan Province, China. Chin. Sci. Bull. 52: 232-243.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین مؤلفههای کلیدی افزایش تابآوری کالبدی شهر تهران در برابر زلزله با رویکرد تحلیل ساختاری (مطالعه موردی: منطقه 10)
پژوهش حاضر با بهرهگیری از رویکرد تحلیل ساختاری به تبیین مؤلفههای افزایش تابآوری کالبدی منطقه 10 شهر تهران در برابر زلزله میپردازد. علت انتخاب این محدوده، تراکم جمعیتی بالا و بافت آسیبپذیر این منطقه از شهر تهران است. این پژوهش، تحقیقی میدانی با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که عوامل کلیدی تبیینکننده مؤلفههای افزایش تابآوری کالبدی منطقه 10 شهر تهران در آینده با توجه به وضع موجود کداماند؟ برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات موضوع بیان شده و سپس با تکیه بر تکنیک پویش محیطی، دادههای تجربی مستخرج گردیده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بوده و روش نمونهگیری، هدفمند است. در گام اول، بر پایه مرور متون نظری و ادبیات موضوع، 41 متغیر بهعنوان شاخصهای اولیه اندازهگیری تابآوری کالبدی استخراج و در گام بعدی نظرات خبرگان در مورد اثرات این متغیرها بر یکدیگر از طریق توزیع 20 پرسشنامه جمعآوری شدند. درنهایت پاسخها با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزار MicMac مورد تحلیل قرار گرفتند. در این تحلیل، میزان تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم متغیرها بر یکدیگر و بر روند آینده تابآوری کالبدی منطقه 10 تهران در برابر زلزله مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که از بین 41 متغیر اولیه تأثیرگذار، 11 عامل در تابآوری کالبدی منطقه 10 تهران در مقابله با زلزله اثر کلیدی دارند. این متغیرها عبارتاند از: دسترسی به شبکه معابر اصلی، دسترسی به نهادهای امدادرسان، ضوابط فنی و الگوهای ساختوساز، دسترسی به آتشنشانی، استحکام بناهای عمومی، توزیع خدمات، بازسازی و بهسازی ساختمانهای ناپایدار، کاربری زمین، کلاس دانهبندی، حفاظت از امکانات و زیرساختهای عمومی و نسبت راه به ساختمان در محدوده موردمطالعه. همچنین نتایج پژوهش نشان میدهد که روابط عوامل کلیدی، از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری زیادی برخوردارند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39778_7b45f229083e27f0bd60196d0ea27bd7.pdf
2021-05-22
161
182
10.22067/geoeh.2021.69072.1026
تحلیل ساختاری
تابآوری کالبدی
زلزله
منطقه 10 تهران
امین
لطیفی
amin.latifi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
کرامت اله
زیاری
zayyari@ut.ac.ir
2
استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سید مجید
نادری
sm.naderi@wtiau.ac.ir
3
استادیار شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
پوراحمد، احمد؛ زیاری، کرامتاله؛ ابدالی، یعقوب؛ الهقلیپور، سارا؛ 1398. تحلیل معیارهای تابآوری در بافت فرسوده شهری در برابر زلزله با تأکید بر تابآوری. مجله پژوهش و برنامهریزی شهری. شماره 36. صص 1-21.
1
پورمحمدی، محمدرضا؛ هادی، الهام و هادی، الناز؛ 1398. تبیین ابعاد اجتماعی- اقتصادی تابآوری شهری در برابر زلزله مطالعه موردی: منطقه 4 شهر تبریز. مجله دانش پیشگیری و مدیریت بحران. شماره 1. صص 78-89.
2
داداشپور، هاشم؛ عادلی، زینب؛ 1394. سنجش ظرفیتهای تابآوری در مجموعه شهری قزوین. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت بحران. دوره 4. شماره 2. صص 73-84.
3
رضایی، محمدرضا؛ کاویانپور، گلشن؛ 1395. ارزیابی میزان تابآوری اجتماعی و کالبدی- محیطی محلات شهری در مواجهه با سوانح طبیعی زلزله (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد). سومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریانهای حیاتی. صنایع و مدیریت شهری. تهران. صص 1-10.
4
رفیعیان، مجتبی؛ مطوف، شریف؛ نقشیزادیان، ساناز؛ 1395. سنجش مؤلفههای اجتماعات تابآور در فرایند مدیریت بحران شهری (منطقه 17 شهرداری تهران(. مجلهعلمیپژوهشیصفه. شماره 55. صص 111-124.
5
رکنالدین افتخاری، عبدالرضا؛ صادقلو، طاهره؛ 1397. تابآوری اجتماعات محلی در برابر مخاطرات محیطی. چاپ اول. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
6
ساسانپور، فرزانه؛ سلیمانی، محمد؛ ضیائیان، پرویز؛ دلفانآذری، زهرا؛ 1394. جایگاه محله در توسعه پایدار شهر (مطالعه موردی: محلههای منطقه 10 شهرداری تهران). فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای جغرافیایی انسانی. دوره 47. شماره 1. صص 159-176.
7
سلطانی اصل، تورج؛ ادیبی سعدینژاد، فاطمه؛ پوراحمد، احمد؛ سرور، رحیم؛ 1399. تحلیل ساختاری عوامل مؤثر بر وضعیت آینده تابآوری سکونتگاههای غیررسمی نمونه موردی: شهرک میانآباد اسلامشهر. نشریه علمی پژوهشی شهر ایمن. شماره 10.
8
شاهیوندی، احمد؛ قاسمی، مسعود؛ راستقلم، نیلوفر؛ 1399. آیندهنگاری تابآوری مسکن در منطقه 8 اصفهان با استفاده از روش تلفیقی سناریوپردازی و تحلیل اثرات متقاطع. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات ساختار و کارکرد شهری. شماره 22. صص 131-153.
9
صداقت رستمی، کبریا؛ اعتماد، گیتی؛ بیدرام، رسول؛ ملاذ، جعفر؛ 1390. تدوین شاخصهای شناسایی بافتهای ناکارآمد. مجلهعلمیتخصصیبرنامهریزی فضایی. شماره 1. صص 103-120.
10
علیزاده، خدیجه؛ 1396. شیوه مناسب معرفی دفاتر خدمات نوسازی به ساکنان محلات بافت فرسوده. نشریه اینترنتی سازمان نوسازی شهری تهران. سال هشتم. شماره 42. صص 91-97.
11
فیروزی، محمدعلی؛ محمدی دهچشمه، مصطفی؛ شمسایی زفرقندی، فتحاله؛ سعیدی، جعفر؛ 1399. شناسایی پیشرانهای مؤثر بر تابآوری شهرهای مرزی (مطالعه موردی: شهر آبادان). نشریه بینالمللی جغرافیا. سال هجدهم. شماره 66. صص 73-91.
12
محمدی، علیرضا؛ پاشازاده، اصغر؛ 1396. سنجش تابآوری شهری در برابر خطر وقوع زلزله مطالعه موردی: شهر اردبیل. نشریه پژوهشهای دانش زمین. شماره 30. صص 112-126.
13
مفیدی، محمدرضا؛ 1398. سوانح و مجتمعهای زیستی "مدیریت، برنامهریزی و طراحی بهینه در مراحل پیش، حین و پس از سانحه". چاپ اول. تهران: انتشارات آذر و سیمای دانش.
14
مهندسان مشاور بومسازگان؛ 1385. گزارش طرح جامع (راهبردی- ساختاری) شهر تهران.
15
مولایی، محمد مهدی؛ 1393. مقایسه الگوهای سازماندهی روشها و تکنیکهای آیندهپژوهی. نخستین کنفرانس ملی آیندهپژوهی و مدیریت و توسعه. شیراز.
16
Aldrich, D. P., & Meyer, M. A. 2015. “Social capital and community resilience”. American Behavioral Scientist. Vol 59. No 2. pp 254-269.
17
Alexander, D. 2011. Resilience against earthquakes: some practical suggestions for planners and managers. Journal of Seismology and Earthquake Engineering, 13(2), 109.
18
Béné ,C., Newsham, A., Davies, M., Ulrichs, M., & Godfrey‐Wood, R. J. J. o. I. D. 2014. Resilience poverty and development. 26(5), 598-623.
19
Cutter, S. L. 2015. The Landscape of Disas ter Resilience Indicators in the USA. Nat Hazards, 80, 741–758.
20
Feofilovs, M., & Romagnoli, F. 2020. Assessment of Urban Resilience to Natural Disasters with a System Dynamics Tool: Case Study of Latvian Municipality, Journal of Environmental and Climate Technologies, vol. 24, no. 3, pp. 249–264.
21
Gonçalves, L. A. P. J., & Ribeiro, P. J. G. 2020. Resilience of urban transportation systems. Concept, characteristics, and methods. Journal of Transport Geography, 102727.
22
Gordon, T., & Pease, A., 2006. “RT-Delphi: An Efficient, “Round-less” Almost Real Time Delphi Method”, Technological Forecasting and Social Change, Volume 73, Issue 4.
23
Kanno, Y. Fujita, S. & Ben-Haim, Y. 2017, Structural design for earthquake resilience: Info-gap management of uncertainty, Journal of Structural Safety, Volume 69, 23-33.
24
Klein, R.J.T., Nicholls, J., & Thomalla, F. 2004. Resilience to natural hazards: How useful is this concept?", Environmental Hazards, No. (5), 35–45.
25
Koren, D. & Rus, K. 2019. The Potential of Open Space for Enhancing Urban Seismic Resilience: A literature Review, Journal of Sustainability 11(21):5942.
26
Mayunga, J. S. 2007, "Understanding and applying the concept of community disaster resilience: A capital-based approach", A Draft Working Paper Prepared for the Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building, 22- 28.
27
Mileti, D.S. 1999, Disasters by Design: A Reassessment of Natural Hazards in the United States, Joseph Henry, Washington, DC.
28
Norris, F. H. et al. 2008. Community Resilience as a Metaphor, Theory, Set of Capacities and Strategy for Disaster. American Journal of Community Psychology, 41 (1 & 2).
29
Vigdor Gordon, A. Rohrbeck, R., & Schwarz, J. 2019. Escaping the ‘Faster Horses’ Trap: Bridging Strategic Foresight and Design-Based Innovation, Journal of Technology Innovation Management Review. Vol 9, Issue 8, 30-42.
30
Zhang, Xi. & Li, H. 2019. Urban resilience and urban sustainability: What we know and what do not know?, International Journal of Cities, Volume 72, Part A, Pages 141-148.
31
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر توانمندی روانشناختی زعفران کاران روستایی با توجه به راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید (مطالعه موردی: دهستان رشتخوار)
زعفران بهعنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان ازجمله گیاهانی است که با توجه به سازگاری در برابر خشکی، نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمهخشک ازجمله دهستان رشتخوار دارد. بر این اساس، با توجه به اینکه، بلاهای طبیعی زندگی انسانها بهویژه روستانشینان را از نظر اقتصادی، اجتماعی تهدید کرده و گاه زندگی آنان را دچار اختلال کرده است. لذا هدف تحقیق حاضر، تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر توانمندی روانشناختی زعفرانکاران روستایی با توجه به راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید دردهستان رشتخوار است. این پژوهش به روش توصیفی– تحلیلی انجام گردیده است. در این راستا، عوامل مؤثر بر توانمندی روانشناختی در 355 خانوار زعفرانکار ساکن در 13 روستای بالای 100 خانوار این دهستان موردبررسی قرار گرفت. ابزار جمعآوری اطلاعات میدانی در این مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی ظاهری و محتوایی آن با کسب نظرات متخصصان، کارشناسان و اساتید و پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری به دست آمد. پایایی آن، با استفاده از آزمون مقدماتی و از طریق 30 پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت که برابر با 86/0 است. برای تجزیهوتحلیل دادهها نیز از ماتریس ذینفعان در مدل تلفیقی asm، نرمافزار SPSS و برای تحلیل فضایی از نرمافزارهای و Topsis- Fazi استفاده گردید. یافتههای تحقیق حاکی از آن است بین عوامل مؤثر بر توانمندی روانشناختی زعفران کاران روستایی و مدیریت ریسک محور تولید رابطه معناداری وجود دارد و همچنین یافتههای تحقیق نشان میدهد که در بین عوامل تأثیرگذار بر توانمندی روانشناختی، عامل داشتن توانایی و تصمیمگیری در راهبردهای مدیریت ریسک محور تولید توسط کشاورزان زعفران کار از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ بنابراین، نتایج نشان میدهد که بهتر است برگزاری کلاسهای آموزشی جهت توانمندی بهمنظور بهکارگیری بهتر مدیریت ریسک در بین کشاورزان زعفران کار دور از ذهن مسئولین و کارگزاران دولتی نباشد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39873_7706f12509c09bed9a459106f57cd912.pdf
2021-05-22
183
207
10.22067/geoeh.2021.69085.1025
زعفران کاران
مدیریت ریسک
توانمندی روانشناختی
راهبردهای تولیدی
دهستان رشتخوار
ابوذر
پایدار
aboozarpaidar@gep.usb.ac.ir
1
استادیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
LEAD_AUTHOR
علی
ایزدی
aezadi2014@gmail.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
AUTHOR
احمدرضا، قربانی؛ محمد، دوراندیش؛ کهنسال، محندرضا؛ 1393. جایگاه زعفران ارگانیک در سبد مصرفی آتی خانوارها و عوامل مؤثر بر آن، نشریه زراعت و فناوری زعفران، 2(2): 3-14.
1
اصغری لفمجانی، صادق؛ ایزدی، علی؛ 1395. واکاوی نقش زعفران در اشتغالزایی خانوارهای روستایی (موردمطالعه: دهستان رشتخوار)، نشریه پژوهشهای زعفران (دوفصلنامه)، 4(2):228-210.
2
ابیار، نورمحمد؛ 1381. بررسی عوامل مؤثر برتوسعه کشت سویا در استان گلستان، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، (38):82-67
3
احمدی، محمد؛ 1378. بررسی عوامل مؤثر بر عضویت کشاورزی در تعاونی تولید روستایی در قالب الگوی انتشار نوآوریها، پایان نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
4
بوزرجمهری، خدیجه؛ شیخ احمدی، فهیمه؛ جوانی، خدیجه؛ 1395. بررسی اثرات اقتصادی-اجتماعی کشت زعفران بر خانوارهای روستاییبا تاکید بر کشاورزی پایدار (نمونه موردمطالعه: دهستان بالاولایت، شهرستان باخرز)، نشریه زراعت و فناوری زعفران،4(1):73-63.
5
بهرامی، علی؛ آگهی، حسن؛ 1384. مدیریت ریسک در مزارع کشاورزی، فصلنامه پژوهشی بیمه و کشاورزی2(8):113-89
6
جماعت، علی؛ عسگری، فرید؛ 1389. مدیریت ریسک اعتباری در سیستم بانکی با رویکرد داده کاوی، مجله مطالعات کمی در مدیریت، 1(3):126-115.
7
حیدری، محسن؛ 1385. چگونه میتوان خسارت بلایای جوی و اقلیمی را کاهش داد؟ ویژه نامه بلایای طبیعی سال 1385، وزرات راه و ترابری سازمان هواشناسی کشور، اداره کل هواشناسی استان آذربایجان شرقی.
8
صادقلو، طاهره؛ سجاسی قیداری، حمداله؛ 1393. اولویت بندی عوامل مؤثر بر افزایش تابآوری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی (با تاکید بر خشکسالی) منطقه موردمطالعه: کشاورزان روستاهای شهرستان ایجرود، فصلنامه جغرافیا و مخاطرت محیطی. 3(10):154-129.
9
ظاهری، محمد؛ طالبی فرد، رضا؛ خالقی، عقیل؛ 1394. ارزیابی نیمه کمی خطرپذیری خشکسالی با استفاده از مدل «مدیریت ریسک» مطالعه موردی: دهستان دولت آباد شهرستان جیرفت، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 6(21):49-30.
10
عمانی، محمدرضا؛ نیک اندیش، علیرضا؛ 1389. شناسایی عوامل اقتصادی – اجتماعی مؤثر بر کاربرد راهبردهای تولیدی زراعی مدیریت ریسک توسط گندم کاران شهرستان درفول، مجله پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی، 3(4):84-73
11
کوروش روستا؛ فرج الله حسینی، سید جمال؛ چیذری، محمد؛ حسینی، سیدمحمود؛ 1388. بررسی عوامل مؤثر بر توانایی کشاورزان در مدیریت ریسک (مطالعه موردی: گندم کاران خراسان رضوی)، مجله تحقیقات و توسعه کشاورزی ایران، 2(3):141-127.
12
گراوندی، شهپر؛ علی بیگی، امیرحسین؛ 1390. شناسایی تعیین کنندههای مدیریت ریسک کشاورزی: مطالعه کشاورزان شهرستان کرمانشاه، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 42(2):264-255.
13
گراوندی، شهپر؛ علی بیگی، امیرحسین؛ 1389، تعیین عوامل مؤثر بر استفاده از راهبردهای مدیریت ریسک تولید به وسیله کشاورزان ذرت کار شهرستان کرمانشاه، پژوهشهای روستایی، 1(2): 135-117.
14
مطیعی لنگرودی، سید حسن؛ شمسایی ابراهیم؛ 1389. چاپ اول، ناشر: دانشگاه تهران
15
یعقوبی، ابوالحسن؛ چیذری، محمد؛ فعلی، سعید؛ پزشکیراد، غلامرضا؛ 1389. عوامل مؤثر بر مدیریت ریسک در بین کشاورزان گندم کار دیم شهرستان تفرش، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران،6(1):101-91.
16
Alkire, S., Meinzen-Dick, R., Peterman, A., Quisumbing, A., Seymour, G., 2013. The women’s empowerment in agriculture index. World Development, 52, 71-91.
17
Astles, K., Holloway, M., Steffe, A., Green, M., Ganassin, C., & Gibbs, P., 2006 An ecological method for qualitative risk assessment and its use in the management of fisheries in New South Wales, Australia. Fisheries Research, 82(1): 290-303.
18
Dzeco, C., Amilia, C., Cristóvão, A., 2015. Farm field schools and farmer's empowerment in Mozambique: A pilot study. Journal of Extension Systems, 26(2), 142-158
19
Fiegenbaum, A., Hart, S., & Schendel, D., 1996. Strategic reference point theory. Strategic management Journal, 17(1): 219-235.
20
Flaten, o, Lien, G, Koesling, M, Vallec, P. S, and Ebbesvik, M., 2005. Comparing risk perceptions and risk managemnt in organic and conventional dairy farming: Empirical from Norway. Livestock Production Science, 95, 11-25.
21
Fraisse, C,W, Breuer, N,E, Zierden, D, Bellowc, J, Cabrera, V,E,Garciay Garcia,A, Ingram, K.T. Hatch, U. Hoogenboomd, G.Jones, J.W. and O Brien.J.J., 2006. Ag-climate: a climate forecast information system for agricultural risk management in the southeastern USA. Computers and Electronics in Agriculture, 53. 13-27
22
Green, J., 2003. Risk management for small farms. Cornell Small Farms Program, 255-607
23
Hall, M., 2008. The effect of comprehensive performance measurement systems on role clarity, psychological empowerment and managerial performance. Accounting, Organizations and Society, 33(2): 141-163.
24
Koesling, M., Ebbesvik, M., Lien, G., Flaten, O., Steinar Valle, P., Arntzen, H., 2004. Risk and risk management in organic and conventional cash crop farming in Norway. Food Economics-Acta Agriculturae Scandinavica, Section C, 1(4): 195-206.
25
Luckstead, J., Devadoss, S., C. Mittelhamme, R., 2014. US and Chinese strategic trade policies and product differentiation in the ASEAN Apple Market. International Economic Journal, 28(4): 613-637.
26
Luken, J. O., 2020. Abandoning Risky Agriculture and Leveraging Natural Capital: A County-Level Method for Identifying Conservation Opportunity. Natural Areas Journal, 40(1): 45-50.
27
Malapit, H. J., Kadiyala, S., R. Quisumbing, A., Cunningham, K., Tyagi, P., 2013. Women's empowerment in agriculture, production diversity, and nutrition: Evidence from Nepal. IFPRI Discussion Paper 01313. Available at: https:// papers.ssrn.com /sol3/ papers.cfm?abstract_id=2405710.
28
McDaniels, t, Longstaff, h, and Dowlatabadi, H., 2006. A alue-based framework for risk management decisions involving multiple scales: Asalmon aquaculture example. Environmental Science and policy, 9,423-438.
29
Nelson, C. H., & Loehman, E. T., 2005. Further toward a theory of agricultural insurance. American Journal of Agricultural Economics, 69(3):523-531.
30
Neyhard, J., Tauer, L., & Gloy, B. 2013. Analysis of price risk management strategies in dairy farming using whole-farm simulations. Journal of Agricultural and Applied Economics, 45(02), 313-327
31
Sasmal, J., 1993. Considerations of risk in the production of high-yielding variety paddy: A generalised stochastic formulation for production function estimation. Indian Journal of Agricultural Economics, 48(4): 694
32
Song, Y., & Vernooy, R., 2010. Seeds of empowerment: Action research in the context of the feminization of agriculture in southwest China. Gender, Technology and Development, 14(1): 25-44.
33
Zhang, X., & Bartol,K.M., 2010. Linking empowering leadership and employee creativity: The influence of psychological empowerment, intrinsic motivation, and creative process engagement. Academy of Management Journal, 53(1): 107-128.
34
ORIGINAL_ARTICLE
بهینهسازی زمان جمعآوری پسماندهای شهر زابل در کاهش مخاطرات محیطی با تکیه بر الگوریتم رقابت استعماری و GIS
در طول دهه گذشته به دلیل افزایش جمعیت جهانی و سرعت گرفتن شهرنشینی تولید زبالههای شهری بهصورت چشمگیری افزایش یافته و سلامت شهروندان را به خطر انداخته و کیفیت زندگی شهری را پایین آورده است. ازاینرو یکی از مباحث مهم که در سالهای اخیر کاربرد بسیار بالایی در حوزه عملیاتی داشته و برای افزایش کارایی و بهرهوری سیستمهای حملونقل مطرح شده است، بحث مسیریابی ماشینهای حمل زباله است. علاوه بر آن، مدیریت ضعیف و جمعآوری و امحا سازی نامناسب ازآنجاییکه مسائل و مشکلات زیستمحیطی را در اکوسیستم شهری ایجاد میکند، بهعنوان یک چالش جهانی محسوب میشود؛ زیرا ارائه این دسته از خدمات شهری به دلیل فقدان دادهها و اطلاعات کافی بهطور معناداری مورد غفلت واقع شده است. هدف از این پژوهش ارائه راهکاری بهینه بهمنظور جمعآوری مناسب زبالههای محلات 40 گانه شهر زابل هست تا با کمینهسازی زمان انجام مأموریت، سطح رضایتمندی شهروندان از اینگونه خدمات شهری افزایش یاید. روش تحقیق توصیفی، از نوع مطالعات کاربردی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و بررسیهای میدانی است. بهمنظور انجام این پژوهش از الگوریتم فرا ابتکاری رقابت استعماری و نرمافزار Arc GIS استفاده شده است و تمامی برنامهنویسیهای مربوطه در محیط نرمافزار MATLAB انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوریتم رقابت استعماری با تعریف 20 تکرار در تکرار 15 و با طی زمانی برابر با 4.11 ثانیه و با ضریب اطمینان 71 % به بهینهترین حالت ممکن دست یافت و ترتیب مربوط به بهینهترین تقاطعها را نشان داد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39854_459f0733df6f9ada98ffc16ab225396b.pdf
2021-05-22
209
224
10.22067/geoeh.2021.67017.0
زبالههای شهری
الگوریتم رقابت استعماری زابل
MATLAB ArcGIS
علیرضا
شهبازی
a.shahbazi@uoz.ac.ir
1
استادیار رشته جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه زابل، ایران
LEAD_AUTHOR
اکبر
کیانی
kianiakbar@gmail.com
2
دانشیار رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زابل، ایران
AUTHOR
عباسعلی
پیری
piry.abasali@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه زابل، ایران
AUTHOR
امیر حمزه
شهبازی
4
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان ،زاهدان، ایران
AUTHOR
اسنتز، آنتونی؛ 2005. برنامهریزی مسیر بهینه و کارا برای محیطهای ناشناخته، ترجمه اکتای حسنزاده. انتشارات کتاب سبز.
1
بزی، خدارحم؛ 1393. مکانیابی دفن زباله در شهر زابل با استفاده از روش AHP، فصلنامه کاوشهای جغرافیایی.3 (1): 143-119.
2
حسین زاده، سید رضا؛ خسروی بیگی، رضا؛ ایستگلدی، مصطفی؛ شمسالدینی، رضا؛ 1390. ارزیابی پایداری زیستمحیطی در نواحی شهری با استفاده از فن تصمیمگیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندر ترکمن). مجله مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی. ۶(۱۶). ۳۱-۵۱.
3
خمر، غلامعلی؛ پاسبان، وحید؛ نگاره، مژگان؛ 1396. کاربرد الگوریتم اجتماع مورچه در مسیریابی بهینه گروههای امدادی بینشهری. مجله حملونقل شهری.
4
ذوالفقاری، اکرم؛ کرکهآبادی، زینب؛ 1391. مسیریابی هوشمند اکیپهای امدادی با استفاده از الگوریتم تئوری بازیها (نمونه موردی شهر سمنان). فصلنامه مهندسی حملونقل. سال پنجم. شماره 1. تهران.
5
رهنما، محمدرحیم؛ سپهری، ندا؛ 1930. ارزیابی شاخصهای شهر اکولوژیک در شهر چناران در راستای توسعه پایدار با روش Emergy. نشریه جغرافیا و مخاطرات محیطی. ۸(۲۹). ۲۱۹-۲۳۶.
6
صابری، جواد؛ سعدی مسگری، محمد؛ 1389. مسیریابی بهینه بر اساس معیار زمان با توجه به شرایط متغیر ترافیکی. مجله مهندسی حملونقل. سال اول. شماره چهارم. صص 53- 65.
7
عمرانی، قاسم علی؛ 1395. مدیریت زبالههای شهری. مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشتکار. 1395.
8
یوسفی، مجید؛ رحمتی، فرهاد؛ 1390. یک الگوریتم بهبودیافته جمعیت مورچگان برای حل مسئله مسیریابی وسیله نقلیه همراه با دریافت و تحویل همزمان کالا. پژوهشنامه حملونقل. سال هشتم. شماره2. تهران.
9
Abdoli, M. A., 1998. Disposal and recycling management of municipal solid waste in Iran. Tehran: Organization of national municipalities.
10
Atashpaz- Gargari, E. & Lucas, C., 2007. Imperical competitive algorithm: an algorithm for optimization inspired by imperialistic competition, Evolutionary Computation, CEC 2007. IEEE Congress on, IEEE, 4661- 4667.
11
Athashpaz- Gargari, E., 2009. Imperialist Competitive Algorithm development and its applications, M.S. Thesis, University of Tehran (in Persian).
12
Cormen, T.H., Leiserson, C. E., Rivest, R.L and Stein, C., 2001. Introduction to algorithms, MIT Press and McGraw- Hill, pp 588- 601.
13
Issam A.Al- Khatib, Hassan A. Arafat, Thabet Basheer, Hadeel Shawahneh, Ammar Salahat, Jaafar Eid and Wasif Ali., 2007. rends and problem of solid waste management in developing countries: Acase study in seven palestin district, Waste management pages 1919- 1910.
14
Kavesh, A., & Talatahari, S., 2010. Optimum design of skeletal structures using imperialist competitive algorithm. Computers & Structures, 88 (21), 1220 – 1229.
15
Khabbazi, A., Atashpaz- Gargari, E., & Lucas, C., 2009. Imperialist competitive algorithm for minimum bit error rate beamforming. International Journal of Bio- Inspired Computation, 1 (1-2), 125- 133.
16
M.K.Ghose, A.K. Dikishit, S.k.Shrma., 2006. A GIS Based transportation model for solid waste disposal- Acase study on Asansol municipality, Waste management, p 1293- 1287.
17
Pellegrini, P., 2005. Application of two nearest neighbor approachesto a rich vehicle routing problem, TR/IRIDIA..15, IRIDIA,Universite Librede Bruxelles, Brussels, Belgium.
18
Preygal, A. (1999). Path finding: A comparison of algorithms, Management Science, Matthews.
19
Tuzkaya, U. R. and Onut, S., 2008. “A fuzzy analytic network process based approach to
20
Zeller Vanessa, Towa Edgar, Degrez Marc, Achten Wouter M. J., 2019. Urban waste flows and their potential for a circular economy model at city-region level, Waste Management, Volume 83, January, Pp. 83-94.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان تابآوری شهری با استفاده مدل Waspasو WP (نمونه موردی: شهر ساری)
در سالهای اخیر بیشتر پژوهشهای مرتبط با مخاطرات، پارادایم خود را از مدل کاهش تلفات و خسارت به یک مدل جامعتر تابآور اجتماع محلی تغییر دادهاند. بر این اساس دیدگاهها و نظریههای مدیریت سوانح و توسعه پایدار در پی ایجاد جوامع تابآور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. تابآوری میزان مقاومت سیستمها، توانایی آنها در تحمل تغییر و اختلال و تداوم روابط موجود بین افراد و متغیرهاست. این تحقیق با در نظر گرفتن چنین تعریفی برای تابآوری به ارزیابی میزان تابآوری هفت محله شهر ساری (چهارراه بخش هشت- سلمان فارسی- پیروزی، طبرستان، هسته مرکزی شهر-شهرداری سمت دروازه بابل، معلم، منطقه آزاد بعثت- نهضت و شهبند و راهبند) در برابر مخاطرات طبیعی پرداخته است. مبنای تحلیل فضایی در این پژوهش تقسیمات واحدهای برنامهریزی محلات (مطابق طرح جامع شهر) است. جامعه نمونه برابر با جامعه آماری (18 نفر کارشناسان شهرداری، مسکن و شهرسازی منابع طبیعی و ...) است. هفت شاخص (مقاومت ساختمان، بستر زمین و زیرساختهای شهری، فضاهای باز، محیط کالبدی، کاربریها، اقتصادی و اجتماعی) طراحی و دادههای موردنیاز حاصل شد؛ درنهایت شاخصهای مختلف جهت مطلوبیت بخشی به برنامهریزی مخاطرات محیطی توسط کارشناسان وزن دهی گردید. درواقع ارزیابی میزان تابآوری شهری و رتبهبندی محلات در شهر ساری از آن عبور میکنند با استفاده از مدلهای ارزیابی WP و WASPAS انجام میشود. نتایج تحقیق نشان میدهد که از هفت محله شهر ساری، تنها یک محله ( چهارراه بخش هشت، سلمان فارسی) در وضعیت بسیار خوب و محله طبرستان در وضعیت خوب به لحاظ میزان تابآوری قرار دارند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_39907_013cd2c1ac479a6c44da1a4799fc75e0.pdf
2021-05-22
225
241
10.22067/geoeh.2021.69038.1023
تابآوری
مخاطرات طبیعی
مدل waspas
مدل wp
شهر ساری
میثم
رئیسیان
mesam6060@gmil.com
1
گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
AUTHOR
مریم
ایلانلو
maryamilanloo@yahoo.com
2
گروه جغرافیا، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران
LEAD_AUTHOR
لیلا
ابراهیمی
geo.ebrahimi@yahoo.com
3
گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
AUTHOR
کیا
بزرگمهر
kiaboaorgmehr51@yahoo.com
4
گروه جغرافیا، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
AUTHOR
بیدار، امید؛ 1395. بررسی ابعاد تاب آوری شهری (مطالعه موردی شهر سنندج). دانشگاه پردیس البرز تهران. استاد راهنما احمد پوراحمد. رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری.
1
پوراحمد، احمد، زیاری، کرامتالله، صادقی، علیرضا؛ 1397. تحلیل فضایی مؤلفههای تابآوری کالبدی بافتهای فرسوده شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی:منطقه 10 شهرداری تهران). فصلنامه علمی – پژوهشی برنامهریزی فضایی (جغرافیا). سال 8. شماره 1. 130-111.
2
جلالیان، اسحاق؛ 1397. ارزیابی تابآوری ساختاری- طبیعی کاربری اراضی شهری مطالعه موردی: منطقه 4 کلانشهر تهران. مجله شهر پایدار. دوره 1. شماره 4. 123-109.
3
دعاگویان، داوود؛ 1398. تابآوری کلان شهر ساری در مقابل بحرانها و آسیبهای اجتماعی با تاکید بر آمادگی کوپ. نشریه علمی دانش انتظامی مازندران.
4
ساسانپور، فرزانه:آهنگری، نوید: حاجینژاد، صادق؛ 1396. ارزیابی تابآوری منطقه 12 کلانشهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. سال چهارم. شماره 3. 98-85.
5
صائمیپور، حسین، قربانی، مهدی، ملکیان، آرش، رمضانزاده لسبویی؛ 1396. سنجش وارزیابی تابآوری ذینفعان محلی درم واجهه با خشکسالی (منطقه مورد مطالعه:روستای نردین، شهرستان میامی، استان سمنان). مجله علمی پژوهش مرتع. سال دوازدهم. شماره اول. 72-62.
6
عبدی، کمیل، کامیابی، سعید، زند مقدم، محمدرضا؛ 1398. ارزیابی یکپارچة آسیبپذیری، تابآوری و ریسکپذیری فضایی در برابر سیلاب در شهر ساری. مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی. دوره 31. شماره 5. 445-431.
7
محمدی سرین دیزج، مهدی، احدنژاد روشتی، محسن، مرصوصی، نفسیه، عسکری، علی؛ 1396. ارزیابی میزان تابآوری نواحی شهری با تأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثیر در برابر مخاطره زلزله، با استفاده از مدل تصمیمگیری چند معیاره Todim(مطالعه موردی: شهر زنجان). فصلنامه علمی – پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی. سال نهم. شماره چهارم. 111-89.
8
نوروزی، اکرم، سرور، رحیم، مهدوی حاجلیوئی، مسعود؛ 1396. سنجش مؤلفههای مؤثر اجتماعی در تابآوری منطقه 12 تهران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. سال سی و دوم. شماره چهارم. 105-86.
9
Coaffee, J. 2020. Protecting vulnerable cities: The UK's resilience response to defending everyday urban infrastructure. International Affairs, 86(4), 939.
10
Davis, I & Izadkhah, Y., Building resilient urban communities, 2019, Article from OHI, 31, 1, 11-21
11
Liu, J., Dietz, T., Carpenter, S. R., Alberti, M., Folke, C., Moran, E., ... Taylor, W. W. 2017. Complexity of coupled human and natural systems. Science, 317(5844), 1513–1516.
12
Rao, F., & Summers, R. J. 2019. Planning for retail resilience: Comparing Edmonton and Portland. Cities, 58, 97–106.
13
Spaans, M., & Waterhout, B. 2017. Building up resilience in cities worldwide Rotterdam as participant in the 100 resilient cities programme. Cities, 61, 109–116.
14
Wamsler, C., Brink, E., & Rivera, C. 2013. Planning for climate change in urban areas: From theory to practice. Journal of Cleaner Production,50, 68–81
15