ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عوامل مؤثر بر مخاطره زمینلغزشهای بالادست سد لتیان با استفاده از روشهای ارزیابی آنتروپی و فازی
زمینلغزش ها ازجمله مخاطرات کاتاستروفیک هستند که شناسایی و بخشبندی نواحی مستعد آن، نقشی مهم در ارزیابی خطرات محیطی و مدیریت حوضه آبخیز ایفا میکند. حوضه لتیان در بالادست سد لتیان قرار دارد و بیش از ده لغزش با مجموع مساحت 53/2 کیلومترمربع در آن شناسایی شده که علاوه بر تهدید مناطق مسکونی، زراعی و باغات منطقه، در محدوده فرسایش بالا قرار دارند که تهدیدی برای افزایش حجم رسوبات ورودی به سد لتیان به شمار میروند. در این تحقیق، ده فاکتور مؤثر بر لغزشهای منطقه شناسایی و پس از تهیه ماتریس مربوطه با مدل آنتروپی اولویت بندی شدند، سپس با استفاده از این مدل و روش فازی، پهنه های پرخطر شناسایی شدند، نقشه پراکندگی لغزش ها با نقشه خطر به دست آمده همپوشانی شد و سهم هر یک از مناطق خطر از نظر وقوع لغزش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که بافت خاک 65/17 درصد، فاصله از گسل 42/14 درصد، پوشش گیاهی 05/13 درصد، فاصله از رودخانه 7314/11 درصد و کاربری اراضی 57/11 درصد و شیب و سنگشناسی 73/9 درصد در وقوع زمینلغزش های منطقه تأثیرگذار بودهاند. همچنین در مدل آنتروپی تعداد لغزش های رخداده نسبت به پهنه های خطر توزیع منطقی تری داراست؛ درصورتیکه در مدل فازی این رابطه برقرار نیست.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32766_dcddd5095dc406fb995a33ab905a6b7d.pdf
2019-01-21
1
18
10.22067/geo.v0i0.69823
مخاطره
لغزش
سد لتیان
آنتروپی
فازی
مهران
مقصودی
maghsoud@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
شیرین
محمدخان
mohamadkh@ut.ac.ir
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
پریسا
پیرانی
p.pirani@ut.ac.ir
3
دانشگاه تهران
AUTHOR
سمانه
ریاهی
riahi.samaneh@gmail.com
4
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
فاطمه
گراوند
f_geravand@ut.ac.ir
5
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
اسفندیاری درآبادی، فریبا؛ بهشتی جاوید، ابراهیم؛ 1395. پهنه بندی حساسیت وقوع زمینلغزش با استفاده از مدل هیبریدی قضیهی بیز ANP (مطالعه موردی: گردنه حیران). نشریه هیدروژئومورفولوژی . سال دوم، شماره 8.
1
اصغرپور، محمدجواد؛ 1392. تصمیمگیریهای چند معیاره. چاپ 11. تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
2
امینیفسخودی، عباس؛ 1384. کاربرد استنتاج منطق فازی در مطالعات برنامهریزی و توسعه منطقهای. مجله دانش و توسعه، شماره 17.
3
بهشتیفر، سارا؛ مسگری، محمدسعدی؛ ولدان زوج، محمدجواد؛ کریمی، محمد؛ 1389.استفاده از منطق فازی در محیط GIS بهمنظور مکانیابی نیروگاههای گازی. دانشکده فنی: نشریه مهندسی عمران و نقشهبرداری. دوره 44. شماره 4.
4
پوراحمد، احمد؛ حبیبی، کیومرث؛ محمدزهرایی، سجاد؛ نظری علوی، سعید؛ 1386. استفاده از الگوریتمهای فازی و GISبرای مکانیابی تجهیزات شهری: مطالعه موردی محل دفن زباله شهر بابلسر. مجله محیطشناسی، سال سی و سوم، شماره 42.
5
پورقاسمی، حمیدرضا؛ مرادی، حمیدرضا؛ فاطمیعقدا، سیدمحمود؛ 1393. اولویت بندی عوامل مؤثر بر وقوع زمینلغزش و پهنه بندی حساسیت آن. نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی) . سال هجدهم. شماره 4.
6
درویشزاده، علی؛ 1370. زمینشناسی ایران، انتشارات نشر دانش امروز (وابسته به انتشارات امیرکبیر). صفحه 901.
7
سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، وزارت جهاد کشاورزی، 1389.
8
فرهودی، رحمتالله؛ حبیبی، کیومرث؛ زندیبختیاری، پروانه؛ 1384. مکانیابی محل دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از منطق فازی (Fuzzy Logic) در محیط GIS: مطالعه موردی شهر سنندج. نشریه هنرهای زیبا، شماره 23.
9
قنبری، ابوالفضل؛ کرمی، فریبا؛ سالکی، محمدعلی؛ 1396. ارزیابی استعداد بروز زمینلغزشهای احتمالی در محدوده شهر تبریز،نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال چهارم، شماره 1.
10
محمدخان، شیرین؛ 1388. برآورد کمی فرسایش و رسوب به روش ژئومورفولوژی (مطالعه موردی حوزه آبخیز لتیان)، رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
11
مقیمی، ابراهیم؛ باقریسیدلشکری، سجاد؛ صفرراد، طاهر؛ 1391. پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از مدل آنتروپی (مطالعه موردی: تاقدیس نسار زاگرس شمال غربی)، مجله پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال چهل و چهار، شماره 79.
12
Aleotti, P., Chowdhury, R., 1999. Landslide hazard assessment: summary review and new perspectives. Bull Eng Geol Environ, No. 58, pp. 21–44.
13
Barille, V., Cirianni, F., Giovanni, l., Rocca, P., 2017. A Fuzzy-base methodology for landslide susceptibility mapping. Procedia - Social and Behavioral Sciences 223, pp. 896–902.
14
Bonham- Carter, G. F., 1994. Geographic Information Systems for Geoscientists: Modelling with GIS. 1stEd. Pergamo Press, Oxford, UK.
15
Dieu Bui, T., Pradhan, B., Lofman, O., Revhaug, I., Dick, O., 2012. Spatial prediction of landslide hazards in Hoa Binh province (Vietnam): A comparative assessment of the efficacy of evidential belief functions and fuzzy logic models. Catena, pp. 28–40.
16
Feizizadeh, B., Blaschke, T., Tiede, D., Rezaei Moghaddam, M. H. 2017. Evaluating fuzzy operators of an object-based image analysis for detecting landslides and their changes. Geomorphology 293, pp. 240–254.
17
Klir, J. G., Bo, Y., 1995. Fuzzy Sets Fuzzy Logic: Theory and Application, Prentice Hall, PTR.
18
Kumar Dahal, R., 2008. Predictive Modeling of Rainfall-induced Landslide Hazard in the Lesser Himalaya of Nepal Based on Weights-of-evidence, Geomorphology 102, pp. 496-510.
19
Leonardia, D., Palamaraa, R., Ciriannia, F., 2016. Landslide Susceptibility Mapping Using a Fuzzy Approach. Procedia Engineering 161, pp. 380 – 387.
20
Lin, H., kao, J., Li, K., Hwang, H. H., 1996. Fuzzy GIS assisted landfill siting analysis. proceedings of International Conference on solid waste technology and management. System Theory. Brooklyn, NY: Polytechnic Press.
21
Paulov, J., 1991. The Zone-Size-Dependent Entropy Formula and Spatial Interaction Modeling: A Note on Some Implications. Environment and Planning 23: pp. 557-570.
22
Pradhan, B., Lee, S., 2010. Landslide susceptibility assessment and factor effect analysis: backpropagation artificial neural networks and their comparison with frequency ratio and bivariate logistic regression modeling. Environmental Modelling & Software 25, pp. 747–759.
23
Sakar, S., Kanungo, D.P., Mehrotar, G.S., 1995. Landslide Zonation: A Case Study in Garhwal Himalaya, India. Mountain Research and Development, Vol. 15, No. 4, PP.301-309
24
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیرات تخریب زیستگاه بر روی فراجمعیتهای ول معمولی(پستانداران: جوندگان)
همواره تعارضاتی مابین حافظت از محیطزیست و انواع توسعه همانند شهرسازی و جاده سازی وجود دارند که میتوانند نقش مهمی در تکامل و انقراض جمعیت های حیاتوحش ایفا میکنند. برنامههای توسعهای و پروژههای راه سازی که در مناطق حفاظتی اجرا میشوند میتوانند با تقسیم و برهم زدگی یکپارچگی زیستگاه، آنها را به محیط هایی ناامن برای حیات وحش مبدل سازد. بهمنظور بررسی نقش چنین مخاطراتی برای تنوع زیستی، پویایی شناسی فراجمعیت هایی از ول معمولی که گونه ای جونده و تهدید شده است در سه لکۀ زیستگاهی که توسط جاده ها و بزرگراه ها بهصورت زیستگاه های کوچک درآمده اند به روش صید – علامتگذاری و صید مجدد CMR در کشور بلژیک مطالعه شد. کلنیهای موجود در هر لکه زیستگاهی بهعنوان یک فراجمعیت در نظر گرفته شد. نتایج نشان میدهند که در لکۀ زیستگاهی که بزرگ تر بوده و کمتر مورد تعرض قرار گرفته شرایط زیستگاهی مناسب تر بوده و فراجمعیت باقیمانده با نرخ کمتری بهسوی انقراض محلی پیش رفته است. فراجمعیت مذکور ازنظر تعداد و هم ازنظر نسبت جنسی پایداری بیشتری را نسبت به فراجمعیتهای دیگر نشان داد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32790_7f851842142086dfc578c9f09efe9b7d.pdf
2019-01-21
19
30
10.22067/geo.v7i4.76717
انقراض
تنوع زیستی
تخریب زیستگاه
سیمای سرزمین
فاطمه
طباطبائی یزدی
f.tabatabaei@um.ac.ir
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مجنونیان، هنریک؛ 1393. مناطق حفاظتشده- مبانی و تدابیر حفاظت از پارکها و مناطق در ایران و جهان همراه با راهنماهای علمی- فنی. جلد اول. نشر دی نگار، چاپ دوم.
1
Amori, G., & Gippoliti, S., 2000. What do mammalogists want to save? Ten years of mammalian conservation biology. Biodiv. Cons 9, 785–793.
2
Baguette, M., & Schtickzelle, N., 2003. Local population dynamics are important to the conservation of metapopulations in highly fragmented landscapes. Journal of Applied Ecology 40(2), 404-412.
3
Baguette, M., Blanchet, S., Legrand, D., Stevens, V.M., & Turlure, C., 2013. Individual dispersal, landscape connectivity and ecological networks. Biological Reviews, 88(2), 310-326.
4
Bennett, A.F., & Saunders, D.A., 2010. Habitat fragmentation and landscape change. In Conservation Biology for All (Eds. Sodhi N, Ehrlich P) Oxford University Press, UK, 88–106.
5
Bennett, A.F., Radford, J.Q., & Haslem, A., 2006. Properties of land mosaics: implications for nature conservation in agricultural environments. Biological conservation, 133(2), 250-264.
6
Bertolino, S., Colangelo, P., Mori, E., & Capizzi, D., 2015. Good for management, not for conservation: an over view of research, conservation and management of Italian small mammals. Hystrix, the Italian Journal of Mammalogy 26(1), 25–35.
7
Bueno-Enciso, J., Esperanza, S., Ferrer-Barrientos, R., Serrano-Davies, E., & Jose Sanz, J., 2016. Habitat fragmentation influences nestling growth in Mediterranean blue and great tits. Acta Oecologica 129–137.
8
Doerr, V.A., Barrett, T., & Doerr, E.D., 2011. Connectivity, dispersal behaviour and conservation under climate change: a response to Hodgson et al. Journal of Applied Ecology, 48(1), 143-147.
9
Forman, R.T., 2014. Land Mosaics: The ecology of landscapes and regions (1995). Island Press.
10
Keenleyside, K., Dudley, N., Cairns, S., Hall, C., & Stolton, S., 2012. Ecological Restoration for Protected Areas - Principles, Guidelines and Best Practices. IUCN.
11
Kolbert, E., 2014. The sixth extinction: An unnatural history. A&C Black.
12
Lacy, R.C., & Miller, P.S., 2002. Incorporating human populations and activities into population viability analysis. 490-510.
13
Le-Boulenge, E., & Le-Boulenge-Nguyen, PY., 1987. A cost-efficient live trap for small mammals. Acta Theriol 32, 140–144.
14
Le-Boulenge, E.R., 1985. Computer package for the analysis of capture-reapture data. Acta Zoological Fennica 173, 69-72.
15
Mahmoudi, A., Kryštufek, B., Darvish, J., Aliabadian, M., Tabatabaei-Yazdi, F., Moghaddam, F.Y., Janžekovič, F., 2017. Craniometrics are not outdated: Interspecific morphological divergence in cryptic arvicoline rodents from Iran. Zoologischer Anzeiger-A Journal of Comparative Zoology 270, 9-18.
16
McGill, B.J., Enquist, B.J., Weiher, E., & Westoby, M., 2006. Rebuilding community ecology from functional traits. Trends in ecology & evolution, 21(4), 178-185.
17
McInerny, G., Travis, J.M.J., & Dytham, C., 2007. Range shifting on a fragmented landscape. Ecological Informatics 2, 1–8.
18
Meserve, PL., & Le-Boulenge, E.R., 1987. Population dynamics and ecology of small mammals in the northern Chilean semiarid region, Fieldiana. Zoology, New Series 39, 413-431.
19
Noss, R., Nielsen, S., & Vance-Borland, K. 2009. Prioritizing ecosystems, species, and sites for restoration. Spatial conservation prioritization: Quantitative methods and computational tools, 158-171.
20
Sanderson, EW., Jaiteh, M., Levy, M.A., Redford, K.H., Wannebo, A.V., & Woolmer, G., 2002. The human footprint and the last of the wild. Bioscience 52, 891–904.
21
Schtickzelle, N., 2003. Metapopulation dynamics and viability of the bog fritillary butterfly Proclossiana Eunomia Ph.D. Thesis, Universite Catholique de Louvain, Louvai-la-Neuve, Belgaum.
22
Schtickzelle, N., Choutt, J., Goffart, P., Fichefet, V., & Baguette, M., 2005. Metapopulation dynamics and conservation of the marsh fritillary butterfly: Population viability analysis and management options for a critically endangered species in Western Europe. 126(4), 569-581.
23
Schtickzelle, N., Le-Boulenge, E., & Baguette, M., 2002. Metapopulation dynamics of the bog fritillary butterfly: demographic processes in a patchy population.Oikos 97(3), 349-360.
24
Schuster, R., Römer, H., Germain, R.R., Schuster, R., Römer, H., & Germain, R.R., 2013. Using multi-scale distribution and movement effects along a montane highway to identify optimal crossing locations for a large-bodied mammal community. PeerJ 1:e189.
25
The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T13488A22351133. http:// dx.doi.org/ 10.2305 /IUCN.UK.2016-2.RLTS.T13488A22351133.en (Visited: November 2018(.
26
Turner, M.G., Gardner, R.H., O'neill, R.V., Gardner, R.H., & O'Neill, R.V., 2001. Landscape ecology in theory and practice (Vol. 401). New York: Springer.
27
Yiğit, N., Çolak, E., & Sözen, M., 2016. A new species of voles, Microtus elbeyli sp. nov., from Turkey with taxonomicoverview of social voles distributed in southeastern Anatolia. Turkish Journal of Zoology 40, 73-79.
28
Zhigalsky, O.A., & Belan, O.R., 2004. Spatiotemporal dynamics of vole populations in heterogeneous habitats of the Iremal ‘mountain range. Biology Bultein 31(2), 19
29
ORIGINAL_ARTICLE
نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران)
در ایران کشاورزی محور اساسی تأمین معیشت به شمار آمده و در اغلب برنامه های توسعه نیز، مهم ترین و تنها رکن اقتصادی روستا محسوب میشود. هرچند چنین ساختاری درگذشته با توجه به اقتصاد بسته روستا قابلیّت دوام داشت ولی با بروز ناپایداری در فضاهای روستایی مشکل بتواند آسیب پذیری خانوارهای کشاورز روستایی را در برابر تکانه های بیرونی ازجمله خشکسالی کاهش دهد. مطالعه حاضر به بررسی نقش تنوع فعالیت های اقتصادی در تابآوری خانوارهای کشاورز روستایی شهرستان چناران میپردازد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. متغیر مستقل «تنوع فعالیتهای اقتصادی» و متغیر وابسته «تاب آوری» است. تنوع به تفکیک کشاورزی و غیر کشاورزی و تاب آوری به تفکیک پنج مؤلفه و 34 شاخص کمی گردید. جامعه آماری شامل 2902 خانوار کشاورز روستایی در 15 روستای در معرض خشکسالی شهرستان چناران بوده است که به کمک فرمول کوکران 271 خانوار بهعنوان نمونه تعیین گردید. در انجام تحلیل ها از تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل مسیر و تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد «تنوع فعالیت های اقتصادی» موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. بهطوریکه میانگین تاب آوری در خانوارهای دارای منابع درآمدی غیر متنوع 40/2، نیمه متنوع 48/2 و متنوع 83/2 است. بر اساس نتایج تحلیل مسیر «تنوع فعالیت های اقتصادی» به میزان 19/0 و «تنوع غیرزراعی» به میزان 12/0 طور مستقیم موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. با توجه به یافته های تحقیق تنوع معیشت با تأکید بر بخش غیرزراعی، را میتوان بهعنوان استراتژی توسعه نواحی روستایی در معرض خشکسالی معرفی نمود.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32813_344bb4d0c4c5ec5fc256bdd69219adf8.pdf
2019-01-21
31
52
10.22067/geo.v0i0.71994
تاب آوری
خشکسالی
تنوع زراعی
تنوع غیرزراعی
چناران
نرگس
حاجیان
nhajian.nh@gmail.com
1
فردوسی مشهد
AUTHOR
مریم
قاسمی
magh30@um.ac.ir
2
فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
عباس
مفیدی
m_ghasemi142@yahoo.com
3
فردوسی مشهد
AUTHOR
احمدی، رضا؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ 1393. بررسی اثربخشی آموزش تابآوری بر سلامت روان افراد مبتلا به وابستگی مواد در کانون توسکای شهر تهران، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، شماره 16، 17-1.
1
ازکیا، مصطفی؛ ایمانی، علی؛ 1387. توسعه پایدار روستایی، انتشارات اطلاعات، تهران.
2
اسماعیلی، مهناز؛ 1394. بررسی اثرات تنوع فعالیتهای اقتصادی بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی (مورد مطالعه): دهستان گلمکان شهرستان چناران، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: مریم قاسمی، رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد.
3
اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ 1392. آمار مقدماتی برای علوم اجتماعی، نشر سنبله.
4
جلیلی، علی؛ حسینچاری، مسعود؛ 1389. تبیین تابآوری رواشناختی بر حسب خودکارآمدی در دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار، رشد و یادگیری حرکتی ورزشی، شماره 3، 153-131.
5
حبیب پور، کرم؛ صفری، رضا؛ 1391. راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل دادههای کمی)، موسسه راهبرد پیمایش، تهران.
6
حیدری ساربان، وکیل؛ مجنونی توتاخانه، علی؛ 1395. نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی پیرامون دریاچه ارومیه در برابر خشکسالی. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، شماره 4، 49-70.
7
رضایی، محمدرضا، 1392، ارزیابی تابآوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی (مطالعه موردی: زلزله محلههای شهر تهران)، دوفصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت بحران، شماره 3، 38-27.
8
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ موسوی، سیدمحمد؛ پورطاهری، مهدی؛ فرج زاده اصل، منوچهر؛ 1393. تحلیل نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی (مطالعه موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان)، پژوهشهای روستایی، شماره 35، 639-662.
9
ریاحی، وحید؛ پاشازاده، اصغر؛ 1392. اثرات اقتصادی و اجتماعی خشکسالی بر نواحی روستایی شهرستان گرمی (مطالعه موردی: دهستان آزادلو)، چشم انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، شماره 25، 37-17.
10
سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی؛ 1393. سالنامه کشاورزی استان خراسان رضوی.
11
سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی؛ 1394. سالنامه کشاورزی استان خراسان رضوی.
12
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان خراسان رضوی؛ 1390. سالنامه آماری استان خراسان رضوی، مشهد.
13
شایان، محسن و پایدار، ابوذر و بازوند، سجاد؛ 1396. تحلیل تأثیرات ارتقای شاخصهای تابآوری بر پایداری سکونتگاههای روستایی در مقابل سیلاب (مورد مطالعه: نواحی روستایی شهرستان زرین دشت)، مدیریت مخاطرات محیطی (دانش مخاطرات سابق)، شماره 2، 121-103.
14
شرفی، لیدا؛ زرافشانی، کیومرث؛ 1389. سنجش آسیبپذیری اقتصادی و اجتماعی کشاورزان در برابر خشکسالی (مطالعه موردی:گندمکاران شهرستانهای کرمانشاه، صحنه و روانسر)، پژوهشهای روستایی، شماره 4، 129-154.
15
صادقلو، طاهره؛ سجاسی قیداری، حمداله؛ 1393. اولویت بندی عوامل مؤثر بر افزایش تاب آوری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر خشکسالی (مطالعه موردی:کشاورزان روستاهای شهرستان ایجرود)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 10، 129-153.
16
عادلی، بهزاد؛ مرادی،حمیدرضا؛ کشاورز، مرضیه؛ امیرنژاد، حمید؛ 1393. خشکسالی و بازتابهای اقتصادی آن در نواحی روستایی (نمونه موردی: دهستان دودانگه در شهرستان بهبهان)، فصلنامه اقتصاد و فضا و توسعه روستایی، شماره 9، 131-148.
17
علوی زاده، سیدامیرمحمد؛ 1389. نقش متنوع سازی فعالیتهای اقتصادی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: شهرستان سمیرم)، پایان نامه دکتری، استاد راهنما: جعفر جوان، دانشگاه فردوسی مشهد.
18
علویزاده، سیدامیرمحمد؛ کرمانی، مهدی؛ 1389. متنوع سازی فعالیتهای اقتصادی رویکردی در توسعه پایدار روستایی، همایش ملی سهم کشاورزی و منابع طبیعی در توسعه جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت.
19
فاضلنیا، غریب؛ رجایی، مسعود؛ حکیم دوست، سیدیاسر؛ 1391. خشکسالی اقلیمی و پیامدهای مکانی و فضایی آن در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان قره پشتلوی بالا، شهرستان زنجان). فصلنامه روستا و توسعه، شماره 15، 57-72.
20
فلاحی، علیرضا؛ جلالی، تارا؛ 1392. بازسازی تاب آور از دیدگاه طراحی شهری پس از زلزله 1382 بم، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، شماره 18، 16-5.
21
قاسمی، مریم؛ جوان، جعفر؛ 1393. تبیین رابطه تنوع بخشی فعالیتهای اقتصادی و توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)، پژوهشهای روستایی، شماره 2، 237-262.
22
محمدییگانه، بهروز؛ چراغی، مهدی؛ کریم پور، ناهید؛ 1394. بررسی تابآوری خانوارهای روستایی در برابر خشکسالی (مطالعه موردی: دهستان ترجان، شهرستان سقز)، دومین همایش ملی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پاک، اسفندماه 1394.همدان.
23
میرلطفی، محمودرضا؛ علوی زاده، سید امیرمحمد؛ بندانی، میثم؛ یارمحمدی، مینا؛ 1393. تحلیل اثرات عوامل محیطی و اقتصادی بر تنوع شغلی روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای بخش یونسی شهرستان بجستان)، آمایش جغرافیایی فضا، شماره 14، 36-19.
24
نامنی، عزت؛ صادقی، سلیمان؛ دوستان، رضا؛ 1392، تحلیل همدیدی خشکسالیهای فراگیر در خراسان رضوی. جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 5، 37-54.
25
Asfaw, S., Pallante, G., & Palma, A., 2018. Diversification strategies and adaptation deficit: Evidence from rural communities in Niger. World Development, 101, 219-234.
26
Carlisle, L., 2014. Diversity, flexibility, and the resilience effect: lessons from a social-ecological case study of diversified farming in the northern Great Plains, USA. Ecology and Society, 19(3), 45.
27
Cooper, S., & Wheeler, T., 2015. Adaptive governance: Livelihood innovation for climate resilience in Uganda, Geoforum, 65, 96–107.
28
http://ndc.irimo.ir/far/
29
Kelso, C., & Vogel, C., 2015. Diversity to decline-livelihood adaptations of the Namaqua Khoikhoi (1800–1900). Global Environmental Change, 35, 254-268.
30
Liebman, M., & Schulte, L. A., 2015. Enhancing agroecosystem performance and resilience through increased diversification of landscapes and cropping systems. Elementa: Science of the Anthropocene, 3(1), 000041.
31
Lin, B. B., 2011. Resilience in agriculture through crop diversification: adaptive management for environmental change. BioScience, 61(3), 183-193.
32
World Bank., 2007, Rural Non-Farm Economy, Retrieved from: http://go.worldbank.org/19NI77
33
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی چالشهای مدیریت منابع محیطی در مناطق روستایی (نمونه موردی: شهرستان بینالود)
با توجه به اینکه مناطق روستایی بخش عمدهای از منابع طبیعی را در برمیگیرند؛ برنامهریزی جهت رفع مسائل و بهکارگیری شیوههای کارآمد، جهت بهرهبرداری و مدیریت بهینه آن میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات زیست محیطی و اقتصادی – اجتماعی در زمینه توسعه روستاها باشد. روش تحلیل دادهها با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکهای است که پس از تنظیم پرسشنامه در اختیار 22 نفر از کارشناسان خبره قرار گرفت که با نظرسنجی از آنان، وزنهای مناسب هر معیار و زیر معیار تعیین شد. یافتهها حاکی از آن است چالشهایی ازجمله عدم وجود دستورالعمل تخصـصی ارزیـابی بـرای هـر یـک از پروژههای مشمول ارزیابی محیطی، عدم غربالگری در ارزیابی اثرات منابع محیطی، مشخص نبودن بحث منابع محیطی در آمایش سرزمین و جایگاه قانونی، فقدان اصلاح نظام بهرهبرداری از منابع طبیعی و مهار عوامل ناپایدار، عــدم بازدارنــدگی و ضــمانت اجرایــی در قــوانین ارزیــابی منابع محیطی که به ترتیب دارای ضریب تأثیر (013/0)، (011/0)، (01/0)، (009/0)، (008/0) میباشند؛ ازجمله مهمترین چالشها و دسترسی به امکانات و تخریب زیستمحیطی در روستا، ضعف سازوکار قانون در صیانت از منابع، ضعف مقررات در سرمایهگذاری منابع قانونی که به ترتیب دارای ضریب تأثیر (0004/0)، (0006/0)، (0007/0)، ازجمله کماهمیتترین چالشهای پیش روی مدیریت منابع طبیعی هستند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32846_f642958a8757cc71274dc8cfbd1e1307.pdf
2019-01-21
53
70
10.22067/geo.v0i0.69713
مدیریت منابع محیطی
چالش های مدیریتی
فرایند تحلیل شبکهای
شهرستان بینالود
علی اکبر
عنابستانی
anabestani@um.ac.ir
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مریم
نادری
dr.anabestani@yahoo.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
بازوبندی، حسین؛ ارفعی، طلعت؛ 1385. جغرافیای بخش طرقبه. مشهد: انتشارات سنبله.
1
بیات، ناصر؛ رستگار، ابراهیم؛ عزیزی، فاطمه؛ 1390. حفاظت از محیطزیست و مدیریت منابع خاک روستایی در ایران. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 1(2)، 78-63.
2
سفلایی، الهام؛ خوشمنشزاده، بهنوش؛ روستایی، نادیا؛ 1387. مدیریت زیستمحیطی منابع آب. دومین همایش نمایشگاه تخصصی مهندسی محیطزیست، دانشگاه تهران، خرداد 1387.
3
شاه ولی، منصور؛ یوسفی نژاد، مجید؛ 1383. بررسی شناخت و نحوه بهکارگیری رهیافت مهیاسازی در مدیریت سازمانهای منابع طبیعی. مجله چشمانداز مدیریت بازرگانی، (7 و 87)، 93-112.
4
صالحآبادی، ریحانه؛ 1392. بررسی چالشهای هیدروپلتیک منابع آب در منطقه ژئوپلتیک آسیای مرکزی. فصلنامه سیاست خارجی، شماره 28(2)، 347-381.
5
عابدی سروستانی، احمد؛ 1392. بررسی نقش و جایگاه مشارکتی شوراهای محلی در حفاظت از منابع طبیعی. نشریه حفاظت و بهرهبرداری از منابع طبیعی، 4(1)، 1-21.
6
عدل، حمیدرضا؛ محقق، کاظم؛ 1383. منابع طبیعی، روندهای تخریب و ضرورت اصلاح قوانین. کد موضوعی: ۳۸۰، شماره مسلسل: ۷۰. تهران: دفتر پژوهشهای زیربنایی مجلس.
7
عنابستانی، علیاکبر؛ خسروبیگی، رضا؛ تقیلو، علیاکبر؛ شمسالدینی، رضا؛ 1390. سطحبندی پایداری توسعه روستایی با استفاده از فن تصمیمگیری چند معیاره برنامهریزی توافقی Cp (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کمیجان). فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، 3(2)، 126-107.
8
قاسمی، محمدعلی؛ قاسمی، علیاصغر؛ 1385. نگرش سیستماتیک به زمینههای فعالیت سازمانهای غیردولتی در مدیریت منابع محیطی. مجله جهاد، 271، 1-5.
9
قربانی، مهدی؛ آذرنیوند، حسین؛ مهرابی، علی اکبر؛ باستانی، سوسن؛ نایبی، هوشنگ؛ 1391. تحلیل شبکه اجتماعی: رویکردی نوین در سیاستگذاری و برنامهریزی مدیریت مشارکتی منابع طبیعی. نشریه مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران)، 65(4)، 553-568.
10
قربانی، مهدی؛ راسخی، ساره؛ سلیمی، جمیله؛ روغنی، ربابه؛ 1393. مدیریت منابع طبیعی در مقیاس محلی، سرمایة اجتماعی و قدرت اجتماعی در شبکة ذینفعان محلی مطالعة موردی: سامان عرفی گجیندشت- منطقة کلاته رودبار دامغان. فصلنامه پژوهشهای روستایی، 5(4)، 779-808.
11
کالدیکوت، هلن؛ 1373. اگر این سیاره را دوست دارید، طرحی برای مداوای زمین. ترجمه منصور عاصمی، انتشارات پاز.
12
کمالی مهاجر، مرضیه؛ فراهانی، بنفشه؛ 1391. فرهنگ زیستمحیطی راهکاری جهت توسعه گردشگری پایدار. اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گری ایران زمین، کرمانشاه: 14-1.
13
لطفی، حیدر؛ نامی، محمدحسین؛ حسنپور، جعفر؛ بحیرایی، حمید؛ 1390. امنیت زیستمحیطی و سیاستگذاری امنیت ملی. فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 3(4)، 144-121.
14
مرادزاده، عبدالباسط؛ 1391. بررسی تحلیلی و اولویت بندی عمدهترین موانع و چالشهای مدیریت کسب و کار در استان سیستان و بلوچستان (مطالعه موردی: بخش معدن). کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان .
15
Brown, M. E., 2006. Assessing natural resource management challenges in Senegal using data from participatory rural appraisals and remote sensing. World Development, 34(4), 751-767.
16
Carraro, C. (Ed.)., 1999. International environmental agreements on climate change (Vol. 13). Springer Science & Business Media. Kluwer Academic Publishers.
17
Coria, J., & Sterner, T., 2011. Natural resource management: Challenges and policy options. Annu. Rev. Resour. Econ., 3(1), 203-230.
18
Duryea, M. L., & Hermansen, L. A., 2002. Challenges to forest resource management and conservation. Human Influences on Forest Ecosystems: The Southern Wildland–Urban Interface Assessment. USDA Forest Service, 93-113.
19
Journal of Environment and Natural Resource Management,. 2011. IFAD’s Growing Commitment (International Fund for Agricultural Development). Retrieved from https://www.ifad.org/web/latest/news-detail/asset/40174760.
20
Kumar, H. D., 1977. Modern concepts of ecology (No. QH 541. K85). Vikas publishing House PVT LTD
21
Loch, Adam. 2005. Australian Water Summit The future of Australia’s Water Industry 30th & 31st of March, 2005 at the Sydney Convention and Exhibition Center. Sydney NSW. Natural Resource Management: Challenges and opportunities for the catchment management authority (Part II). Retrieved from https://www.waterindustry.com.au/smartwatersummit
22
Sustainable Development Foundation: Project Implementation., 1996-2003. Sustainable Natural Resources through the Hands of the Communities, and with the Support of Society. https://www.globalgiving.org/pfil/878/projdoc.doc.
23
ORIGINAL_ARTICLE
پایش روند دورنمای فرینهای سرد ایران مبتنی بر برونداد مدل دینامیکی EH5OM
دگرگونیهای آب وهوایی که ناشی از دگرگونی توزیع مقادیر فرین است به یکی از بحرانهای پیش روی بشر در سده اخیر تبدیلشده است. با آشکار شدن دگردیسی آب وهوا در مقیاس منطقه ای و بسامد رخدادهای فرین این پژوهش پایش دورنمای اثر گرمایش جهانی بر روند فرینهای سرد ایران را هدف اصلی خود قرار داده است. به این منظور دادههای مدل دینامیکی ترکیبی هواسپهر-اقیانوس EH5OM تحت سناریو انتشار A1B برای دوره زمانی 1/01/2015 تا 31/12/2050 میلادی با تفکیک مکانی 75/1×75/1 درجه قوسی از مرکز فیزیک ماکس پلانک بارگیری گردید. در گام بعدی جهت ریزمقیاس نمایی مدل EH5OM از مدل مرکز فیزیک نظری عبدالسلام موسوم به REGCM4 استفاده شد و دادههای مدل با تفکیک مکانی 27/0×27/0 درجه قوسی خروجی گرفته و ماتریسی به ابعاد 2140×13410 ایجاد گردید. برای شناسایی روزهای فرین سرد از نمایه بهنجار شدهی دمای فوجیبه فومیاکی موسوم به انحراف بهنجار شدۀ دما (NTD) استفاده شد و روند روزهای فرین با استفاده از روش نا پارامتریک Mann-Kendall و شیب روند با استفاده از روش Sen's محاسبه و در گام پایانی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده (SOM) نقشههای ماهیانه ترسیم گردید. نتایج نشان داد بر اساس سناریو A1B بیشینه روند کاهشی فرینهای سرد مربوط به فصل بهار، ماه دسامبر، مارس و ژانویه است و در مقابل بیشینه گستره روند مثبت فرینهای سرد ایران در ماههای اکتبر و نوامبر نمایان گشت که این نکته گویای دگرگونی بیهنجاری منفی دمای کشور در دهههای آینده در فصل پاییز میباشد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32866_a441e46a57a567873f565014e384430e.pdf
2019-01-21
71
88
10.22067/geo.v7i2.67384
فرین سرد
مدل EH5OM
شیب روند
مدل RegCm4
ایران
محمود
احمدی
ma_ahmadi@sbu.ac.ir
1
دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
عباسعلی
داداشی رودباری
dadashiabbasali@gmail.com
2
شهید بهشتی
AUTHOR
رضا
ابراهیمی
iran_alasht@yahoo.com
3
دانشگاه یزد
AUTHOR
احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ 1395. دستورالعمل اجرایی ریز پیمانه نمایی آماری سریهای روزانه آبوهوا. انتشارات نوید مهر، تهران.
1
احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ ابراهیمی، رضا؛ a1396. دورنمای فرینهای گرم ایران مبتنی بر برونداد مدل میانمقیاس منطقه ایی (REGCM4). جغرافیا (فصلنامه علمی-پژوهشی و بینالمللی انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، شماره 52، صص 67-80.
2
احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ ابراهیمی، رضا؛ b1396. مدلسازی روابط اثر توپوگرافی بر دورنمای نیاز گرمایشی ایران با استفاده از مدل میانمقیاس منطقه ایی REGCM4. برنامهریزی و آمایش فضا، شماره 3، صص 27-53.
3
امیدوار، کمال؛ ابراهیمی، رضا؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ ملک میرزایی، مریم؛ 1394. واکاوی زمانی-مکانی فرینهای سرد ایران تحت تأثیر گرمایش جهانی بهمنظور کاهش مخاطرات. دانش مخاطرات، شماره 4، صص 423-437.
4
بابائیان، ایمان؛ مدیران، راهله؛ 1386. پیکربندی مدل اقلیم منطقهای برای شبیهسازی بارش و دما فصل پاییز در خراسان. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 7، صص 107-120.
5
براتی، غلامرضا؛ موسوی، سید شفیع؛ 1384. جابجایی مکانی موجهای زمستانی گرما در ایران. مجله جغرافیا و توسعه، دوره 3، شماره پیاپی 5، صص 41-52.
6
داداشی رودباری، عباسعلی؛ فلاح قالهری؛ غلامعباس؛ کرمی، مختار؛ باعقیده، محمد؛ 1394. تحلیل تغییرات بارش حوضه آبریز هراز با استفاده از روشهای آماری و تکنیک تحلیل طیفی. هیدروژومورفولوژی، شماره 7، صص 59-86.
7
دارند، محمد؛ 1390. تحلیل همدید سرماهای فرین ایران. رساله دکتری جغرافیای طبیعی به راهنمایی دکتر سید ابوالفضل مسعودیان دانشگاه اصفهان، اصفهان.
8
دارند، محمد؛ مسعودیان، سید ابوالفضل؛ 1394. شناسایی و تحلیل الگوهای ناهنجاری ضخامت سرماهای فرین ایرانزمین (طی بازه زمانی 1340 تا 1383). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 3، صص 105-120.
9
رحیم زاده، فاطمه؛ عسگری، احمد؛ فتاحی، ابراهیم؛ محمدیان، نوشین؛ تقی پور، افسانه؛ 1392. روند نمایههای حدی اقلیمی دما در ایران طی دوره 2003-1951. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 93، صص 144-119.
10
علیجانی، بهلول، فرج زاده، حسن؛ 1392. تحلیل روند شاخصهای دمای فرین در شمال ایران. مجله جغرافیا و جغرافیا و برنامهریزی، شماره 52، صص 24-23.
11
علیجانی، بهلول؛ روشنی، احمد؛ پرک، فاطمه؛ حیدری، روحالله؛ 1391. روند تغییرپذیری فرینهای دما با استفاده از شاخصهای تغییر اقلیم در ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 2، صص 17-28.
12
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ دارند، محمد؛ 1389. شناسایی و پهنهبندی نواحی دمای فرین سرد ایران. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شماره 2، ص 43-54.
13
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ دارند، محمد؛ 1390. تحلیل همدید سرماهای فرین ایران. جغرافیا و توسعه، شماره 22، صص 165-185.
14
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ دارند، محمد؛ 1391. تحلیل زمانی-مکانی روند روزهای فرین سرد ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 2، صص 37-56.
15
مسعودیان، سید ابوالفضل؛ زینالی، حمیده؛ حجتی زاده، رحیم؛ 1389. نواحی دمایی ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 89، صص 171-184.
16
مکرم، مرضیه؛ نگهبان، سعید؛ 1394. طبقهبندی لند فرمها با استفاده از شبکههای عصبی خودسازمانده (Self-organization map) (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گاوخونی). فصلنامه کواترنری ایران (علمی-پژوهشی)، شماره 3، صص 225-238.
17
Alexander, L. V., Zhang, X., Peterson, T. C., Caesar, J., Gleason, B., Klein Tank, A. M. G., & Tagipour, A., 2006. Global observed changes in daily climate extremes of temperature and precipitation. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 111(D5).
18
Anthes, R. A., Hsie, E. Y., & Kuo, Y. H., 1987. Description of the Penn State/NCAR mesoscale model version 4 (MM4) (p. 66). Boulder, CO.: NCAR.
19
Dastagir, M. R., 2015. Modeling recent climate change induced extreme events in Bangladesh: a review. Weather and Climate Extremes, 7, 49-60.
20
Dickinson, R. E., Kennedy, P. J., & Henderson-Sellers, A., 1993. Biosphere-atmosphere transfer scheme (BATS) version 1e as coupled to the NCAR community climate model. National Center for Atmospheric Research, Climate and Global Dynamics Division.
21
Fujibe, F., Yamazaki, N., Kobayashi, K., & Nakamigawa, H., 2007. Long-term changes of temperature extremes and day-to-day variability in Japan, papers in Meterology and Geophysics.
22
Houghton JT, Ding Y, Griggs DJ, Noguer M, van der Linden P, Dai X, Maskell K, Johnson CI (eds) 2001. Climate change 2001: the scientific basis. Contribution of working group I to the third assessment report of the IntergovernmentalPanel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, UK, p 881.
23
IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) 2007. Summary for policy makers. In: IPCC. Climate change: The physical Science basic, Contribution of working group first to the Fourth assessment report of the intergovernmental panel on climate change, Cambridge university press, 450p.
24
Kendall, M., 1975. Multivariate analysis. Charles Griffin.
25
Kiehl, J. T., J. J. Hack, G. B. Bonan, B. A. Boville, B. P. Breigleb,D. Williamson, and P. Rasch., 1996. Description of NCAR Community Climate Model (CCM3). National Center for Atmospheric Research Tech. Rep. NCAR/TN-4201STR, 152 pp.
26
Mann, H. B., 1945 .Nonparametric tests against trend. Econometrical: Journal of the Econometric Society, 245-259.
27
Pal, J. S., Giorgi, F., Bi, X., Elguindi, N., Solmon, F., GAO, X., & Ashfaq, M., 2007. Regional climate modeling for the developing world: the ICTP RegCM3 and RegCNET. Bulletin of the American Meteorological Society, 88(9), 1395.
28
Peterson, T. C., Folland, C., Gruza, G., Hogg, W., Mokssit, A., & Plummer, N., 2001. Report of the Activities of the Working Group on Climate Change Detection and Related Rapporteurs, Tech. Doc. 1071, 146 pp., World Meteorol. Organ. Geneva, Switzerland.
29
Randall, D. A., Wood, R. A., Bony, S., Colman, R., Fichefet, T., Fyfe, J., ... & Stouffer, R. J., 2007. Climate models and their evaluation. In Climate change 2007: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the IPCC (FAR) (pp. 589-662). Cambridge University Press.
30
Robaa, S. M., & Al-Barazanji, Z. J., 2013. Trends of annual mean surface air temperature over Iraq. Nature and Science, 11(12), 138-145.
31
Roeckner, E., Brokopf, R., Esch, M., Giorgetta, M., Hagemann, S., Kornblueh, L., & Schulzweida, U., 2006. Sensitivity of simulated climate to horizontal and vertical resolution in the ECHAM5 atmosphere model. Journal of Climate, 19(16), 3771-3791.
32
Roshan, G. R., & Grab, S. W. (2012). Regional climate change scenarios and their impacts on water requirements for wheat production in Iran. Int J Plant Prod, 6(2), 239-266.
33
Schatzmann, J., & Ghanem, M., 2003. Using self-organizing maps to visualize clusters and trends in multidimensional datasets. Department of Computing Data Mining Group, Imperial College, London, 132.
34
Sen, P. K., 1968. Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s Tau. Journal of the American Statistical Association. 63. pp. 1379-1389.
35
Sillmann, J., & Roeckner, E., 2008. Indices for extreme events in projections of anthropogenic climate change. Climatic Change, 86(1-2), 83-104.
36
Thiel, H., 1950. A rank-invariant method of linear and polynomial regression analysis: part3. Proceeding of Koninalijke Nederland's Academies van Weinenschatpen A. 53, pp. 1397-1412.
37
WMO., 2014. WMO statement on the status of the global climate in 2014.
38
ORIGINAL_ARTICLE
روند وردایی فرینهای اقلیمی براساس شاخصهای ترکیبی تغییر اقلیم در گستره ایران
تغییرات آبوهوایی و گرمایش جهانی اثرات بسیار زیادی بر جوامع و بوم سامانهها دارد. شناسایی حوادث فرین آبوهوایی در مقیاس مکانی و زمانی، بهمنظور برنامهریزی جهت کاهش آثار سوء و افزایش استراتژیهای انطباق بسیار حائز اهمیت است. استفاده از شاخصهای ترکیبی شناخت بهتری از وضعیت روند تغییرات آبوهوایی را ارائه میدهد. لذا مجموعهای از شاخصهای ترکیبی ارائه شده توسط گروه بینالمللی ارزیابی آبوهوایی اروپا (ECA&D) ، بهمنظور ترسیم بهتر روند فرینهای آب وهوایی در گستره ایران استفاده شده است. بر این اساس دادههای روزانه 47 ایستگاه سینوپتیک کشور در دوره آماری 1981 تا 2015 استخراج و مورد آنالیز قرار گرفت. در این پژوهش شاخصهای سرد-خشک، سرد-مرطوب، گرم-خشک، گرم-مرطوب، شاخص اقلیم گردشگری و شاخص جهانی حرارتی محاسبه شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده رخداد تغییر اساسی در رفتار مقادیر فرین ترکیبی دما و بارش در سه دهه گذشته است. کاهش در فراوانی حالتهای سرد و افزایش در فراوانی حالتهای گرم در بیش از 80 درصد ایستگاهها دیده میشود. همچنین، شاخص جهانی دما نیز نشان دهنده افزایش معنی دار فراوانی روزهای با تنش گرمای شدید () و کاهش معنادار فراوانی روزهای بدون تنش گرمایی () است که در مقایسه با سایر شاخصهای ترکیبی دما و بارش از پیوستگی فضایی مناسبی در سطح ایران برخوردار است. روند شاخص اقلیم گردشگری (TCI)، شامل دو زیر مجموعه، تعداد روزهای با TCI≥60 و تعداد روزهای با TCI≥80 نیز تغییرات مشابهی دارد و پیوستگی ضعیفتری را در سطح کشور نشان میدهد. بیشینه وردایی معنادار فرینهای ترکیبی در بخشهای شمالغربی کشور دیده میشود که میتواند در برنامهریزی برای کاهش آثار سوء و افزایش سازگاری در کشور مورد توجه قرار گیرد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32879_fc6828e0a0169a11a6f9b1b59aeaf6ac.pdf
2019-01-21
89
110
10.22067/geo.v0i0.67984
وردایی و تغییر اقلیم
شاخص های ترکیبی
ایران
حسین
اسماعیلی
climate1391@gmail.com
1
دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
احمد
روشنی
ahmadroushani@gmail.com
2
دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
علیرضا
شکیبا
mypauk28@gmail.com
3
شهید بهشتی
AUTHOR
فاطمه
پرک
f.parak@yahoo.com
4
دانشگاه خوارزمی تهران
AUTHOR
AghaKouchak A, Cheng L, Mazdiyasni O, Farahmand A., 2014. Global warming and changes in risk of concurrent climate extremes: Insights from the 2014 California drought.Geophys. Res. Lett41: 8847–8852, doi:10.1002/2014GL062308.
1
Alexander L, Yang H, Perkins S., 2013. ClimPACT Indices and software. A document prepared on behalf of The Commission for Climatology (CCl) Expert Team on Climate Risk and Sector-Specific Climate Indices (ET CRSCI).
2
Alexander LV, Zhang X, Peterson TC, Caesar J, Gleason B, Klein Tank AMG, Haylock M, Collins D, Trewin B, Rahim F, Tagipour A, Kumar Kolli R, Revadekar JV, Griffiths G, Vincent L, Stephenson DB, Burn J, Aguilar E, Brunet M, Taylor M, New M, Zhai P, Rusticucci M, Vazquez Aguirre JL,. 2006. Global observedchanges in daily climate extremes of temperature and precipitation. Journal of Geophysical Research-Atmospheres 111: D05109. DOI: 10.1029/2005JD006290.
3
Alijani, B, Roshani, A, Parak, F and Heidari, R., 2013. Trends in extreme daily temperature using climate change indices in Iran. Geography and environmental hazards, 1 (2), 17-28. doi: 10.22067 / geo.v1i2.18617
4
Allen G.R, Pereira S.P, Raes D, Smith M., 1998. Crop evapotranspiration-Guideline for computing crop water requirements. FAO - Food and Agriculture Organization of the United Natuins.
5
Arsenovic P, Tosic I, Unkasevic M., 2013. SEASONAL ANALYSIS OF WARM DAYS IN BELGRADE AND NIS. J. Geogr. Inst. Cvijic. 63(4):(1 10). DOI: 10.2298/IJGI1304001A.
6
Beniston M. 2011. Trends in joint quantiles of temperature and precipitation in Europe since 1901 and projected for 2100. GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS, VOL. 36, L07707, doi:10.1029/2008GL037119, 2009
7
Broede P, Fiala D, Blazejczyk K, Holmer I, Jendritzky G, Kampmann B, Tinz B, Havenith G., 2012. Deriving the operational procedure for the Universal Thermal Climate Index (UTCI). Int J Biometeorol.56(3):481–494. doi:10.1007/s00484-011-0454-1
8
CCSP. 2008. Weather and Climate Extremes in a Changing Climate. Regions of Focus: North America, Hawaii, Caribbean, and U.S. Pacific Islands. A Report by the U.S. Climate Change Science Program and the Subcommittee on Global Change Research. [Thomas R. Karl, Gerald A. Meehl, Christopher D. Miller, Susan J. Hassol, Anne M. Waple and William L. Murray (eds.)]. Department of Commerce, NOAA’s National Climatic Data Center, Washington, D.C., USA, 164 pp.
9
Estrella N, Menzel A., 2012. Recent and future climate extremesarising from changes to the bivariate distribution of temperature and precipitation in Bavaria, Germany. Int. J. Climatol. 33 1687–95.
10
Fan L, Chen D., 2016. Trends in extreme precipitation indices across China detected using quantile regression. Atmos. Sci. Let. 17: 400–406.
11
Filho W.L, Musa H, Cavan G, O'Hare P, Seixas J. 2016. Climate Change Adaptation, Resilience and Hazards. Springer. DOI 10.1007/978-3-319-39880-8.
12
Hao Z, AghaKouchak A, Phillips T. J., 2013. Changes in concurrent monthly precipitation and temperature extremes. Environ Res Lett. doi:10.1088/17489326/8/3/034014.
13
IPCC, 2007. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B., Tignor, M., Miller, H.L. (Eds.), Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 966 pp.
14
IPCC, 2013. Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Stocker, T.F., Qin, D., Plattner, G.K., Tignor, M.M.B., Allen, S.K., Boschung, J., Nauels, A., Xia, Y., Bex, V., Midgley, P.M. (Eds.), Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 966 pp.
15
Kanji G.K., 2006. 100 STATISTICAL TESTS. SAGE Publications Ltd, ISBN-13 978 1 4129 2376 7 (Pbk).
16
Lemke B, Kjellstrom T., 2012. Calculating Workplace WBGT from Meteorological Data: A Tool for Climate Change Assessment. IndustrialHealth.50: 267–278.
17
Leonard M, Westra S, Phatak A, Lambert M, Hurk V.D B, McInnes K, Risbey J, Schuster S, Jakob D, Stafford-Smith M., 2014. A compound event framework for understanding extreme impacts. WIREs Clim Change.5:113–128. doi: 10.1002/wcc.252.
18
Leonard M, Westra S, Phatak A, Lambert M, Hurk, B.V.D, McInnes K, Risbey J, Schuster S, Jakob D, Stafford-Smith M., 2014. A compound event framework for understanding extreme impacts. WIREs Clim Change. 5:113–128. doi: 10.1002/wcc.252.
19
Liu C, Allan R P, Huffman G J., 2012. Co-variation of temperature and precipitation in CMIP5 models and satellite observations. Geophysics. Res. Lett.39 : L13803.
20
Lopez-Moreno g J.I, Vicente-Serrano S.M, Moran-Tejeda E, Lorenzo-Lacruz J, KenawyA, Beniston M., 2011. Effects of the North Atlantic Oscillation (NAO) on combined temperature and precipitation winter modes in the Mediterranean mountains: Observed relationshi-ps and projections for the 21st century. Global and Planetary Change. 77. 62–76.
21
Miao C, Sun Q, Duan Q, Wang Y., 2016. Joint analysis of changes in temperature and precipitation on the Loess Plateau during the period 1961–2011. Climate Dynamics.47: 3221. doi:10.1007/s00382-016-3022-x
22
Mieczkowski Z., 1985. The Tourism Climatic Index: a method of evaluating world climate fortourism. Can Geogr29:220–233.
23
Pappenberger P, Jendritzky G, Staiger H, Dutra E, Giuseppe F. Di, Richardson D. S, Cloke H. L., 2015. Global forecasting of thermal health hazards: the skill of probabilistic predictions of the Universal Thermal Climate Index (UTCI). Int J Biometeorol.59:311–323.
24
Parak F, Roshani A, BodaghJamali J., 2015. Trends and Anomalies in Daily Climate Extremes over Iran during 1961–2010. Journal of Environmental and Agricultural Sciences. ISSN: 2313-8629.
25
Project team ECA&D, Royal Netherlands Meteorological Institute KNMI., 2013. EUMETNET/ECSN optional programme: ’European Climate Assessment & Dataset (ECA&D)’ Algorithm Theoretical Basis Document (ATBD), Version : 10.7.
26
Rahimzadeh F, Asgari A, Fattahi E., 2009. Variability of extreme temperature and precipitation in Iran during recent decades. Int. J. Climatol. 29:329–343.
27
Romm., 2015. CLIMATE CHANGE (WHAT EVERYONE NEEDS TO KNOW). Oxford University Press, ISBN-13 978-0190250171.
28
Tabari H, ShiftehSomee B, RezaeianZadeh M. 2011. Testing for long-term trends in climatic variables in Iran. Atmosph. Res. 100:132 –140.
29
Vincent L.A, Wang X.L, Milewska E.J, Wan H, Feng Y, Swail V., 2012. A Second Generation of Homogenized Canadian Monthly Surface Air Temperature for Climate Trend Analysis. JGR Atmospheres. 117: D18110, do: 10.1029/2012JD017859.
30
Wang X. L. L., 2008. Accounting for autocorrelation in detecting mean-shifts in climate data series using the penalized maximal t or F test. J. App. Met. Climatol. 47: 2423-2444.
31
Wang X.L, Wen Q, Wu Y., 2007. Penalized Maximal t Test for Detecting Undocumented Mean Change in Climate Data Series. Journal of Applied Meteorology and Climatology. DOI: 10.1175/JAM2504.1.
32
Wang X.L, Y. Feng, published online July., 2013: RHtestsV4 User Manual. Climate Research Division, Atmospheric Science and Technology Directorate, science and Technology Branch, Environment Canada. 28 pp. [Available online at http:etccdi. Pacific climate. Org/software.shtml, http://etccdi.pacificclimate.org/software.shtml.].
33
World Meteorological Organization, Geneva., 2011. Guide to Climatological Practices. WMO-No. 100.
34
World Meteorological Organization., 2009. Guidelines on Analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation. Climate Data and Monitoring WCDMP-No. 72.
35
Yue S, Pilon P. and Cavadias G., 2002. Power of teh Mann-Kendall and Spearman’s rho tests for detecting monotonic trends in hydrological series. Journal of Hydrology. 259: 254-271.
36
Zhang X, Alexander L, Hegerl G.C, Jones P, Tank A.K, Peterson T.C, Trewin B, Zwiers F.W., 2011. Indices for monitoring changes in extremes based on daily temperature and precipitation data. WIREs Clim Change.doi: 10.1002/wcc.147.
37
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل رفتار انسانهای گرفتارشده در مخاطرات آتشسوزی بر اساس مدل تصمیمگیری برای اقدام محافظتی [PADM](مورد مطالعه: ساختمانهای بلند اداری شهر تهران)
تحلیل رفتار افراد در هنگام مخاطرات و در مرحله پیش از فرار عامل مهمی در جهت پیشبینی تصمیمسازیهای فرار مخصوصاً در ساختمانهای بلند به علت داشتن ارتفاع و تعداد افراد است. فرار افراد ارتباط مستقیم با ادراک خطر آنها دارد. هر چه ادراک خطر بالاتر رود زمان خروج افراد در مرحله پیش از فرار نیز کاهش مییابد. این مطالعه باهدف، ابتدا تعیین رفتارهای افراد گرفتار شده در حریق در مرحله پیش از فرار و سپس بر اساس مدل تصمیمگیری برای اقدام محافظتی، سنجش میزان ادراک خطر این رفتارها و درنهایت تعیین رفتارهایی که در مرحله پیش از فرار زمان بیشتری را به خود اختصاص میدهد، تبیین میگردد. روش تحقیق از نوع ترکیبی و ضریب تعیین(R2) و همچنین ضریب مسیر(Beta)، از تحلیل نرمافزار Spss22، از طریق تحلیل رگرسیون خطی به دست آمده است. دامنه تحقیق شامل 8 ساختمان بلند اداری در معرض حریق قرار گرفته در بین سالهای 1396-1390 در تهران است که دارای حجم نمونه 245 نفر از افرادی است که یا در حریق گرفتارشدهاند و یا در جریان فرار شرکت کردهاند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که اولاً: رفتارهای شکل گرفته در مرحله پیش از فرار در دو قسمت عملکردی و اطلاعاتی دستهبندی میشود و ثانیاً: بر اساس مدل تصمیمگیری برای اقدام محافظتی رفتارهای"عدم باز کردن درب واحد به علت دود گیر بودن در لابی و راهرو"،"جمعآوری داراییها"و "با توجه به آشنایی از مسیر، مکان راه پله را پیدا کردم"دارای بیشترین رابطه با ادراک خطر و صرف زمان کمتری است. افزودن شدت و اعتبار نشانهها و هشدارها، اطلاعرسانی صوتی، نصب تابلوها و علائم و بالا بردن سطح آشنایی از مکان افراد در ساختمانهای بلند اداری، باعث بالا رفتن ادراک خطر و کاهش زمان فرار در مخاطرات آتشسوزی میشود.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32913_a7beb4f06eb12f3f13c53b155e11f631.pdf
2019-01-21
111
130
10.22067/geo.v0i0.75934
ساختمان بلند اداری
رفتار انسان
مدل تصمیم گیری برای اقدام محافظتی
مخاطرات آتش سوزی
سید یاسر
موسوی
seyedyasermousavi59@gmail.com
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
AUTHOR
شهاب
کریمی نیا
shahab.kariminia.57@gmail.com
2
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
LEAD_AUTHOR
شیرین
طغیانی
toghyani.shirin@gmail.com
3
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
AUTHOR
مقیمی، ابراهیم؛ 1394. دانش مخاطرات(برای زندگی با کیفیت بهتر). دانشگاه تهران، چاپ دوم، تهران.
1
مقیمی، ابراهیم؛ پاییز1395. «چرا دانش مخاطرات؟ (دیدگاهی جدید برای درک مخاطرات)». مدیریت مخاطرات محیطی، دوره3، شماره3، 197-191.
2
Akutsu, I., 2015. Evacuation notification terminal device and evacuation notification system. Google Patents.
3
Averill, J. D., Mileti, D. S., Peacock, R. D., Kuligowski, E. D., Groner, N., Proulx, G., Nelson, H. E., 2005. Federal Building and Fire Safety Investigation of the World Trade Center Disaster Occupant Behavior, Egress, and Emergency Communications (Draft). National Institute of Standards and Technology press.
4
Boyce, K., McConnell, N., Shields, J., 2017. Evacuation response behaviour in unannounced evacuation of licensed premises. Fire and Materials, 41(5): 454-466.
5
Bryan, J. L., 1983. A review of the examination and analysis of the dynamics of human behavior in the fire at the MGM Grand Hotel, Clark County, Nevada as determined from a selected questionnaire population. Fire safety journal, 5(3-4): 233-240.
6
Bryan, J. L., 2002. Behavioral response to fire and smoke. SFPE handbook of fire protection engineering, 2: 42.
7
BSI, P., 2004. The application of fire safety engineering principles to fire safety design of buildings. Part 6: human factors: life safety strategies—occupant evacuation, behaviour and conditions (sub-system 7974-6). British Standards Institute Google Scholar.
8
Cahyanto, I., Pennington-Gray, L., Thapa, B., Srinivasan, S., Villegas, J., Matyas, C., Kiousis, S., 2016. Predicting information seeking regarding hurricane evacuation in the destination. Tourism Management, 52: 264-275.
9
Dash, N., Gladwin, H., 2007. Evacuation decision making and behavioral responses: Individual and household. Natural Hazards Review, 8(3) : 69-77.
10
Day, R. C., Hulse, L. M., Galea, E. R., 2013. Response phase behaviours and response time predictors of the 9/11 World Trade Center evacuation. Fire technology, 49(3) : 657-678.
11
Galea, E. R., 2009. Evacuation Response Phase Behaviour. University of Greenwich.London: CMS Press.
12
Galea, E. R., Deere, S., Hopkin, C., Xie, H., 2017. Evacuation response behaviour of occupants in a large theatre during a live performance. Fire and Materials, 41(5) : 467-492.
13
Galea, E. R., Markus, S., Deere, S. J., Filippidis, L., 2015. Investigating the impact of culture on evacuation response behaviour. Paper presented at the 6th International Symposium on Human Behaviour in Fire.Interscience Communications Ltd, London.
14
Gwynne, S., Galea, E. R., Parke, J., Hickson, J., 2003. The collection and analysis of pre-evacuation times derived from evacuation trials and their application to evacuation modelling. Fire Technology, 39(2) : 173-195.
15
Gwynne, S., Kuligowski, E. D., Kinsey, M., Chisnell, R. M. D., Helton, J., Freedman, D., Lee, Y., 2015. Human behavior in fire-model development and application. Paper presented at the 6th International Symposium on Human Behaviour in Fire. Interscience Communications Ltd, London.
16
Hackman, C. L., Knowlden, A. P., 2014. Theory of reasoned action and theory of planned behavior-based dietary interventions in adolescents and young adults: a systematic review. Adolescent health, medicine and therapeutics, 5: 101-114.
17
Heath, R. L., Lee, J., Palenchar, M. J., Lemon, L. L., 2018. Risk communication emergency response preparedness: contextual assessment of the protective action decision model. Risk analysis, 38(2): 333-344.
18
Hopkin, C., Galea, E. R., Deere, S., 2015. A study of response behaviour in a theatre during a live performance. Paper presented at the 6th International Symposium on Human Behaviour in Fire. Interscience Communications Ltd, London.
19
Huang, S. K., Lindell, M. K., Prater, C. S., Wu, H.-C., Siebeneck, L. K., 2012. Household evacuation decision making in response to Hurricane Ike. Natural Hazards Review, 13(4) : 283-296.
20
Kinateder, M. T., 2013. Social influence in emergency situations–studies in virtual reality. PhD Thesis, Wurzburg University,pp 128.
21
Kinateder, M. T., Kuligowski, E. D., Reneke, P. A., Peacock, R. D., 2014. A review of risk perception in building fire evacuation, National Institute of Standards and Technology press.
22
Kinateder, M. T., Kuligowski, E. D., Reneke, P. A., Peacock, R. D., 2015. Risk perception in fire evacuation behavior revisited: definitions, related concepts, and empirical evidence. Fire science reviews, 4(1) : 1.
23
Kuligowski, E. D., 2013. Predicting human behavior during fires. Fire Technology, 49(1) : 101-120.
24
Kuligowski, E. D., 2017. Burning down the silos: integrating new perspectives from the social sciences into human behavior in fire research. Fire and materials, 41(5) : 389-411.
25
Kuligowski, E. D., Hoskins, B. L., 2011. Analysis of Occupant Behavior During a Highrise Office Building Fire. pedestrian and evacuation dynamics (pp. 685-697): Springer. Boston, MA.
26
Kuligowski, E. D., 2008. Modeling human behavior during building fires. National Institute of Standards and Technology press.
27
Kuligowski, E. D., 2009. The process of human behavior in fires. US Department of Commerce, National Institute of Standards and Technology.
28
Kuligowski, E. D., 2011. Terror defeated: occupant sensemaking, decision-making and protective action in the 2001 World Trade Center disaster. Ph.D Thesis,University of Colorado at Boulder, pp 218.
29
Kuligowski, E. D., 2016. Human behavior in fire. SFPE Handbook of Fire Protection Engineering (pp. 2070-2114): Springer.
30
Kuligowski, E. D., Hoskins, B. L., 2010. Occupant behavior in a high-rise office building fire. National Institute of Standards and Technology.
31
Kuligowski, E. D., Mileti, D. S., 2009. Modeling pre-evacuation delay by occupants in World Trade Center Towers 1 and 2 on September 11, 2001. Fire Safety Journal, 44(4) : 487-496.
32
Lindell, M. K., Perry, R. W., 2004. Communicating Environmental Risk in Multiethnic Communities (Communicating Effectively in Multicultural Contexts. Sage Publications Thousand Oaks, CA.
33
Lindell, M. K., Perry, R. W., 2012. The protective action decision model: theoretical modifications and additional evidence. Risk Analysis: An International Journal, 32(4) : 616-632.
34
Lindell, M. K., Prater, C. S., 2007. A hurricane evacuation management decision support system (EMDSS). Natural Hazards, 40(3) : 627-634.
35
Liu, S., Murray‐Tuite, P., Schweitzer, L., 2014. Incorporating household gathering and mode decisions in large‐scale no‐notice evacuation modeling. Computer‐Aided Civil and Infrastructure Engineering, 29(2) : 107-122.
36
Lo, S., Liu, M., Zhang, P., Yuen, R. K., 2009. An artificial neural-network based predictive model for pre-evacuation human response in domestic building fire. Fire Technology, 45(4), 431-449.
37
Lovreglio, R., 2016. Modelling decision-making in fire evacuation based on random utility theory. PhD PhD Thesis, Politecnico of Bari University, Italy, pp 192.
38
Lovreglio, R., Borri, D., Ronchi, E., Fonzone, A., Dell’Olio, L., 2015. The need of latent variables for modelling decision-making in evacuation simulations. Paper presented at the IX International Workshop on Planning and Evaluation, Bari.
39
McConnell, N., Boyce, K., Shields, J., Galea, E. R., Day, R., Hulse, L., 2010. The UK 9/11 evacuation study: Analysis of survivors’ recognition and response phase in WTC1. Fire Safety Journal, 45(1) : 21-34.
40
Mu, H., Wang, J., Mao, Z., Sun, J., Lo, S., Wang, Q., 2013. Pre-evacuation human reactions in fires: An attribution analysis considering psychological process. Procedia Engineering, 52:290-296.
41
Murray, A. T., 2013. Optimising the spatial location of urban fire stations. Fire Safety Journal, 62: 64-71.
42
Nakatani, K., Okuyama, Y., Hasegawa, Y., Satofuka, Y., Mizuyama, T., 2013. Influence of housing and urban development on debris flow flooding and deposition. Journal of Mountain Science, 10(2) : 273-280.
43
Nilsson, D., Johansson, A., 2009. Social influence during the initial phase of a fire evacuation—Analysis of evacuation experiments in a cinema theatre. Fire Safety Journal, 44(1) : 71-79.
44
Norazahar, N., Khan, F., Veitch, B., MacKinnon, S., 2014. Human and organizational factors assessment of the evacuation operation of BP Deepwater Horizon accident. Safety science, 70 : 41-49.
45
Olander, J., Ronchi, E., Lovreglio, R., Nilsson, D., 2017. Dissuasive exit signage for building fire evacuation. Applied ergonomics, 59: 84-93.
46
Proulx, G., 1993. A stress model for people facing a fire. Journal of Environmental Psychology, 13(2) : 137-147.
47
Proulx, G., 1995. Evacuation time and movement in apartment buildings. Fire safety journal, 24(3) :229-246.
48
Purser, D. A., Bensilum, M., 2001. Quantification of behaviour for engineering design standards and escape time calculations. Safety science, 38(2) :157-182.
49
Ronchi, E., Nilsson, D., Gwynne, S., 2012. Modelling the impact of emergency exit signs in tunnels. Fire Technology, 48(4) : 961-988.
50
Ryu, Y., Kim, S., 2015. Testing the heuristic/systematic information-processing model (HSM) on the perception of risk after the Fukushima nuclear accidents. Journal of Risk Research, 18(7) : 840-859.
51
Sime, J. D., 1992. Human behaviour in fires: Summary report. Central Fire Brigades Advisory Council for England and Wales London.
52
Stein, R., Buzcu‐Guven, B., Dueñas‐Osorio, L., Subramanian, D., Kahle, D., 2013. How risk perceptions influence evacuations from hurricanes and compliance with government directives. Policy Studies Journal, 41(2) : 319-342.
53
Sufianto, H., Green, A. R., 2012. Urban fire situation in Indonesia. Fire Technology, 48(2), 367-387.
54
Trumbo, C., Meyer, M. A., Marlatt, H., Peek, L., Morrissey, B., 2014. An assessment of change in risk perception and optimistic bias for hurricanes among Gulf Coast residents. Risk analysis, 34(6) : 1013-1024.
55
Tsai, W. K., 2012. Emergency exit indicator and emergency exit indicating system. Google Patents.
56
Tyshchuk, Y., Wallace, W. A., 2013. The use of social media by local government in response to an extreme event: Del norte county, CA response to the 2011 Japan tsunami. Paper presented at the 10th International ISCRAM Conference, Baden-Baden, Germany.
57
Wedig, K. J., Parent, D. R., Vermaak, A., 2014. Evacuation system with sensors. Google Patents.
58
Xie, H., Filippidis, L., Galea, E. R., Blackshields, D., Lawrence, P. J., 2012. Experimental analysis of the effectiveness of emergency signage and its implementation in evacuation simulation. Fire and Materials, 36(5-6) : 367-382.
59
Xin, J., Huang, C., 2013. Fire risk analysis of residential buildings based on scenario clusters and its application in fire risk management. Fire Safety Journal, 62: 72-78.
60
Yamazaki, T., Tamai, H., Owada, Y., Hattori, K., Taira, S. i., Hamaguchi, K., 2016. Urban Disaster Simulation Incorporating Human Psychological Models in Evacuation Behaviors. Paper presented at the International Conference on Information Technology in Disaster Risk Reduction,Sofia,Bulgaria.
61
Zhang, X., 2017. Study on rapid evacuation in high-rise buildings. Engineering science and technology, an international journal, 20(3) : 1203-1210.
62
Zhang, Y., 2013. Analysis on comprehensive risk assessment for urban fire: The case of Haikou City. Procedia Engineering, 52: 618-623.
63
Zhao, C., Lo, S. M., Zhang, S., Liu, M., 2009. A post-fire survey on the pre-evacuation human behavior. Fire Technology, 45(1) : 71.
64
Zhu, K.-j., Shi, Q., 2016. Experimental study on choice behavior of pedestrians during building evacuation. Procedia Engineering, 135: 207-216.
65
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد طوفانهای حوضه آبریز ارمند
در این پژوهش به تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد طوفانهای حوضه آبریز ارمند با بهرهگیری از رویکرد محیطی به گردشی پرداخته شده است. در این راستا، از پایگاه داده بارش روزانه ایستگاههای سینوپتیک چهارمحال و بختیاری استفاده شده است، طی سالهای 1352-1383 (طی 11315 روز) روی یاختههایی به ابعاد 14*14 کیلومتر، به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد و فراگیرترین بارشهای منطقه بر اساس شاخص پایه صدک 99 ام، برای تحلیل گزینش شد. فراوانی رودبادها و موقعیت آنها در محدوده وسیعی از صفر تا 120 درجه شرقی و صفر تا 80 درجه شمالی در 2 تراز 250 و 300 هکتوپاسکال طی 4 دیدهبانی همدید در ساعتهای 00:00، 06:00، 12:00 و 18:00 گرینویچ بررسی گردید. نتایج نشان میدهد که رودبادها از نظر زمانی در تراز 250 هکتوپاسکال در ساعت 06:00 فراوانی بالایی را نشان میدهد؛ در تراز 300 هکتوپاسکال عمدتاً در ساعت 18:00 بر روی منطقه مطالعاتی نمودی آشکار دارند. درعینحال، میانگین سرعت رودبادها روی نقشهها در این ساعتها که از یک سو منطبق بر رخداد بیشینه فراوانی رودبادها و از دیگر سو مقارن با وقوع بیشینه سرعت رودبادها در پهنه مطالعاتی است؛ بیانگر قرارگیری ربع چهارم هسته رودباد (که باافزایش تاوایی مثبت و همچنین واگرایی سطوح فوقانی و همگرایی سطوح پایین جو همراه است) بر روی حوضه آبریز ارمند است. بهطورکلی، کشیدگی رودباد در تراز 300 هکتوپاسکال در اغلب موارد در ساعت 18:00 نشان از ضخامت لایه ناپایدار دارد که میتواند بارشهای حدی و فراگیر را در حوضه آبریز ارمند ایجاد نماید.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32930_c9df73bf1ec6d17c9a25f61b83a9d32c.pdf
2019-01-21
131
146
10.22067/geo.v0i0.50623
تحلیل فراوانی
ناپایداری
رودباد
بارشهای حدی
همگرایی
واگرایی
حوضه آبریز ارمند
علیرضا
دهقانپور
a_dehghanpour@pnu.ac.ir
1
دانشگاه پیام نور مرکز یزد
LEAD_AUTHOR
زینب
عاشوری
flora@yahoo.com
2
دانشگاه پیام نور مرکز یزد
AUTHOR
بابائیان، ایمان و همکاران؛1380)، بررسی الگوی سینوپتیکی سیل تابستان 1380 استانهای گلستان و شمال خراسان، بولتن علمی مرکز ملی اقلیمشناسی، سال اول، شماره پنجم، تهران.
1
حلبیان، امیرحسین؛ حسینعلی پور جزی، فرشته؛ 1393. تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با بارشهای حدی و فراگیر در کرانههای غربی خزر، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 29، شماره اول، بهار 1393، صص 220- 205.
2
خسروی، محمود؛ 1380. ((تأثیر پدیده انسو بر ناهنجاریهای بارش تابستانی و پاییزی منطقه جنوب شرق ایران))، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره پیاپی 62، پاییز، صص 174-141.
3
خوشحال دستجردی، جواد؛ 1376. تحلیل و ارائه مدلهای سینوپتیک کلیماتولوژی برای بارشهای بیش از صد میلیمتر در سواحل جنوبی دریای خزر، پایان نامه دکتری جغرافیای طبیعی گرایش اقلیم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، بهار.
4
علیجانی، بهلول؛ 1381. اقلیم شناسی سینوپتیک، تهران: سمت، 257.
5
فرج زاده اصل، منوچهر، لشکری، حسن و خورانی، اسدالله؛ 1384. ((تحلیل موقعیت رودباد در رابطه با سامانههای بارشی غرب کشور))، فصلنامه مدرس علوم انسانی ویژه جغرافیا، بهار 1386، صص 256- 239.
6
کاویانی، محمدرضا؛ علیجانی، بهلول؛ 1379. مبانی آب وهواشناسی، تهران: انتشارات سمت، 576.
7
مارتین، جاناتان ای. ترجمه سید ابوالفضل مسعودیان؛ 1388. دینامیک جو در عرض میانه، تهران: انتشارات سمت و دانشگاه اصفهان، 426.
8
مسعودیان، سیدابوالفضل و محمدی، بختیار؛ 1390. ((تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد بارشهای ابر سنگین ایران))، مجله تحقیقات منابع آب ایران، سال هفتم، ش 2، صص 91- 80.
9
مسعودیان، سیدابوالفضل؛ 1390. آب و هوای ایران، مشهد: انتشارات شریعه توس، 277.
10
مسعودیان، سیدابوالفضل؛ کاویانی؛ محمدرضا؛ 1387. اقلیم شناسی ایران، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان، 168.
11
مفیدی، عباس؛ زرین، آذر و جانباز قبادی، غلامرضا؛ 1386. ((تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید وحدی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر))، مجله فیزیک زمین فضا، دوره 33، ش 3، صص 154- 131.
12
مفیدی، عباس، زرین، آذر، جانباز قبادی، غلامرضا؛ 1390. شناسایی الگوهای همدید بارشهای شدید زمستانه در سواحل جنوبی دریای خزر، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 22، شماره 24، تابستان 90، ص 40-23.
13
Alexandar; L.V., and 23Co- authors., 2006. Global Observed Changes in daily Climats extremes of temperature and precipitation, J.Geophys.Res., 111, D05109, doi: 10.1029/ 2005JD006290.
14
Andrew Hoell, Mathew Barlow, and Roop Saini., 2012. The Leading Pattern of Intraseasonal and Interannual Indian Ocean Precipitation Variability and its Relationship With Asian Circulation During the Boreal Cold Season AMS journals online, doi: 10.1175/JCLI- D- 11- 00572.1
15
Dayan. U, Abramski. R., 1983. Heavy Rain in the middle East related to Unusual Jet Stream Properties, Bulletin American Meteorological Society, Vo1. 64, No.10, October 1983, pp.1138-1140.
16
Degrimrndzic.J. and Wibig.J., 2007. Jet Stream Patterns Over Europe in The Period 1950- 2001 Classification and basic Statistical Properties, Theoretical and Applied Climatology, Volume 88, Numbers 3-4/March, 2007, pp.149- 167.
17
Eltantawy.A.I., 1960. Jet Stream Clouds in the Middle East, pure and Applied Geophysics, Volume 46, Number 11May, 1960,pp.352-359.
18
Farajzadeh. M; et al., 2008. the Relation Between Jet Stream Location and Cyclones Over the Western Iran, American Journal of Applied Sciences, 5(10):pp. 1308 -1312.
19
Geer, I.W; et al., 1996. Glossary of Weather and Climate, American Meteorological Society, Boston..272p.
20
Herron. T. j. and Tolstoy. I., 1968. Tracking Jet Stream Winds From ground Level Pressure Signals, Journal of the atmospheric Sciences. Vol 26, pp. 266-269.
21
Jhonson. D. H, Danials. S.M., 2006. Rainfall in Relation to the Jet Stream, Journal of the Royal Meteorological, Vo1 80, Issue 344, pp. 212-217.
22
Kalnay, E., et al., 1996. the NCEP/NCAR 40 year Reanalysis Project, Bulletin of American Metrological Society, vol. 77, No.3, pp.437-471.
23
Nicholls, No, Trewin, B. and Haylock, M., 2000. climate Extremes: Indicators for state of the Environment Monitoring, Australia: State of the Environment, Second Technical Paper Series (the Atmosphere), Department of the Environment and Heritage, Canberra, 20p.
24
Peterson, T. C. Folland, C., Gruza, G., Hogg, W., Mokssit, A., and plummer, N., 2001. Report on the activities of the working Group on climate Change Detection and Related Rapporteurs 1998-2001, word Meteorological organization Rep. WCDMP- 47, WMO- TD 1071, Geneva, Switzerland, 143p.
25
Prezerakos,N.G.& et al (2006. the Role of the Interaction Between Polar and Subtropical Jet in a Case of Depression Rejuvenation Over the Eastern Mediterranean, Meteorol. Atmos. Phys, 92:139-151.
26
Strong. C., and Davis. R.E., 2007. Variability in the Position and Strenght of Winter Jet Stream Cores Related to Northern Hemisphere Teleconnections, Journal of climate, Vol 21, pp 584-592.
27
Weinert. R. A., 1968. Statistics if the Subtropical jet Stream Over the Australian, Central office, Bureau of Meteorology, Melbourne, Manuscript Received November 1998.
28
WoolingsT, et al., 2009. Variability of the North Atlantic eddy-driven Jet Stream, Quarterly Journal of the royal Meterologycal Society, Published online in Wiley Interscience.
29
Yuan, Jiacan, Steven B. Feldstein, Sukyoung Lee, Benkui Tan., 2011. the Relationship between the North Atlantic Jet and Tropical convection Over the Indian and Western Pacific Oceans. J. Climate, 24, 6100-6113.
30
Zhang, X, and 23Co- authors., 2005. Trends in Middle East Climate extreme indices from 1950 to 2003, J, Geophys. Res, 110, D22104, doi:10.1029/2005JD006181.
31
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل رابطه ما بین سرمایههای معیشتی و تاب آوری مناطق روستایی در مقابل خشکسالی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان اردبیل)
کاهش آسیب پذیری روستائیان از طریق افزایش سطح تاب آوری و ارتقای انعطاف پذیری در برابر پیامدهای طبیعی ازجمله خشکسالی میتواند یکی از ویژگی های مدیریت، برنامه ریزی و توسعه باشد که از طریق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تقویت تابآوری امکانپذیر است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سرمایه معیشتی و تاب آوری در مقابل خشکسالی انجام گردیده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 36 روستای دارای دهیاری بخش مرکزی شهرستان اردبیل با 8151 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 367 نفر برآورد گردید و بهتناسب تعداد جمعیت هر روستا بین آن ها تقسیم گردید. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید. بهمنظور تحلیل موضوع و تنظیم پرسشنامه چهارچوبی از پنج شاخص سرمایه معیشتی در قالب 46 گویه و پنج شاخص تاب آوری در قالب 30 گویه انتخاب و تدوین شد. روایی صوری پرسشنامه بهوسیله پانل متخصصان و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت. میزان پایایی کل نیز بهوسیله آلفای کرونباخ 89/0 برآورد گردید. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان میدهد بین سرمایه معیشتی و تاب آوری در مقابل خشکسالی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی بیشترین تأثیر را در تابآوری در مقابل خشکسالی دارند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32961_a0ad3669a0e20b45e153781dd3ac9d21.pdf
2019-01-21
147
164
10.22067/geo.v0i0.71754
سرمایههای معیشتی
تاب آوری
مخاطرات طبیعی
خشکسالی
شهرستان اردبیل
بهرام
ایمانی
bahram_imani60@yahoo.com
1
دانشگاه محقق اردبیلی
LEAD_AUTHOR
علی محمدی
مشکول
2
دانشگاه محقق اردبیلی
AUTHOR
اصغری لفمجانی، صادق؛ ایزدی، علی؛1396. واکاوی نقش محصولات استراتژیک در معیشت پایدار روستایی، مطالعه موردی: تولید زعفران در دهستان رشتخوار. زراعت و فناوری زعفران، جلد5، شماره 3، 293-273.
1
اصغری لفمجانی، صادق؛ پورجعفرآبادی، مهدیه؛ پورابراهیمی، فاطمه؛1395. نقش محصولات استراتژیک در معیشت خانوارهای روستایی، مطالعه موردی: کشت پسته در شهرستان سیرجان. تحقیقات جغرافیایی، سال31، شماره2، 61-50.
2
برقی، حمید؛ هاشمی، صدیقه؛ جعفری، نسرین؛1396. سنجش تابآوری محیطی رستاهای در معرض خطر زلزله، مورد مطالعه: دهستان معجزات شهرستان زنجان. پژوهش و برنامهریزی روستایی، سال شش، شماره یک، 97-81.
3
پیرمرادیان، نادر؛ شمسنیا، سید امیر؛ بوستانی، فردین؛1387. ارزیابی دوره بازگشت خشکسالی با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش در استان فارس. دانش نوین کشاورزی، سال 4. شماره 13، 21-7
4
حیدری ساربان، وکیل؛ مجنونی توتاخانه، علی؛ 1395. نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی پیرامون دریاچه ارومیه در برابر خشکسالی. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال3، شماره4، 70-49.
5
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر؛ شایان، سیاوش؛ 1390. تبیین مفهومی تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماع محور. برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره15، شماره 4، 41-19.
6
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ موسوی، سیدمحمد؛ پورطاهری، مهدی؛ فرج زاده، منوچهر؛ 1393. تحلیل نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی، مطالعه موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان. پژوهشهای روستایی، دوره 5، شماره 3. 662-639.
7
سالنامه آماری؛1395. استان اردبیل، مرکز آمار ایران.
8
سبحانی، بهروز؛ غفاری گیلانده، عطا؛ گل دوست، اکبر؛1394. پایش خشکسالی در استان اردبیل با استفاده از شاخص فازی SEPI توسعه یافته بر اساس منطق فازی. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 15، شماره 36، 72-51.
9
سجاسی قیداری، حمداله؛ صادقلو، طاهره، شکوریفرد، اسماعیل؛ 1395. سنجش سطح داراییهای معیشتی در مناطق روستایی با رویکرد معیشت پایدار، مطالعه موردی، روستاهای شهرستان تایباد. پژوهش و برنامهریزی روستایی، سال5، شماره1216-197.
10
سلمانی، محمد؛ رضوانی، محمدرضا؛ پورطاهری، مهدی؛ ویسی، فرزاد؛1390. نقش مهاجرت فصلی نیروی کار در معیشت خانوارهای روستایی، مطالعه موردی: شهرستان سروآباد- استان کردستان. پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره77، 127-111.
11
صادقلو، طاهره؛ سجاسی قیداری، حمداله؛ 1393. اولویتبندی عوامل مؤثر بر افزایش تابآوری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر خشکسالی، مطالعه موردی، کشاورزان روستاهای شهرستان ایجرود. جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال 10، شماره2، 153-129.
12
صالحی، اسماعیل؛ آقابابایی، محمدتقی؛ سرمدی، هاجر؛ فرزادبهتاش، محمدرضا؛1390. بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکه علیت. محیطشناسی، سال 37، شماره 59، 112-99.
13
صحنه، بهمن؛ 1390. بازگشت مهاجران به روستاها و نقش آن در معیشت پایداری روستایی، مطالعه موردی: شهرستان آق قلا، استان گلستان. پایاننامه دکترا، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
14
صلاحی، برومند؛1388. بررسی خشکسالیهای استان اردبیل با استفاده از شاخصهای آماری و سینوپتیکی. همایش بحران آب و ضرورت احیای حقابه استان اردبیل، کد مقاله: ARRW01_009.
15
غلامی، مصیب؛ علیبیگی، امیرحسین؛ 1393. شناسایی روشهای بومی مدیریت خشکسالی، مطالعه موردی: شهرستان سرپل ذهاب. پژوهشهای روستایی، دوره5، شماره3، 638-611.
16
فنی، زهره؛ معصومی، لیلا؛ 1395. بررسی و سنجش راهبردهای تابآوری در سبک زندگی، مطالعه موردی: محله شکوفه شمالی منطقه 19 تهران. جغرافیا و مطالعات محیطی، سال5، شماره20، 95-83.
17
قدیری معصوم، مجتبی؛ رضوانی، محمدرضا؛ جمعهپور، محمود؛ باغبانی، حمیدرضا؛ 1394. سطحبندی سرمایه معیشتی در روستاهای گردشگری کوهستانی، مطالعه موردی: دهستان بالا طالقان در شهرستان طالقان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال4، شماره2، 18-1.
18
کاظمی ثانی عطالله، نسرین؛ 1394. ارزیابی اثربخشی استراتژیهای مقابله در برابر خشکسالی. دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره5، شماره2، 118-109.
19
کلانتری، خلیل؛1394. مدلهای کمی در برنامهریزی منطقهای، شهری و روستایی، چاپ سوم، انتشارات فرهنگ صبا.
20
نیکمرد نمین، سارا؛ برکپور، ناصر؛ عبدالهی، مجید؛ 1393. کاهش خطرات زلزله با تأکید بر عوامل اجتماعی رویکرد تابآوری، نمونه موردی، منطقه 22 تهران. مدیریت شهری، شماره 37، 34-19.
21
Amaratunga. D & Haigh R., 2011. Post-Disaster Reconstruction of The Built Environment - Building for Resilience, Wiley-Blackwell, U.K.
22
Caldwell, K., Boyd.,2009. Coping and Resilience in Farming Families Affected by Drought, Rural and Remote Health 9: 1088, Available at: science.naturalnews.com, (September 2012).
23
Carpenter, S. R., 2001. From metaphor to measurement: resilience of what to what”? Ecosystems, No. 4, 765– 781.
24
Cutter, S. L., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., 2008. A place-based model for understanding community resilience to natural disasters. Global Environmental Change, 18(4), 598-606.
25
De has.,2007. Remittances, Migration and Social Development, a Conceptual Review of the Literature, Social Policy and Development Programme, No. 37, 2-8.
26
Eliis, F.,2003. Rural Livelihood and Diversity in Developing Countries, Oxford University Press, Oxford, UK.
27
Gaillard, J. C.,2007. Resilience of traditional societies in facing natural hazards. Disaster Prevention and Management, 16(4), 522-44
28
Hazelton, V., Harrison, J. & Kennan, W.,2007. New Technologies in the Formation of Personal and Public Relations in Duhe, New Media and Public 24- Relations. Peter Lang Publishing Inc. New York, U.S.A, Available at: http:// books. google. com/ books? id= n6hy FnSRk EwC&pg.
29
Maguire, b.& hagen.,2007. disasters and communities: understanding social resilience, the austrlian journal of emergency management, vol22, 16-20.
30
Manyena, S. B. (2009). The concept of resilience revisited”, Disasters 30 (4) 433–450.
31
Molen, M.K., 2011. Drought and Ecosystem Carbon Cycling, Agricaltural and Forest Meteorology, 151(7), 765- 773.
32
Nelson Valerie, Lamboll Richard 2 and Arendse Adele., 2008. Climate Change Adaptation, Adaptive Capacity and Development, Discussion Paper, DSADFID Policy Forum.
33
Pulwarty, R & Verdin, J.,2013. Crafting early warning information systems: the case of drought J. Birkmann (Ed.), Measuring Vulnerability to Natural Hazards: Towards Disaster Resilient Societies (second ed.), United Nations University Press, 124–147.
34
Shen, F.,2009. Tourism and Sustainable Livelihoods Approach. Application within the Chinese context, Ph.D. thesis, Lincoln University.
35
Singh, P. K& Hiremath, B.N.,2010. Sustainable livelihood security index in a developing country: A tool for development planning. Ecological Indicators, No.10, 442–451.
36
Tang, Q.; Bennett, S.J.; Yong, X. & Yang, L., 2013. Agricultural practices and sustainable livelihoods: Rural transformation within the Loess Plateau, China, Applied Geography, vol. 41, 15-2.
37
Udayakumara, E.P.N. and Shrestha, R.P.,2011. Assessing livelihood for improvement: Samanalawewa reservoir environs, Sri Lanka, International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 18(4), 366-376.
38
Vento, J.Ph., Reddy, V.R. & Umapathy, D., 2010, Coping with Drought in Irrigated South India: Farmers’ adjustments in NagarjunaSagar, Agricultural Water Management, Elsevier, 1434-1442.
39
ORIGINAL_ARTICLE
الگوسازی روابط مکانی فراوانی رخداد ماهانه بارشهای شدید (فصول سرد) ناحیه خزری
از مهمترین اهداف آمار فضایی، بررسی روابط مکانی دادههای محیطی (بارش شدید) برای تحلیل الگوها و وابستگیهای فضایی است. در این راستا تحلیل اکتشافی دادههای فضایی روشهایی را برای تمایز بین الگوهای تصادفی و غیر تصادفی فراهم میآورد. در این پژوهش با کاربرد آماره فضایی به تبیین الگوهای مکانی بارشهای شدید که با پیامدهای محیطی – انسانی همراه است، پرداخته شد. در این راستا مجموع فراوانی ماهانه بارشهای شدید فصول سرد ناحیه خزری در دو گروه آستانه صدک 95-90 و 99-95، از 385 ایستگاه اقلیمی طی 2016- 1966 با کاربرد آماره موران و آماره Gi*بهمنظور تحلیل خودهمبستگی فضایی استفاده شد. یافتههای آماره موران کلی نشان داد که رفتار حاکم بر بارش شدید دارای ساختار فضایی و به شکل خوشهای است. بررسیهای ماهانه فصول نشان داد که به لحاظ فراوانی وقوع بارشهای حاصل از این دو گروه بارشی، فراوانی رخداد بارشهای صدک آستانه 95-90 بیشتر از آستانه صدک 99-95 میباشد. براساس نقشههای موران محلی نواحی با خودهمبستگیهای مثبت در هر دو گروه بارشی بیشتر در نواحی غربی، مرکزی و الگوهای حاصل از خودهمبستگی منفی در بخش شرقی قرار دارد. در بررسی روابط مکانی، آماره دو متغیره موران بین بارش شدید و عوامل جغرافیایی نشان داد که تأثیر عوامل جغرافیایی در فراوانی رخداد فرینها ضعیفتر از عملکرد و نفوذ سامانههای همدید است. درنهایت، در این ناحیه که این بارشها یکی از مخاطرات طبیعی است، شناسایی این الگوها میتواند در مدیریت و برنامهریزی و کاهش آسیبپذیری و افزایش سازگاری مؤثر باشد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_32981_56b2d9f18decfd6c9a16031af4d7add0.pdf
2019-01-21
165
182
10.22067/geo.v0i0.58731
خودهمبستگی فضایی
آماره موران و Gi*
تحلیل داده های محیطی
بارش فرین
عوامل جغرافیایی
ناحیه خزری
حسین
عساکره
asakereh1@yahoo.com
1
دانشگاه زنجان
LEAD_AUTHOR
لیلا
حسینجانی
hosseinjanileila@gmail.com
2
دانشگاه زنجان
AUTHOR
خوشاخلاق، فرامرز؛ فرید مجتهدی، نیما؛ نگاه، سمانه؛ مؤمن پور، فروغ؛ صبوری، شبنم؛ اسعدی اسکویی، ابراهیم؛ 1393. پدیده برف دریاچه ای و نقش آن در رخداد برفهای سنگین کرانه جنوب غربی دریای خزر ، فضای جغرافیایی، شماره 53، 251-229.
1
خوشحال دستجردی، جواد؛ 1376. تحلیل و ارائه مدلهای سینوپتیک کلیماتولوژی برای بارشهای بیش از یک صد میلیمتر در سواحل جنوبی دریای خزر. رساله دکتری اقلیمشناسی: استاد راهنما: هوشنگ قائمی، دانشگاه تربیت مدرس.
2
ستوده، فاطمه؛ علیجانی، بهلول؛ 1394. رابطهی پراکندگی فضایی بارشهای سنگین و الگوهای فشار در گیلان. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی،شماره 1، 73-63.
3
عساکره، حسین؛ 1387. کاربرد روش کریجینگ در میانیابی بارش، جغرافیا و توسعه، شماره 12، 42-25.
4
عساکره،حسین؛ خوشرفتار، رضا؛ ستوده، فاطمه؛ 1391. بارشهای سنگین روزانه سپتامبر در ارتباط با الگوهای همدید در استان گیلان(2005-1976). پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 2، 66-51.
5
عسگری، علی؛1390. تحلیلهای آمار فضایی با ARCGIS ، چاپ اول، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
6
علیجانی، بهلول؛ 1394. تحلیل فضایی، مجله مخاطرات محیطی، شماره3، 1-14.
7
فلاح قالهری، غلام عباس؛ اسدی، مهدی؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ 1394. تحلیل فضایی پراکنش رطوبت در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 4، 650-637.
8
قدرتی، علیرضا؛ رحمتی، سمانه؛ 1394. تحلیل سینوپتیکی بارشهای رگباری منجر به سیل در غرب گیلان، سومین کنفرانس ملی مدیریت و مهندسی سیلاب، 21-23 مهرماه 1394.
9
کارخانه، میثم؛ مفیدی، عباس؛ زرین، آذر؛ 1395. شبیهسازی نقش دریای خزر بر وقوع بارشهای منطقهای در سواحل جنوبی دریای خزر، جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، شماره 18، 168-153.
10
مرادی، حمیدرضا؛ 1380 بررسی سینوپتیک سیلاب 21 آبان ماه سال 1375 نواحی مرکزی مازندران، مجله رشد آموزش جغرافیا، شماره 56، 41-33.
11
مرادی، حمیدرضا؛ 1385. پیشبینی وقوع سیلابها بر اساس موقعیتهای سینوپتیکی در ساحل جنوبی دریای خزر، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 55، 131-109.
12
مظفری، غلامعلی؛ مزیدی، احمد؛ شفیعی، شهاب؛ 1396. واکاوی روابط فضایی بارشهای فرین غرب ایران. جغرافیا و توسعه، شماره 46، 184-169.
13
مفیدی، عباس؛ زرین، آذر؛ جانباز قبادی، غلامرضا؛ 1386. تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید و حدی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر، مجله فیزیک زمین و فضا، شماره 3، 131-154.
14
مفیدی، عباس؛ زرین، آذر؛ جانباز قبادی، غلامرضا؛ 1387. تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید زمستانه و مقایسه آن با الگوی بارشهای شدید پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر، اولین کنفرانس بینالمللی تغییرات زیستمحیطی منطقه خزری، 3 تا 4 شهریورماه 1387، دانشگاه مازندران، بابلسر.
15
میرموسوی، حسین؛ دوستکامیان، مهدی؛ ستوده، فاطمه؛ 1394. بررسی و تحلیل الگوی فضایی تغییرات درون دههای بارشهای سنگین و فوق سنگین ایران، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شماره 3، 76-67.
16
نظریپور، حمید؛ دوستکامیان، مهدی؛ علیزاده، سارا؛ 1394. بررسی الگوهای توزیع فضایی دما، بارش و رطوبت با استفاده از تحلیل اکتشافی زمینآمار(بررسی موردی: نواحی مرکزی ایران)، مجله فیزیک زمین و فضا، شماره 1، 117-99.
17
یوسفی، حسن؛ عزیزی، قاسم؛ 1383. زمانیابی ورود پرفشار سیبری به سواحل جنوبی دریای خزر. فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 4، 193-213.
18
Agena, I., Macdonald, N., & Morse, A.P. (2014). Variability of maximum and mean average temperature across Libya (1945–2009). Theoretical and Applied Climatology, (Vol. 117), 549-563.
19
Alexandersson, H, 1986. A Homogeneity Test Applied to precipitation data. Journal of Climatology, (Vole. 6), 661-675.
20
Allard, D., & Soubeyrand, S. (2012). Skew-normality for climatic data and dispersal models for plant epidemiology: when application fields drive spatial statistics. Spatial Statistics, (Vol. 1), 50-64.
21
Anselin, L. (1995).Local indicators of spatial association-LISA. Geographical Analysis, (vol. 27), 93–115.
22
Chang, H., Kwon, W. (2007). Spatial variations of summer precipitation trends in South Korea, 1973–2005, ENVIRONMENTAL RESEARCH LETTERS2 (045012), 1-9.
23
Clark, W.A.V., Hosking, P., L. (1986). Statistical Methods for geographers: John Wiley and sons, New York, 379.
24
Fu,W.J., Jiang,P.K, Zhou,G.M., & Zhao,K.L.( 2014).Using Moran's I and GIS to study the spatial pattern of forest litter carbon density in a subtropical region of southeastern China, Biogeoscinces,11(8), 2401-2409.
25
Hartmann, S., Baker. & King. L. (2008). Quasi-Periodicities in Chinese Precipitation Time Series. Theoretical and Applied Climatology, (Vol.92), 155-163
26
IPCC. (2007). the physical science basis. Contribution of Working Group I to Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change: Cambridge, United Kingdom, & Cambridge University Press.
27
Jia, S., Zhu, W., Lű, A., & Yan, T. (2011). ''A statistical spatial downscaling algorithm of TRMM precipitation based on NDVI and DEM in the Qaidam Basin of China''. Remote sensing of Environment. 115(12), 3069-3079.
28
Mc Cabe, M.F., kalma, J.D., & Franks, S.W. (2005).Spatial and temporal patterns of land surface fluxes remotely sensed surface temperatures within an uncertainty modelling framework, Hydrology and Earth system Sciences, 9(5), 467-480.
29
Ord, J, K, & Getis, A. (1995). Local Spatial Autocorrelation Statistics: Distributional Issues and an Application. Geographical analysis, (Vol. 27), 306-286.
30
Robeson, S.M., Li., A. & Hunang, C. (2014). Point- pattern analysis on the sphere Statistics. Spatial Statistics (Vol. 10), 76-86.
31
Rousta, I., Doostkamian, M., Haghighi, E., Ghafarian, H., Yarahmadi, P. (2017). An Analysis of Spatial Autocorrelation Patterns of Heavy and Super-Heavy Rainfall in Iran. Advances in atmospheric sciences, (VOL. 34), 1069–1081.
32
Rousta, I., Nasserzadeh, M., Jalali, M., Ghaseme, A. (2017). Decadal Spatial-Temporal Variations in the Spatial Pattern of Anomalies of Extreme Precipitation Thresholds (Case Study: Northwest Iran). Atmosphere 2017, (Vol.8), 1-15.
33
Sugumaran, R., Larson, S. R. & DeGroote, J. P.(2009).Spatial-temporal cluster analysis of county-based human West Nile Virus incidence in the continental United States, International journal of health geographice,8(1),8-43.
34
Wang, Q., Ni, J., & Tenhunen, J. (2005).Application of a geographically weighted regression analysis to estimate net primary production of Chines forest ecosystems, Global Ecology Biogeography, 14(4), 379-393.
35