ORIGINAL_ARTICLE
اثرات باد گرمش بر وضعیت جوی ایستگاه همدیدی رشت
گرمش بادی گرم و خشک است که بیشتر در فصل سرد سال، در شمال رشته کوه البرز می وزد. علت اصلی ایجاد باد گرمش استقرار سامانه پرفشار و یا زبانه آن بر روی فلات ایران و سامانه کم فشار و یا زبانه آن بر روی جنوب دریای کاسپین است. باد گرمش باعث افزایش پتانسیل آتش سوزی جنگل ها، آلودگی هوا، ذوب برف، ایجاد حساسیت و بیماری، تنش گرمایی بر روی محصولات کشاورزی و باغی، افزایش تبخیر و تعرق، از جا کندن درختان و در برخی موارد نیز سبب تخریب سازهها و غیره میشود. در این مطالعه به بررسی دامنه تغییرات عناصر جوی در زمان رخداد باد گرمش در رشت در دوره آماری 1982 لغایت 2010 پرداخته شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که، با شروع باد گرمش میانگین دمای هوا در ایستگاه رشت 9 درجه سلسیوس افزایش و میانگین رطوبت نسبی 47% کاهش پیداکرده است. باد غالب در گلباد گرمش، دارای سمت جنوبی بوده و به طور میانگین سرعت متوسط آن در دوره آماری پیش گفته از 2 متر بر ثانیه به 5 متر بر ثانیه افزایش یافته است. بیشترین فراوانی رخداد باد گرمش در رشت برای ماه های دسامبر و ژانویه و در ساعات 09 و 12 گرینویچ ثبت شده است. در طی رخداد این پدیده دید افقی افزایش قابل ملاحظه مییابد و در بیش از 40% موارد آسمان صاف تا کمی ابری است. ابرهای ظاهر شده در زمان رخداد باد گرمش بیشتر از نوع ابرهای سطوح بالا و متوسط هستند، ابر صدفی شکل نیز از ابرهای شاخص در زمان باد گرمش در رشت مشاهده شده است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28612_60cb5027e0d4c9b0d32b8e997fa87ed3.pdf
2015-05-22
59
76
10.22067/geo.v4i2.29820
بادگرمش
رشت
دمای هوا
رطوبت نسبی
رشته کوه البرز
حسین
عابد
kamranabed@yahoo.com
1
اداره کل هواشناسی گیلان
LEAD_AUTHOR
فاطمه
صحراییان
sahraian2001@yahoo.com
2
پژوهش کده هواشناسی
AUTHOR
پرویز
رضایی
razaei@iaurasht.ac.ir
3
دانشگاه آزاد واحد رشت
AUTHOR
اصلاح عربانی، ابراهیم؛ (1374). کتاب گیلان. انتشارات دانشگاه شیراز.
1
پرنیان، علی؛ (1378). شرایط ایجاد فون بر روی استانهای گیلان و مازندران، پایاننامه کارشناسی، صفائیانپرویز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم و فنون دریایی، گروه فیزیک.
2
پژوهشکده هواشناسی کشور، پروژه مطالعه توصیفی باد گرمش در جلگه گیلان؛ 1390.
3
پوراحمدجکتاجی، محمدتقی؛ (1385). بادهای محلی و موسمی سواحل جنوبی دریای کاسپین، گیلاننامه جلد ششم، انتشارات گیلکان، رشت.
4
جعفری، لیلا؛ (1390). تحلیل همدیدی باد گرم در جلگه گیلان. پایان نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما پرویز رضایی. جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
5
حسنپورچماچایی،رضا؛ (1385)، بررسی سینوپتیکی باد گرم و اثر آن بر روی آتشسوزی در عرصههای جنگلی استان گیلان، پایان نامه کارشناسی ارشد، رضائی پرویز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، گروه جغرافیا.
6
زادهنویری، نسا؛ (1381). تاثیر اقلیم بر آتشسوزی جنگلهای شمال کشور، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، گروه جغرافیا.
7
سازمان هواشناسی کشور، آمار سه ساعته متغیرهای هواشناسی ایستگاههای همدیدی رشت؛ 1391.
8
سازمان هواشناسی کشور، اقلیم و گردشگری در استان گیلان؛ 1380.
9
شعبان زاده، فائزه؛ ( 1389). بررسی سمت و سرعت باد در سواحل جنوبی دریای خزر. پایان نامه کارشناسی ارشد. استاد راهنما محمدرضا افشاری آزاد. جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
10
شیرزدای،هما؛ (1371). بررسی اوضاع سینوپتیکی و فیزیکی پدیده گرمباد و اثرات مخرب آن در ایران، قائمی، هوشنگ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، موسسه ژئوفیزیک، گروه هواشناسی.
11
عزیزی، قاسم. یوسفی، یداله؛ ( 1388). گرمباد(فون) و آتش سوزی جنگل در استان های مازندران و گیلان. فصلنامه تحقیقات جعرافیایی. 92، 28-3.
12
علیجانی، بهلول؛ ( 1385). مبانی آب و هوا ی ایران. انتشارات دانشگاه پیام نور.
13
گلوانی،فریده و لشکری،حسن؛ (1390). تحلیل و پیشبینی نقش باد فون بر آتشسوزی جنگلهای استان گیلان، مجله سپهر، شماره 79. 36-31.
14
Gaffin, D. M., 2009. On High Winds and Foehn Warming Associated with Mountain-Wave Events in the Western Foothills of the Southern Appalachian Mountains. National Weather Service. Weather Forecasting, 24, 53–75.
15
IRIMO. synoptic meteorological variables Rasht Statistics Stations-
16
Mayr, G. J., Vergeiner, J., Gohm ,A., 2002. An Automobile Platform for the Measurement of Foehn and Gap Flows. J. Atmos. Oceanic Technol. 19. 1545–1556.
17
Raphael, M. N., 2003. The Santa Ana Winds of California. Earth Interactions. 7. 1-13.
18
Seluchi, M. E., Norte, F. A., Satyamurty, P., Chou, S. C., 2003. Analysis of Three Situations of the Foehn Effect over the Andes (Zonda Wind) Using the Eta–CPTEC Regional Model. Weather Forecasting, 18, 481–501.
19
Sharples, J. J., Mills, G. A., McRae, R. H. D., Weber, R. O., 2010. Foehn-Like Winds and Elevated Fire Danger Conditions in Southeastern Australia. Journal of Application Meteorology and Climatology, 49, 1067–1095.
20
Wang, w, 2005. A synoptic model on East Asian dust emission and transport, Atmospheric science and air quality conferences, Beijing, china.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی روابط بین عناصر آب و هوایی و نوسانات آلودگی هوا (مورد: شهر مشهد)
هدف اصلی تحقیق استفاده از مدلی است که بتواند بین عناصر اقلیمی و آلودگی هوا ارتباط برقرار کند. بدین منظوراز سه مدل متفاوت شبکه عصبی احتمالی، مدل رگرسیون خطی و مدل پرسپترون چندلایه استفاده شد. برای این تحقیق از آمار یک سالهی ادارهی حفاظت محیط زیست مشهد استفاده شد. این آمار مربوط به آلاینده های هوا شامل (CO- NO- O3- SO2) و آمار هواشناسی شامل پارامترهای اقلیمی (رطوبت نسبی، درجه حرارت، جهت باد و سرعت باد) میباشد. داده های آلودگی هوا از تعداد 11 ایستگاه آلوده سنجی جمعآوری شده است. این دادهها به صورت ساعتی بوده و سپس از آنها میانگین گرفته شد.پسازدرونیابی فاصله معکوس وزندار وتحلیل دادهها به منظور پیشبینی روابط دادهها با استفاده از مدل شبکه عصبی دادهها به دستههای آموزشی(70%)، ارزیابی(15%) و تست(15%) طبقه بندی شدند. در این تحقیق برای تحلیل، از دستهی دادههای آموزشی استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان میانگین مربعات خطا(MSE) و میانگین مطلق خطا (MAE) در مدل شبکه عصبی احتمالی پایینتر بوده و نتایج نشان داده است که مدل شبکه عصبی احتمالی، توانسته است رابطه منطقی بین آلودگی هوا و پارامترهای هواشناسی برقرار کند. از بین عناصر اقلیمی تاثیرگذار بر منواکسید کربن، رطوبت نسبی در ساعت 12:30و جهت باد بیشترین اثر را داشتهاند، همچنین عواملی اقلیمی تاثیرگذار بر غلظت دیاکسید گوگرد رطوبت نسبی در ساعت 6:30 و درجه حرارت مطلق بوده است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28654_ddb4b5012074c367a7af5fe7493167ba.pdf
2015-05-22
77
94
10.22067/geo.v4i2.31769
آلودگی
آلایندهها
عوامل آب و هوایی تاثیر گذار
شبکه عصبیاحتمالی
پرسپترون چند لایه
مدل رگرسیون
محمد
سلیقه
saligheh@khu.ac.ir
1
دانشگاه خوارزمی تهران
AUTHOR
حمید
کاخکی مهنه
kakhkyhamid@yahoo.com
2
خوارزمی تهران
LEAD_AUTHOR
انتظاری، علیرضا (1384)؛ مطالعه آماری وسینوپتیکی آلودگی هوای تهران؛ استاد راهنما، بهلول علیجانی. پایان نامه دکتری آب وهواشناسی؛ دانشگاه تربیت معلم.
1
اصغری مقدم، اصغر; نورانی، وحید; ندیری، عطاالله.(1387). مدل سازی بارش دشت تبریز با استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی، مجله دانش کشاورزی، شماره 1، صص1-15.
2
تقوی، هدی. دانش، شهناز. مساعدی ابولفضل;(1391); مقایسه کارایی مدل های شبکه عصبی مصنوعی ورگرسیون خطی در پیشبینی غلظت روزانه منواکسید کربن بر اساس پارامتر های هواشناسی. همایش ملی جریان و آلودگی هوا. صص1-6.
3
خزاعی، الهه.آل شیخ ، علی اصغر.کریمی، محمد.وحیدنیا، محمدحسن(1391);مقایسه دو روش مدل سازی با استفاده از شبکه عصبی-فازی در پیشبینی غلظت آلاینده منواکسید کربن.مجله محیط شناسی، شماره4 .صص 29-44.
4
علیجانی؛ بهلول،. نجفی نیک؛ زهرا؛ (1388). بررسی الگوهای سینوپتیکی اینورژن در مشهد با استفاده از تحلیل عاملی. جغرافیا وتوسعه ناحیهای؛ شماره12، صص1- 11.
5
حبیبپور، کرم; صفری، رضا. (1390) راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی. چاپ چهارم.انتشارات لویه. صص444-447.
6
حقیقت ضیابری،سیده مرضیه;حقیقت ضیابری،سیده مریم;دوستان،رضا;حسین زاده،سیدرضا.(1392).بررسی الگوهای همدید موثر بر آلودگی هوا در کلان شهر مشهد. ،مجله جغرافیا وتوسعه ناحیه ای ;صص 82-100
7
گلریزضیایی، زهرا.صادقی حصار، حمید.معتمدی، محمد.ژاله رجبی، میترا.پیشبینی، ارزش گذاری و ترسیم نقشه آلودگی هوای شهر مشهد: مطالعه موردی گاز منواکسید کربن(1389)، صص1-11.
8
میرستار، صدرموسی. رحیمی؛ اکبر. (1388). مقایسه نتایج شبکه های عصبی پرسپترون چندلایه با رگرسیون چندگانه در پیش بینی غلظت ازن در شهر تبریز. پژوهشهای جغرافیای طبیعی؛ شماره71؛ صص 65-72.
9
موسوی، محمد. معروف؛ محمدصادق. نائینی؛ امین. (1381). بررسی پتانسیل تشکیل مهدود فتوشیمیایی ناشی از صنایع در مشهد؛ نشریه نیوار. صص 44و45.
10
یاوری، حسین. سلیقه؛ محمد.(1390). سطوح وارونگی در آلودگیهای شهرتهران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی؛ شماره20، صص 89- 105.
11
Croxford, B., Penn, A., Hillier, B. (1996). Spatial distribution of urbanollution: civilizing urban traffic, Science of the Total Environment, 190, 3–9.
12
Comrie،AndrewC.(1997).Comparing eural networks and regression models for ozone forecasting, Journal of Air & Waste Management, 47(6), 653- 663.
13
Conrads، P.A., Roehle, E. A. (1999). Comparing Physics- Based and Neural Network Mo
14
Simulating Salinity، Temperature and Dissolved in a Complex، Tidally Affected River Basin،Proceeding of the South Carolina Environmental Conference, 1-15.
15
Deleaw, S., Kusznir, J., Lamb, B., Cook, D. (2010)، Predicting air quality
16
in smart environments, Journal of Ambient Intelligence and Smart Environments,2,145- 154.
17
Fabio Tramuto. Cusimano, R., Cerame, G., Vultaggio, M., Calamusa, G., Maida,
18
G. M., Vitale, F. (2011). Urban air pollution and emergency room admissions for
19
respiratory symptoms: a casecrossover study in palermo، italy. Environmental
20
Health, 10(31), 1-11.
21
Fulop, I. A., Jozsa، J., Karamer. T. (1998). A neural network application in estimating wind
22
induced shallow lake motion. Hydro informatics, 98, 753-757.
23
Hooyberghs, J., Mensink, C., Dumont, G., Fierens, F., Brasseur, O. ( 2005). A neural network forecastfor daily average PM10 concentrations in Belgium. Atmospheric Environment, 39, 3279–3289.
24
Piringer, M., Kukkonen, J. (2002). Mixing height and inversions in urban
25
areas. In: Piringer, M., Kukkonen, J. (Eds. ). Proceedings of workshop, 3–4October 2001، Toulouse, France. COST Action 715، EUR 20451,EuropeanCommission، Brussels.،113.
26
Kaan Yetilmezsoy. Erturk،F.. (2010). A neural network- based approach for the
27
prediction of urban SO2 concentrations in the Istanbul metropolitan area. Int. J. Environment and Pollution, 40 (4),301- 3 19.
28
Ranjithan, S., Eheart, J. W., & Garrett, J. H. (1995). Application of neural network in groundwater remediation under conditions of uncertainty. In Z. W. Kundzewicz (Ed.), New uncertainty concepts in hydrology and water resources,133-140. Cambridge University Press.
29
Vedat, U., Ozkan, O., Koyuncu, I., Deniz Demirba, ،K. (2012). Modeling Air Pollutantsin Turkey with Artificial Neural Network and Multiple LineerRegression. Iccit, 79- 83.
30
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل رابطه الگوهای همدید با میزان آلاینده ذرات معلق و منواکسید کربن در شهر شیراز
آلودگی هوا به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی در فضای شهری، ارتباط نزدیکی با شرایط آبوهوایی دارد. امروزه آلودگی در سطح کلانشهرها به صورت یک مسئله مهم درآمده که ضرورت مطالعه و ارائه راهحلهای کاربردی برای بهبود شرایط زیستی در این زمینه را دارد. بنابراین شناخت رابطه بین عناصر آبوهوایی و آلایندههای هوا کمک فراوانی به چگونگی حل مسائل زیست محیطی و برنامهریزیهای آینده دارد. در این پژوهش نخست غلظت آلاینده منواکسید کربن و ذرات معلق در شهر شیراز در بازه زمانی 2011-2005 در 6 گروه طبقه بندی و تعداد روزهای آلوده استخراج گردید؛ سپس با استفاده از دادههای فشاری سطح زمین، 500 و 850 هکتوپاسکال، امگا و دما الگوهای همدید در روزهای آلوده مورد تحلیل قرار گرفت. روند سالانه و ماهانه میزان آلایندهها در طی دوره آماری نیز مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها بیانگر روند کاهشی غلظت منواکسید کربن در طی بازه زمانی مورد مطالعه میباشد؛ جهت تعیین میزان روزهای آلوده از شاخص استانداردهای آلایندگی P.S.I استفاده و بر اساس این شاخص 410 و 152 روز آلوده به ترتیب برای آلاینده ذرات معلق و منواکسیدکربن شناسایی و سپس با بررسی آماری بر اساس تدوام دوره آلودگی چهار الگوی تابستانه برای آلاینده ذرات معلق و یک الگوی زمستانه جهت آلاینده منو اکسید کربن شناسایی گردید.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28694_8d81190d269be2f115a01a4fb35db47f.pdf
2015-05-22
95
115
10.22067/geo.v4i2.24849
آلودگی هوا
تحلیل همدید
منواکسید کربن
ذرات معلق
شهر شیراز
غلامعلی
مظفری
mahdi.narangifard@gmail.com
1
دانشگاه یزد
LEAD_AUTHOR
مهدی
نارنگی فرد
2
دانشگاه یزد
AUTHOR
سیده مرضیه
حقیقت
rosehagh@yahoo.com
3
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
اسکانی کزازی، غلامحسین؛ لاله سیاه پیرانی، میترا؛ 1390. تحلیل سینوپتیکی آلودگی هوای شهر تهران، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا، شماره 4، صص 135 -161.
1
براتی، غلامرضا و همکاران؛ 1390. نقش همگرایی سامانههای فشار بر رخداد توفانهای غباری استان خوزستان، جغرافیا و توسعه، شماره 22، صص 39-56.
2
پرکینز، هنری؛ 1367. آلودگی هوا، مترجم منصور غیاث الدین، انتشارات دانشگاه تهران.
3
حسینزاده، سیدرضا و همکاران؛ 1392. بررسی الگوهای همدید مؤثر بر آلودگی هوا در کلانشهر مشهد، جغرافیا و توسعه ناحیهای، سال 11، شماره 21، صص 81-101
4
حسینی، احساناله و همکاران؛ 1389. تحلیل و بررسی آماری دادههای شاخص آلودگی هوای تهران از سال 1381 الی 1387، پنجمین کنگره ملی مهندسی عمران، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
5
خوشاخلاق، رحمان؛ حسنشاهی، مرتضی؛ 1381. تخمین خسارت وارده به ساکنین شیراز به دلیل آلودگی هوا سال 1381، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 61، صص53-75.
6
ذوالفقاری، حسن و همکاران؛ 1393. تحلیلی برجنبه های سینوپتیکی- دینامیکی آلودگی هوا درکرمانشاه. جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 9، صص 75-96.
7
ذوالفقاری، حسن و همکاران؛ 1390. بررسی همدید توفانهای گرد و غبار در مناطق غربی ایران طی سالهای 1384 تا 1388 (مطالعه موردی: موج فراگیر تیر ماه 1388)، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، سال 22، شماره پیاپی 43، شماره 3، صص 17-34.
8
رنجبر سعادتآبادی، عباس؛ عزیزی، قاسم؛ 1391. مطالعهی الگوهای هواشناسی، شناسایی چشمههای تولید گرد و غبار و مسیر حرکت ذرّات معلّق برای طوفان جولای 2009، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 44، شماره 3 (پیاپی 81)، صص 73-92.
9
رنجبر سعادتآبادی، عباس و محمدیان محمدی، لیلا؛ 1389. مطالعه میانگین الگوهای همدیدی بر اساس رخداد غلظتهای مختلف آلاینده CO در فصول تابستان و پاییز در تهران، پژوهشهای جغرافیا طبیعی، شماره 72، صص 11-27.
10
رنگزن، کاظم و همکاران؛ 1390. تهیه نقشه LST با استفاده از تصاویر ماهوارهای، نمونه موردی "شهر اهواز"، همایش ملی ژئوماتیک.
11
روشن، غلامرضا و همکاران؛ 1388. تأثیر آلودگی هوا بر نوسانات اقلیمی شهر تهران، علوم محیطی، سال هفتم، شماره اول، صص 173- 191.
12
سازمان حفاظت محیط زیست استان فارس.
13
شمسیپور، علیاکبر و طاهر صفرراد ؛ 1391. تحلیل ماهوارهای – همدیدی پدیدهی گرد و غبار (گرد و غبار تیرماه 1388)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 79، صص 111-126.
14
صفوی، یحیی و بهلول علیجانی؛ 1385. بررسی عوامل جغرافیایی در آلودگی هوای تهران، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 58، صص 99-112.
15
عطایی، هوشمند، هاشمینسب، سادات؛ 1390. شناسایی و تجزیه و تحلیل الگوهای تراز میانی جو موثر در آلودگی هوای شهر اصفهان، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال دوم، شماره 4، صص 97-112.
16
فتاحی، ابراهیم و هما قناد؛ 1390. تحلیل الگوهای سینوپتیکی توفانهای گرد و خاک در منطقه جنوب غرب ایران، فصلنامه جغرافیا، سال4، شماره12، صص 49-62.
17
فرجزاده اصل، منوچهر و خاطره علیزاده؛ 1389. تحلیل زمانی و مکانی توفانهای گرد و خاک در ایران، مدرس علوم انسانی- برنامهریزی و آمایش فضا، شماره 1، صص 65-84.
18
فلاح قالهری، غلام عباس؛ 1390. اصول و مبانی هواشناسی، چاپ اول، انتشارات پژوهشکده اقلیم شناسی، مشهد.
19
قاسمی ، طاهره و همکاران؛ 1386. بررسی شرایط همدیدی حاکم در چند دوره بحرانی آلودگی هوای شهر تهران، علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 3، صص 229-238.
20
قنبری، حسین علی، عزیزی، قاسم؛ 1388. شبیه سازی عددی رفتار آلودگی هوای تهران بر اساس الگوی باد، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 68، صص 15-32.
21
کریمی احمدآباد، مصطفی و کامیار، شکوهی رازی؛ 1390. اندرکنش گردش جو و پوشش سطح زمین در سازوکار تشکیل و گسترش توفانهای گرد و غبار تابستانهی خاورمیانه (توفان گرد و غبار تیرماه 88)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 78، صص 113-130.
22
لشکری، حسن و قاسم کیخسروی؛ 1387. تحلیل آماری سینوپتیکی توفانهای گرد و غبار استان خراسان رضوی در فاصله زمانی (1993-2005)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 65، صص 17-33.
23
یارنال، برنت؛ 1385. اقلیم شناسی همدید و کاربرد آن در مطالعات محیطی، مترجم ابوالفضل مسعودیان انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان.
24
Adame, J. A., Hernandez-Ceballos, M. A., Bolivar, J. P., & De la Morena, B. (2012). Assessment of an air pollution event in the southwestern Iberian Peninsula. Atmospheric Environment, 55, 245–256.
25
Gao, H., Chen, J., Wang, B., Tan, S. C., Lee, C. M., Yao, Xi, Yan, H., & Shi, J. (2011). A study of air pollution of city clusters. Atmospheric Environment, 45, 3069–3077.
26
Hadad, K., Mehdizadeh, S., & Sohrabpour, M. (2003). Impact of different pollutant sources on Shiraz air pollution using SPM elemental analysis. Environment International, 29(1), 39-43.
27
http://www.cdc.noaa.gov((NCEP / NCAR)
28
Kalkstein, L.S., & Valimont, K.M. (1987). Climate effects on human health. EPA Science and Advisory Committee Monograph no, 2538, 122‐152.
29
Khedairia, S., & Khadir, M. T. (2012). Impact of clustered meteorological parameters on air pollutants concentrations in the region of Annaba, Algeria. Atmospheric Research, 113, 89-101.
30
Rainham, D. G., Smoyer-Tomic, K. E., Sheridan, S. C., & Burnett, R. T. (2005). Synoptic weather patterns and modification of the association between air pollution and human mortality. International Journal of Environmental Health Research, 15(5), 347-360.
31
USEPA, (1999). Air quality index: A guide to air quality and your health, Environmental Protection Agency, Washington, DC.
32
Yarnal, B. (2006). Synoptic climatology in environmental studies. Isfahan: University of Isfahan Publications.
33
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تهیه نقشه های وقوع سرمازدگی گیاهان زراعی و باغی در استان آذربایجان غربی
با توجه به خسارت سنگین سرمازدگی، تعیین محدوده احتمال وقوع دمای بحرانی خسارت سرمازدگی برای برنامه ریزی زمان مناسب کاشت و برداشت و طول فصل رشد موثر، انتخاب رقم و تعیین مناطق مستعد سرمازدگی حائز اهمیت است. در این تحقیق، برای بررسی سرماهای رخ داده طی ادوار گذشته، نسبت به جمع آوری آمار روزانه درجه حرارت حداقل در 34 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک و تبخیرسنجی اقدام گردید. تاریخهای وقوع سرمازدگی از مبدأ مهر در کلاسهای صفر درجه (گیاهان خیلی حساس)، 2/2- درجه (گیاهان حساس) و 4/4- درجه (گیاهان نسبتاً مقاوم) برای 34 ایستگاه منتخب استخراج شدند. برای تحلیل فراوانی، توزیعهای حدی و غیر حدی به دادهها برازش داده شد و توزیع گامبل به عنوان توزیع غالب انتخاب گردیده و سرمازدگی بهاره و پائیزه در کلاسهای مختلف و با احتمالات معادل محاسبه گردید. با ارائه نقشه تاریخ وقوع متوسط و نقشه ضریب تغییرات، و با تعیین مقدار ضریب فراوانی (K) نقشه های احتمالاتی هر منطقه در سه کلاس 0، 2- و 4- درجه سلسیوس با روشهای کریجینگ، کوکریجینگ و روش معکوس فاصله با توانهای متفاوت تهیه شد. برای تحلیل مکانی و درونیابی، روشهای کریجینگ، کو- کریجینگ و روش معکوس فاصله با توانهای متفاوت استفاده گردید. مناسبترین روش برازش بر اساس معیار ریشه دوم میانگین مربع خطا و روش ارزیابی تقاطعی تعیین گردید. روش درون یابی کو-کرجینگ با ارتفاع، مدل برتر تشخیص داده شد. تغییرات مکانی، منظم بودن وقوع سرمازدگی در استان از روی نقشهها محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نقشه سرمازدگی با احتمال 75% برای تعیین تاریخ کشت گیاهان زراعی استان آذربایجان غربی ارائه شد. این نقشه ها هم چنین برای مکان یابی توسعه باغات، مجتمع های گلخانه ای و استخر پرورش ماهی قابل استفاده هستند.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28722_d819fe3f1db701fbc348d5df7e62d522.pdf
2015-05-22
117
135
10.22067/geo.v4i2.31488
: سرمازدگی
یخبندان زودرس پائیزه
دیررس بهاره
مکان یابی
نقشههای سرمازدگی
تحلیل مکانی
بهزاد
حصاری
b_hessari@yahoo.com
1
دانشگاه ارومیه
AUTHOR
رضا
رضایی
rezrezaee@yahoo.com
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه
LEAD_AUTHOR
رامین
نیکانفر
ranik41@yahoo.com
3
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه
AUTHOR
نادره
طایفه نسکیلی
n_tayefeh@yahoo.com
4
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
AUTHOR
افشار، یداله؛ حصاری بهزاد؛ 1377. بررسی و تهیه اطلس بلایای طبیعی- اقلیمی در استان آذربایجان غربی، اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی، 95 صفحه.
1
ایزدی، مسعود؛ قائدی محمدرضا؛ باقری سعید؛ 1377. برآورد احتمالات تاریخهای وقوع اولین سرماهای پائیزه و آخرین سرماهای بهاره در سطح استان همدان، اداره کل هواشناسی استان همدان، 86 صفحه.
2
بری ابرقوئی، حسین؛ توکلی، محمود؛ نجار هدشی، ناصر؛ طالبی، محمدصادق؛ 1384. سرمازدگی و یخبندان در استان یزد، اولین همایش راههای مقابله با سرمازدگی یزد، صص73-79.
3
پدرام، مژده؛ صحرائیان، فاطمه؛ نوحی، کیوان؛ 1384. آغاز و پایان یخ بندان در دشتهای کشاورزی آذربایجانغربی و شرقی، پژوهشکده هواشناسی کشور، 92صفحه.
4
حسیننیا، محمود؛ راحمی، علیرضا ؛ شهامتیفرد، جعفر؛ 1384. بررسی درجه حرارتهای بحرانی از لحاظ سرمازدگی در مراحل مختلف گلدهی درختان میوه مناطق معتدله، اولین همایش راههای مقابله با سرمازدگی یزد، صص 317-324.
5
حصاری، بهزاد؛ 1376. تعیین منحنیهای شدت، مدت و فرکانس بارش برای طرحهای آبیاری و زهکشی (مطالعه موردی استان آذربایجان غربی)، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز، 130صفحه.
6
حصاری، بهزاد؛ غنیپور، رضا؛ حیدری، علی؛ خلیلی، کیوان؛ 1384. تعیین بیلان آبی استان اذربایجان غربی با استفاده از GIS، گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، سازمان آب منطقهای استان آذربایجان غربی، چهارجلد، 655 صفحه.
7
خلجی، مهدی؛1380. پیشبینی سرمای دیر رس بهاره و یخبندان زود رس پائیزه برای تعدادی از گیاهان زراعی و باغی در استان چهار محال بختیاری، نهال و بذر، سال 17، شماره 2، صص 126-139.
8
رضایی، رضا؛ 1384. زون بندی مناطق تولید میوه استان آذربایجان غربی با توجه به شدت خسارت سرمازدگی به عنوان راهکاری برای کاهش خطرات سرمازدگی، همایش راههای مقابله با سرمازدگی، یزد، 1384، صص140-143.
9
کمالی، غلامعلی؛ ایکانی، وحید؛ 1378. بررسی سرماهای زیانبخش به کشاورزی ایران، گردهمایی کارگاه آموزشی سرما و یخزدگی محصولات کشاورزی، سازمان حفظ نباتات، صص 41-66.
10
کمالی، غلامعلی؛ حبیبینوخندان، مجید؛ 1384. بررسی توزیع مکانی و زمانی یخبندان در ایران و نقش آن در حمل و نقل جادهای، پژوهش نامه حمل و نقل، سال دوم، شماره دو، صص 127-135.
11
میانآبادی، آمنه؛ موسویبایگی، محمد؛ ثنایینژاد، حسین؛ نظامی، احمد؛ 1388. بررسی و پهنهبندی یخبندانهای زودهنگام پاییزه، دیرهنگام بهاره و زمستانه با استفاده ازGIS در استان خراسان رضوی، مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 23، شماره 1، صص 90-79.
12
ناصرزاده، محمدحسین؛ 1382. تجزیه و تحلیل یخبندان های زودرس پائیزه و دیررس بهاره در استان لرستان، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی)، 95 صفحه.
13
هژبرپور، قاسم؛ علیجانی، بهلول؛ 1386. تحلیل همدید یخبندانهای استان اردبیل، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 10، پائیز و زمستان 86 ، صص 89-106.
14
Dzikowski P.A. 1998. Freezing Date Probabilities, Agdex 075-2, Alberta Agriculture and Rural Development, Available:http://www1.agric.gov.ab.ca/department/deptdocs.nsf/all/agdex10
15
ESRI. 2010. ArcGIS10 and Geostatistical Analyst Documentation Help, ESRI, Inc.Available at: http://www.esri.com.
16
Kamali, Gh., Ikani, V.,1999. Study on the Noisome Frost on Iran Agriculture Section. Proceeding of Workshop on Frost and Crop Freezing, Plant Protection Organization Report, 41-66.
17
Khalaji, M., 2001.Foerecasting Late Spring Frost and Early Autumn Frost for some Field and Orchard Crops in Chahar Mahal Bakhtyari Province, Iran. Plant and Seed Journal, 17 (2): 126-139.
18
Mianabadi, A., MousaviBaygi, M., Sanaeenajad, H., Nezami, A.,2009. Study on the Zoning of Early Autumn Frost and Late Spring Frost and Winter Frosts by GIS in Razavi Khorasan, Iran. Soil and Water Journal, 23 (1):79-90.
19
Naserzadeh, N.H.,2003. Analysis of Early Autumn and Late Spring Frost in Lorastan Iran. MSc.Thesis,Geography Department,Kharazmi Tarbiat Moalem University, pp. 95.
20
Pedram,M., Sahraeian, F., Noohi, K., 2005. Beginning and end of Frost Occurrence in West and East Azerbaijan. Climatology Research Center, pp.92 .
21
Rezaee, R., 2005. Zoning of Fruit Production Sites in West Azerbaijan Based on the Intensity of Frost Damage. The First National Conference on Approaches to Confront with Frost, Yazd, Iran, 140-143.
22
Richard L., Snyder, J. Paulo de Melo-Abreu, 2005. Frost Protection: Fundamentals, Practice and Economics. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, pp. 112.
23
Walter J. K. J R. O. Steurer P. M. and Ezell D. S. 1988. Freeze/Frost Data. Climatography of the U.S. No.20, Supplement No.1, I-3-I-5.
24
ORIGINAL_ARTICLE
شبیه سازی اثر خشک شدن دریاچه ارومیه بر بارش منطقه شمال غرب ایران
با توجه به اهمیت دریاچه ارومیه در آب و هوای منطقه شمال غرب ایران، در پژوهش حاضر با به کارگیری یک مدل دینامیکی و انجام شبیه سازی، اثر خشک شدن دریاچه ارومیه در پارامتر اقلیمی بارش، مورد بررسی قرار گرفت. جهت شبیه سازی نقش دریاچه، مدل مقیاس منطقه ای RegCM 4.3 با مدل دریاچه جفت گردیده است. داده های شرایط مرزی ثانویه از داده های دوباره تحلیل شده مرکز ملی پیش بینی های محیطی/ مرکز ملی پژوهشهای جوی (NCEP/NCAR) و با قدرت تفکیک افقی 2.5 درجه برای یک دوره 3 ساله 2003-2001 اخذ گردید. مدل با قدرت تفکیک 10 کیلومتر در شرایط کنترل (وجود دریاچه ارومیه) و شرایط حذف دریاچه ارومیه، با طرحواره بارش همرفتی گرل اجرا گردید. داده های خروجی مدل در مقیاس فصلی و سالانه مورد پردازش قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه بارش در نیمه شر+قی دریاچه و بخصوص استان آذربایجان شرقی کاهش می یابد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28756_6c2b6443252711e6fb6bc9af70b6a296.pdf
2015-05-22
137
147
10.22067/geo.v4i2.36160
دریاچه ارومیه
طرحواره گرل
شبیه سازی دینامیکی
مدل RegCM 4.3
بارش
لیلا
گلزاری پرتو
leilagolzari90@yahoo.com
1
فردوسی
LEAD_AUTHOR
آیرملو، نورالدین، خاکی ترابی، احمد 1384، مقایسه عوامل متوسط درازمدت دریاچه ارومیه با سال های آبی تر و خشک، تحقیقات منابع آب ایران، سال اول، شماره 3 ، 80-78.
1
بابائیان، ایمان و کریمیان، مریم ومدیریان، راحله و حبیبی نوخندان، مجید، 1386، شبیه سازی بارش ماههای سرد سالهای 1376 و 1379 با استفاده از مدل اقلیمی RegCM3، جغرافیا و توسعه، شماره 10، صص 72-55.
2
پروین، نادر، 1389، مطالعه تغییر اقلیم نیم قرن اخیر با تاکید بر منطقه شمال غرب ایران، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان، صص 12-4..
3
چرب گو،توحید و چرب گو، اکبر، 1389، پیامدهای منفی سد سازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تأثیر آن در خشک شدن دریاچه ارومیه، پنجمین همایش ملی زمین شناسی و محیط زیست.
4
حسن زاده، یوسف،1390، مطالعه رفتار هیدرودینامیکی دریاچه ارومیه و اثرات آن در سواحل مجاور، همایش ملی تغییر اقلیم و تأثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست ،تبریز، صص5-3.
5
رحیمی خوب، علی وکوچک زاده، مهدی و ولی سامانی، جمال محمد و شریفی، فرود، 1384، ارزیابی چند روش برآورد دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر ماهواره NOAA در حوزه آبریز دریاچه ارومیه، فصلنامه پژوهش وسازندگی در زراعت و باغبانی، شماره 68، 90-84.
6
دلاور، مجید و مرید، سعید وشفیعی فر، مهدی ، 1387، شبیهسازی، تحلیل حساسیت و عدم قطعیت تغییرات تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به مولفههای بیلان آبی آن، مجله هیدرولیک، 3 (1)، 55-45.
7
زاهدی، مجید و قویدل رحیمی، یوسف، 1387، شناخت طبقه بندی و پیش بینی خشکسالی با استفاده از روش سریهای زمانی منطقه مطالعاتی حوضه ی آبریز دریاچه ارومیه، فضای جغر افیایی، 6، 48-19.
8
Delju, A. H., Ceylan, A., Piguet, E., and Rebetez, M. (2013). “Observed climate variability and change in Urmia Lake Basin, Iran.” Theoretical and Applied Climatology, 111, 285-296..
9
Elguindi, N., & Giorgi, F. (2003). Simulating multi-decade variability of Caspian sea level changes using regional Climate Model outputs. Climate Dyn, 26, 176-181.
10
Elguindi, N., & Giorgi, F. (2006). Simulating multi-decade variability of Caspian sea level changes using regional Climate Model outputs. Climate Dyn, 26, 176-181.
11
Elguindi, N., Bi, X., Giorgi, F., Nagarajan, B., Pal, J., & Solmon, F. (2004). RegCM Version 3.0, User's Guide Kalnay, E., Kanamitsu, M., Kistler, R., Collins, W., Deaven, D., Gandin, L., Iredell, M.,Saha, S., White, G., Woollen, J., Zhu, Y., Leetmaa ,A., Reynolds, B., Chelliah, M.,Ebisuzaki, W., Higgins, W., Janowiak, J., Mo, K. C., Ropelewski, C., Wang, J., Jenne, R., & Joseph, D. (1996). The NCEP/NCAR 40-year reanalysis project. Bulletin of the American Meteorological Society, 77, 437-472.
12
Rahimi khoob, A., Kochakzadeh, A., Samani, M .V., & Sharifi, J. (2005). Estimating maximum daily temperature using NOAA satellite images case study in Urmia lake basin. Pajouhesh & Sazandegi Quarterly, 68, 84-90.
13
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی روند گستره متاثر از تغییر اقلیم در ایران طی دهه های اخیر
در دهه های اخیر شواهد روشنی از افزایش دما در مقیاس سیارهای و منطقهای وجود دارد. این شواهد نشاگر جابه جایی یا ایز بین رفتن نواحی آبوهوایی به دلیل تغییرات آبوهوایی است که همواره بستری برای پرسشهای بی شماری پیرامون چگونگی سازگاری انسان با این تغییرات ایجاد میکند. در این پژوهش برای واکاوی مساحت متاثر از تغییر آبوهوایی نمایهای با عنوان نمایه ی مساحتی(AI)، بر مبنای دمای کمینه، بیشنیه و میانگین معرفی و تغییرات زمانی آن طی سالهای اخیر واکاوی شدهاست. برونداد این پژوهش نشان داد که این نمایه به طور متوسط با مقدار 54/0 در سال در حال افزایش است. افزون بر این، افزایش میزان این نمایه بر مبنای دمای کمینه بیش از دمای بیشینه است
https://geoeh.um.ac.ir/article_28563_bd5fcb7043178a6fd179344dc6c2358f.pdf
2015-05-22
21
34
10.22067/geo.v4i2.29845
ایران
دما
تغییر آبوهوا
مساحت
روند
فاطمه
رعیت پیشه
f.rayatpishe@gmail.com
1
دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
ابوالفضل
مسعودیان
porcista@yahoo.ie
2
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
رعیتپیشه، فاطمه(1393)، واکاوی وردشهای آبوهوایی ایران در دهههای اخیر، پایان نامهی دکتری، دانشگاه اصفهان، استاد راهنما دکتر سید ابوالفصل مسعودیان.
1
عساکره، حسین، (1387)،کاربرد روش کریجینگ در میانیابی بارش مطالعه موردی: میانیابی بارش 26/12/1376 ایران زمین، جغرافیا و توسعه، 25-42.
2
عساکره، حسین، (1386)، تغییر اقلیم، انتشارات دانشگاه زنجان.
3
عساکره، حسین، (1390)، مبانی آبوهوا شناسی آماری، زنجان، انتشارات دانشگاه زنجان.
4
مسعودیان، سید ابوالفضل، (1390) آب و هوای ایران، مشهد، انتشارات شریعهی توس.
5
مسعودیان، سید ابوالفضل، (1383) واکاوی روند دمای ایران در نیم سدهی اخیر، پژوهشهای جغرافیایی و توسعه، شمارهی3، 106-89.
6
Aguilar, E., Peterson, T. C., Obando, P. R., Frutos, R., Retana, J. A., Solera, M, … & Mayorga, R. (2005). Changes in precipitation and temperature extremes in Central America and northern South America, 1961–2003. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 110(D23).
7
Alexander, L. V., Zhang, X., Peterson, T. C., Caesar, J., Gleason, B., Klein Tank, A. M. G., & Vazquez‐Aguirre, J. L. (2006). Global observed changes in daily climate extremes of temperature and precipitation. Journal of Geophysical Research: Atmospheres (1984–2012), 111(D5).
8
Bonsal, B. R., Zhang, X., Vincent, L. A., & Hogg, W. D. (2001). Characteristics of daily and extreme temperatures over Canada. Journal of Climate, 14(9), 1959-1976.
9
Caesar, J., Alexander, L., & Vose, R. (2006). Large‐scale changes in observed daily maximum and minimum temperatures: Creation and analysis of a new gridded data set. Journal of Geophysical Research: Atmospheres 111 (D5), 1-10.
10
Dunlop, M., & Brown, P. (2008). Implications of climate change for Australia's national reserve system: a preliminary assessment, Report to the Department of Climate Change, Canberra
11
Easterling, D. R., Meehl, G. A., Parmesan, C., Changnon, S. A., Karl, T. R., & Mearns, L. O. (2000). Climate extremes: Observations, modeling, and impacts. Science, 289(5487), 2068-2074.
12
Folland, C. K., & Co authors, (2001). Observed climate variability and change. In: Climate change 2001: The scientific basis. Contribution of working group I to the third assessment report of the intergovernmental panel on climate change (pp. 99–181). , Cambridge: Cambridge University Press.
13
Jones, P. D., Briffa, K. R., Osborn, T. J., Lough, J. M., Van Ommen, T. D., Vinther, B. M., ... & Xoplaki, E. (2009). High-resolution paleoclimatology of the last millennium: a review of current status and future prospects. The Holocene, 19(1), 3-49.
14
Kharin, V. V., & Zwiers, F. W. (2005). Estimating extremes in transient climate change simulations. Journal of Climate, 18(8), 1156-1173.
15
Klein Tank, A. M. G., & Können, G. P. (2003). Trends in indices of daily temperature and precipitation extremes in Europe, 1946-99, Journal of Climate, 16(22), 3665-3680.
16
Klein Tank, A. M. G., Wijngaard, J. B., Können, G. P., Böhm, R., Demaree, G., Gocheva, A., ... & Petrovic, P. (2002). Daily dataset of 20th‐century surface air temperature and precipitation series for the European climate assessment. International Journal of Climatology, 22(12), 1441-1453.
17
Kostopoulou, E., & Jones, P. D. (2005). Assessment of climate extremes in the Eastern Mediterranean. Meteorology and Atmospheric Physics, 89(1-4), 69-85.
18
Loarie, S. R., Duffy, P. B., Hamilton, H., Asner, G. P., Field, C. B., & Ackerly, D. D. (2009). The velocity of climate change. Nature, 462(7276), 1052-1055.
19
Meehl, G. A., Zwiers, F., Evans, J., Knutson, T., Mearns, L., & Whetton, P. (2000). Trends in extreme weather and climate events: Issues related to modelingextremes in projections of future climate change. Bulletin of the American Meteorological Society, 81(3), 427-436.
20
Pearson, R. G. (2006). Climate change and the migration capacity of species. Trends in Ecology & Evolution, 21(3), 111-113.
21
Rayatpisheh, F. (2015). The analysis of climate variability over Iran in recent decades. Unpublished doctoral dissertation, University of Isfahan, Isfahan, IRAN. [(in Persian]
22
Robeson, S. M. (2004). Trends in time‐varying percentiles of daily minimum and maximum temperature over North America. Geophysical Research Letters, 31, 1-4.
23
Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K. B., & Miller, H. L. (2007). IPCC, 2007: summary for policymakers. Climate Change, 93-129.
24
Tank, A. M. G. K., & Konnen, G. P. (2003). Trends in indices of daily temperature and precipitation, Extremes in Europe, 1946–99. J. Clim. 16, 3665–3680.
25
Tebaldi, C., Hay Hoe, K., Arblaster, J. M., & Meehl, G. A. (2006). Going to the extremes. Climatic Change, 79(3-4), 185-211.
26
Vincent, L. A., Aguilar, E., Saindou, M., Hassane, A. F., Jumaux, G., Roy, D., & Montfraix, B. (2011). Observed trends in indices of daily and extreme temperature and precipitation for the countries of the western Indian Ocean, 1961–2008. Journal of Geophysical Research: Atmospheres (1984–2012), 116(D10).
27
Vincent, L. A., et al. (2005). Observed trends in indices of daily temperature extremes in South America 1960– 2000. J. Clime, 18, 5011 –5023.
28
Williams, J. W., Jackson, S. T., & Kutzbach, J. E. (2007). Projected distributions of novel and disappearing climates by 2100 AD. Proceedings of the National Academy of Sciences, 104(14), 5738-5742.
29
Yue, S., & Hashino, M. (2003). Temperature trends in Japan: 1900–1996. Theoretical and Applied Climatology, 75(1-2), 15-27.
30
Zhang, X., Aguilar, E., Sensoy, S., Melkonyan, H., Tagiyeva, U., Ahmed, N., & Wallis, T. (2005). Trends in Middle East climate extreme indices from 1950 to 2003. Journal of Geophysical Research: Atmospheres 110(D22).
31
Zhang, X., Vincent, L. A., Hogg, W. D., & Niitsoo, A. (2000). Temperature and precipitation trends in Canada during the 20th century. Atmosphere-Ocean, 38(3), 395-429.
32
ORIGINAL_ARTICLE
پایش ماهواره ای و تحلیل همدید پدیده ی گرد و غبار در کلان شهر مشهد طی دوره آماری 2013-2009
پدیده ی گرد و غبار در شرایط امروزی ایران به عنوان یک مخاطره محیطی جدی، مشکلات عمده ای را برای محیط زیست و سلامت مردم به وجود آورده است. موضوع این تحقیق تحلیل گرد و غبار هوای کلان شهر مشهد طی دوره ی آماری 2013-2009 است. بدین منظور از طریقِ پردازش تصاویر ماهواره ای MODIS و با کاربرد شاخص دمای درخشایی، آشکارسازی گرد و غبار انجام و قلمرو گسترش آن بر روی شهر مشهد انجام شده است. سپس در جهت تحلیل علل سینوپتیک وقوع گرد و غبار، نقشه های 500 هکتوپاسکال که از پایگاه NOAA با قدرت تفکیک 5/2×5/2 درجه طول و عرض جغرافیایی به صورت چهارنوبت در روز دریافت گردیده بود تحلیل شد. همچنین برای تعیین مناطق منشأ غبار، مدل جریانی HYSPLIT به روش پسگرد، طی 24 ساعت قبل از وقوع برای روزهای آماری مورد مطالعه اجرا گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد، که نواحی منشأ غبار روی شهر مشهد طی دوره ی گرم سال، در شرق و شمال شرق یعنی بیابان های ترکمنستان و همچنین اراضی تغییر یافته ی دشت های شمال شرق کشور قرار دارد. در دوره ی سرد سال نیز بیشتر نواحی شمال غربی شهر مشهد و از شرق دریای خزر با فراوانی کمتر توده ی گرد و غبار به سمت شهر مشهد کشیده می شوند. همچنین در کلیه ی نمونه های مورد مطالعه قرارگیری پرفشار حرارتی در تراز 500 هکتوپاسکال و مکان گزینی اُمگای منفی در سطح زمین موجب صعود و ناپایداری هوا شده که با در نظر گرفتنِ جهت جریانات غبار، مشخص می شود که غبار از مناطق منشأ برخاسته و به سمت کلان شهر مشهد هدایت شده است.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28596_32089d4b0328b11a251b444ff99358ff.pdf
2015-05-22
35
57
10.22067/geo.v4i2.45800
گرد و غبار
دمای درخشایی
سینوپتیک
مدل HYSPLIT
کلان شهر مشهد
جمیله
محمدی مرادیان
mohamadijamile767@yahoo.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سید رضا
حسین زاده
sr.hosseinzadeh@yahoo.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
امیدوار، کمال. نکونام، زری، (1390)، کاربرد گلباد و گل غبار در تحلیل گرد و خاک و تعیین رژیم فصلی بادهای همراه با این پدیده مطالعه موردی شهر سبزوار. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 76: 85-104.
1
جهانشیری، مهین، (1389)، بررسی آماری و سینوپتیکی آلودگی هوای مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی-اقلیم شناسی، به راهنمایی علیرضا انتظاری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار.
2
حسین زاده، سید رضا، (1376)، بادهای 120 روزه سیستان. تحقیقات جغرافیایی، 46: 103-127.
3
حسین زاده، سید رضا. دوستان، رضا. حقیقت ضیابری، سیده مرضیه. حقیقت ضیابری، سیده مریم، (1392)، بررسی الگوهای همدید مؤثر بر آلودگی هوا در کلانشهر مشهد. جغرافیا و توسعه ناحیهای. 21: 81-102.
4
ذوالفقاری، حسن. عابد زاده، حیدر، (1384)، تحلیل سینوپتیک سیستم های گرد و غبار در غرب ایران. مجله جغرافیا و توسعه. 6: 173-188.
5
شمسیپور، علیاکبر. صفر راد، طاهر، (1391)، تحلیل ماهواره ای-همدیدی پدیده گرد و غبار (گرد و غبار تیرماه 1388)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 79: 111-128.
6
صفری، اعظم، (1392)، شناسایی منابع غبار طوفانهای گرد و غباری جنوب غرب ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد گرایش اقلیمشناسی در برنامهریزی محیطی. به راهنمایی عباس مفیدی، دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد.
7
علوی پناه، سیدکاظم، (1382)، کاربرد سنجش از دور در علوم زمین. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. چاپ اول. ص271.
8
علیجانی، بهلول. نجفینیک، زهرا، (1388)، بررسی سینوپتیکی اینورژن در مشهد با استفاده از تحلیل عاملی. مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، 12: 1-12.
9
قربانی، محمد. فیروز زارع، علی، (1387)، مقدمهای بر ارزشگذاری محیطزیست. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. چاپ 1389، ص 156.
10
قربانی، محمد. فیروز زارع، علی، (1388)، ارزشگذاری ویژگیهای مختلف آلودگی هوا در مشهد. مجله تحقیقات اقتصادی، 89: 215-242.
11
کاخکی مهنه، حمید، (1392)، استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی در بررسی روابط بین عناصر اقلیمی و نوسانات آلودگی هوا در کلانشهر مشهد. پایاننامه کارشناسی ارشد، گرایش اقلیم شناسی در برنامهریزی محیطی، به راهنمایی محمد سلیقه، دانشگاه خوارزمی، تهران.
12
گلریز ضیائی، زهرا. صادقی، حمید. معتمدی، محمد. ژاله رجبی، میترا، (1390)، پیش بینی، ارزشگذاری و ترسیم نقشه آلودگی هوای شهر مشهد؛ مطالعه موردی گاز منوکسید کربن، 2 و 3 آذر ماه. اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران. مشهد.
13
مباشری، محمدرضا. غفوری، علی، (1385)، آشکارسازی و مطالعات غبار جوی در تصاویر ماهوارهای با استفاده از اختلاف دمای درخشندگی، نقشهبرداری، 84: 19-25.
14
مفیدی، عباس. جعفری، سجاد، (1390)، بررسی نقش گردش منطقهای جو بر روی خاورمیانه در وقوع توفانهای گرد و غبار تابستانه در جنوب غرب ایران. مطالعات جغرافیای مناطق خشک، 5: 17-46.
15
منصوری، نبیاله. علینژاد، جواد، (1388)، بررسی کارایی سیستمهای کنترل کننده ذرات معلق و تعیین میزان انتشار در کارخانجات آسفالت مشهد. فصلنامه علوم تکنولوژی محیط زیست، 40: 1-9.
16
Ackerman, S. A., Chung, H. (1992). Radiative effects of Airborne dust on regional energy budgets at the top of atmosphere. Journal of Applied Meteorology, 31, 223-233.
17
Edwards, D. P., DeCola, J., Fishman, D., Jacob, P., Bhartia.D., Burrows, J., Goldberg. M. (2006). Community input to the NRC decadal surrey from the NCAR workshop on air quality remote sensing from space: defining an optimum observing strategy. Journal of National Center for Atmospheric Research Boulder, retrieved from: http://www.acducar.edu/Events/meeting/Air_Quality_Remote_sensing/Reports/AQRSinputsDS.pdf.
18
Ghrbani, M., & Firoz Zaree, A. (2009). Measurement of air pollution characteristics in Mashhad. Economic Research Journal, 89, 215-242. [in Persian]
19
http://disc.sci.gsfc.nasa.gov/giovanni
20
http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/reanalysis.shtml
21
http://www.ready.arl.noaa.gov/HYSPLIT
22
Jahanshiri, M. (2010). Statistical and synoptic investigations of air pollution of Mashhad Unpublished master's thesis, University of Hakim Sabzevari, Sabzevar. [in Persian]
23
Kai, Z., & GAO, H. (2007). The characteristics of Asian-dust storms during 2000-2002: From the source to the sea. Journal of Atmospheric Environment,41, 9136-9145.
24
Karimi, N., Moridnejad,A., Golian, S., M.V., Samani, J., Karimi, D., & Javadi, S., (2012). Comparison of dust source identification techniques over land in the Middle East region using MODIS data. Canadian Journal of Remote Sensing, 38(5), 586-899.
25
Kaufaman, Y. J. (1997). Passive remote sensing of tropospheric aerosol and atmospheric correction for the aerosol effect. Journal of Geophysical Research, 102, 16815-16830.
26
Kaufman, Y. J., & Tanre, D. (1998). Remote sensing of tropospheric aerosols from EOS Modis overland. Journal of Geophysical Research, 102, 17051-17067.
27
Mansoori, N., & Alinejad, J. (2009). The Study of efficiency of suspension particles controller systems and determination of distribution amounts in Mashhad asphalt companies. Environmental Technology Sciences, 40, 1-9.
28
Miller, S. D. (2003). A consolidated technique for enhancing desert dust storms with MODIS. Journal of Geophysical Research Letters, 30(20), 2071-2074.
29
Mobasheri, M. R., & Ghafori, A. (2006). Detection of atmospheric dusts in satellite images using Brightness Temperature Difference. Survey, 84, 19-25. [in Persian]
30
Omidvar, K., & Nokonam, Z. (2011). Application of wind rose and dust rose in dust analysis and determination of seasonal wind regime related with this phenomenon (Case study: Sabzevar city). Geographical Research, 76, 85-104. [in Persian]
31
Safari, A. (2013). Recognition of dust storm sources in southwestern of Iran. Unpublished master's thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad. [in Persian]
32
Shunlin, L., Zong, B., & Hongliang, F. (2006). Improved estimation of aerosol optical depth from MODIS imagery over land surface. Journal of Remote Sensing Of Environment, 104, 416-425.
33
Tom, X. P., Zhao, Ackerman, S, Guo, W. (2010). Dust and smoke detection for multi-channel imagers, Journal of Remote Sensing, 2, 2347-2368.
34
Wang, S., Yang, D., Jing, J., Xu, Q., Yang, Yu. (1995). Study on the formative causes and countermeasures of the catastrophic sandstorm occurred in Northwest China. Journal of Desert Research, 15(1), 19-30.
35
Wang, Y., Stein. A., Draxler, R., Rosa, D., Zhang, X. (2011). Global sand and dust storms in 2008: Observation and HYSPLIT model verification. Journal of Atmospheric Environment, 45, 6368-6381.
36
Wang. E., Qiming. L., Na. Y., Xianhua. W., & Jinji. M. (2013). Air quality evaluation on an urban scale based on MODIS satellite images. Journal of Atmospheric Research, 132-134, 22-34.
37
Xia, L. (2010) . Sea surface temperature extraction by modis remote sensing data in Lianyungang sea area. Paper presented at the Second IITA International Conference on Geoscience and Remote Sensing. Qingdao, 118-120.
38
Xuan J., Sokolik IN., Hao J., Guo F., Mao H., & Yang G. (2004). Identification and characterization of atmospheric mineral dust in East Asia. Journal of Atmospheric Environments, 38(36), 6239-6252.
39
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ترکیب خصوصیات شیمیایی ریزگردهای شهداد توسط آنالیز XRF
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی در مناطق خشک و بیابانی ایران و جهان به-حساب می آید. این پدیده از نظر زیست محیطی و تاثیر بر سلامتی اهمیت داشته و نقش مهمی در تشکیل لس ها و فرآیند های ژئومورفیک در مناطق خشک و نیمه خشک ایفا می کند. منطقه شهداد به علت موقعیت جغرافیایی و نزدیکی با بیابان لوت در معرض پدیده گرد و غبار بیابانی قرار دارد. از این رو شناخت خصوصیات گرد و غبار این منطقه می تواند جهت مقابله با کاهش اثرات زیانبار پدیده گرد و غبار مفید واقع شود. این مقاله برای اولین بار خصوصیات شیمیایی گرد و غبار شهداد را توسط نمونه گرد و غبار جمع آوری شده در پنج ایستگاه واقع در منطقه شهداد در بهار و تابستان 1392 مورد آزمایش قرار داده است. بعلاوه سه نمونه خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری سطح زمین از نقاط مختلف منطقه نیز جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. آنالیز XRF نمونه های گرد و غبار و خاک منطقه، SiO2، LOI، CaO، Al2O3، Fe2O3، Na2O و MgO را به عنوان ترکیب اکسیدهای مهم منطقه معرفی کرد. ایستگاه D واقع در بخش مرکزی شهداد، به علت فاصله داشتن از منطقه غبار خیز شرق شهداد، نسبت به دیگر ایستگاه ها کمتر تحت تاثیر طوفان های گرد و غبار قرار می گیرد؛ از این رو ترکیب عنصری متفاوتی با دیگر ایستگاه ها دارد. Sr و Ba مقدار قابل توجهی از عناصر کمیاب را در بین نمونه ها به خود اختصاص داده اند. همچنین بررسی فاکتور غنی سازی نشان می دهد که گرد و غبار رسوب کرده در تمامی ایستگاه ها به غیر ایستگاه D منشاء طبیعی دارد.
https://geoeh.um.ac.ir/article_28511_a0f0acbcd8da848ab769f90f75f771cb.pdf
2015-05-22
1
20
10.22067/geo.v4i2.39488
گرد و غبار بیابان
آنالیز XRF
فاکتور غنی سازی
شهداد
مهران
همدم جو
hamdamju@gmail.com
1
دانشگاه صنعتی اصفهان
LEAD_AUTHOR
علیرضا
راشکی
arrashki@gmail.com
2
دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
رضا
جعفری
reza.jafari@cc.iut.ac.ir
3
دانشگاه صنعتی اصفهان
AUTHOR
براتی, غ., ح. لشکری و ف. کرمی (1390). "نقش همگرایی سامانه های فشار بر رخداد طوفان های غباری استان خوزستان." جغرافیا و توسعه 22: 39-56.
1
بهرامی, ح. (1390). "ریزگردها از نگاهی متفاوت." اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مبارزه با آثار زیانبار آن، رامین خوزستان.
2
سلوتی, س. م. بابانیانوری (1390). "بیابان گردی در ایران." انتشارات ایرانشناسی: 232.
3
علویپناه, س. ک. (1381). "مطالعه دمای پدیده های سطحی حاشیه یاردانگ های بیابان لوت با استفاده از مطالعات میدانی و داده های حرارت ماهواره " بیابان 7: 79-67.
4
علیجانی, ب. (1376). "آب و هوای ایران." انتشارات پیام نور.
5
A’rabi, M. (2005). Handbook of strategic planning. Publication of Office of Cultural research.
6
Abed, A. M.. Al Kuisi, M. M., & H. A. Khair, H. A. (2009). Characterization of the Khamaseen (spring) dust in Jordan. Atmospheric Environment, 43(18), 2868-2876.
7
Barati, Gh., Lashkari, K., & Karami, F. (2011). The role of convergence pressure system on dust storms in Khuzestan province. Geography and Development, 22, 39-56.
8
Colarusso, P, Guo, B, Zhang, KQ & Bernath, PF (1996). High-resolution infrared emission spectrum of strontium monofluoride. Journal of Molecular Spectroscopy, 175(1), 158-171.
9
Ehsani, A. H., & Quiel, F. (2008). Application of self organizing map and SRTM data to characterize yardangs in the Lut desert, Iran. Remote Sensing of Environment, 112(7), 3284-3294.
10
Goossens, D., & Offer, Z. Y. (1994). An evaluation of the efficiency of some eolian dust collectors. Soil Technology, 7(1), 25-35.
11
Goudie, A. S., & Middleton. N. (2006). Desert dust in the global system. Springer.
12
Hojati, S., Khademi, H., Faz Cano. A., & Landi, A. (2012). Characteristics of dust deposited along a transect between central Iran and the Zagros Mountains. CATENA, 88(1), 27-36.
13
Kasper-Zubillaga, J. J., Acevedo-Vargas, B., Bermea, O. M., & G. O. Zamora, G. O. (2008). Rare earth elements of the Altar Desert dune and coastal sands, Northwestern Mexico. Chemie der Erde-Geochemistry, 68 (1), 45-59.
14
Leinen, M., Prospero, J. M., Arnold, E., & Blank, M. (1994). Mineralogy of aeolian dust reaching the North Pacific Ocean: Sampling and analysis. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 99(D10), 21017-21023.
15
Lue, Y., Liu, L., Hu, H., Wang, L., Guo, L., Gao, S., Zhang, X., Tang, Y., Qu, Z., & Cao, H. (2010). Characteristics and provenance of dustfall during an unusual floating dust event. Atmospheric Environment, 44(29), 3477-3484.
16
McTainsh, G., & Strong. C. (2007). The role of aeolian dust in ecosystems. Geomorphology, 89(1–2), 39-54.
17
Mildrexler, D., Zhao. M., & Running. S. (2006). Where are the hottest spots on Earth? Eos, Transactions American Geophysical Union, 87, 461-467.
18
Movchan, B.,& Demchishin, A. (1969). Structure and properties of thick condensates of nickel, titanium, tungsten, aluminum oxides, and zirconium dioxide in vacuum. Fiz. Metal. Metalloved, 28, 653-60.
19
Rashki, A., Eriksson, P. G., Rautenbach, C. J. d. W. Kaskaoutis, D. G., Grote, W., & Dykstra, J. (2013). Assessment of chemical and mineralogical characteristics of airborne dust in the Sistan region, Iran. Chemosphere, 90(2), 227-236.
20
Reynolds, R., Belnap, J., Reheis, M., Lamothe, P., & Luiszer, F. (2001). Aeolian dust in Colorado Plateau soils: Nutrient inputs and recent change in source. PNAS, 98(13), 7123- 7127.
21
Selooti, S. M., & D. Babanianuri, D. (2011). Desert tourism in Iran. Iran shenasi Publications: 232. [in Persian]
22
Shao, Y., Wyrwoll, K. H., Chappell, A., Huang, J., Lin, Z., McTainsh, G. H., Mikami, M., Tanaka, T. Y., Wang. X., & Yoon, S. (2011). Dust cycle: An emerging core theme in Earth system science. Aeolian Research, 2(4), 181-204.
23
Wang, X., Wang, T., Dong, , Z., Liu, X., & Qian, G. (2006). Nebkha development and its significance to wind erosion and land degradation in semi-arid northern China. Journal of Arid Environments, 65(1), 129-141.
24
Wang, Y., Zhuang, G., Tang, A., Zhang, W., Sun, Y., Wang, Z., & An. Z. (2007)The evolution of chemical components of aerosols at five monitoring sites of China during dust storms. Atmospheric Environment, 41(5), 1091-1106.
25
Wang, Y., Zhuang, G., Zhang, X., Huang, K., Xu, C., Tang, A., Chen. J., & An, Z. (2006). The ion chemistry, seasonal cycle, and sources of PM2.5 and TSP aerosol in Shanghai." Atmospheric Environment, 40(16), 2935-2952.
26
Wu, G., Xu, B., Zhang, C., Gao. S., & Yao. T. (2009). Geochemistry of dust aerosol over the Eastern Pamirs. Geochimica et Cosmochimica Acta 73(4):977-989
27
Zarasvandi, A., Carranza, E. J. M., Moore. F., & Rastmanesh, F. (2011). Spatio-temporal occurrences and mineralogical–geochemical characteristics of airborne dusts in Khuzestan Province (Southwestern Iran). Journal of Geochemical Exploration, 111(3), 138-151.
28
Zhang, D. D., Peart, M., Jim, C., He, Y., Li., B., & Chen, J. (2003). Precipitation chemistry of Lhasa and other remote towns, Tibet. Atmospheric Environment, 37(2), 231-240.
29